Bereketi Tescilli Nimet ZEYTİN

TabiÎ gıdaların muhtevası her zaman merak edilir. Yenilen bir gıdanın ihtiva ettiği maddelerin insanlara hangi yollarla tesir ettiği araştırılır. Bu araştırma bazen tam netice verir, bazense yenilip fayda görüldüğü halde gıdaların formülü tam çıkarılamaz. İşte, içindeki cevherle insan sağlığını koruyan kendisine atfedilen manevi değerle de berekete vesile olan; ama esrarı tam çmzülemeyen bir hazine: ZEYTİN.

   Evliya Çelebi Seyehatnamesinde, 240 zeytinyağı değirmeni bulunan Urfa'da zeytini şöyle anlatır:" Burada eşcaratın (ağaçların, çoğu zeytin ağacıdır. Ve bu şehrin mekûlat (yiyecek) ve meşrubatının memduhatından (övülecek şeyler) zeytuni ve zeytun yağı engürü (üzüm) meşhurdur ... Ve iki yüz kırk zeytinyağı değirmeni vardır" Bu cümlelerle satırlara dökülen zeytinin bu topraklardaki tarihi seyri, çok daha öncelere kadar gider.
   Hazreti Nuh devrinde "Tufanın sona erdiği, suların çekildiği" müjdesini veren güvercin, gagasında zeytin dalıyla gemiye döner. Gemi Cudi Dağına oturmuştur. Bu sebeple, Anadolu için zeytinin anayurdudur dense yeridir.
   Akdeniz iklimi bitkisi olan zeytin, en zor toprak şartlarında bile tabii olarak yetişebilen ve çok uzun yıllar yaşayabilen bir bitkidir. Zeytin ağacı koyu gümüşî renginde, yaprak dökmeyen, uzunca oval yapraklı dalı her dem yeşil bir bitkidir. Ham iken, olgunlaştığında ye yağı çıkarıldığında üç farklı renge bürünür. Taze iken yeşildir. Olgunlaşınca siyahlaşmaya başlar. Yağı ise çok parlak( adeta bulunduğu yere ışık yayarcasına parlak), altın sarısı renktedir.
Sadece bu üç farklı renk bile ondaki bereketin maddi tezahürüdür.

Zeytinin Bereket Sırları
 
   Zeytinin bereketi rengi ile sınırlı değildir. O yaprağından çekirdeğine, dalından gövdesine kadar istifade edilebilen bir nimettir. Bir zeytin tanesi ortalama 10-12 gram ağırlığındadır. Bunun %10-13'ü çekirdek,, %66-68'i etli kısım, %1,5-3,5 kabuktan oluşur. Zeytin ağacı misvak olarak dahi kullanılabilir. Peygamber Efendimiz (S.A.V): "Zeytin ağacının misvakı ne güzeldir? Ağzı temizler ve onun kokusunu giderir. Bu benim ve benden önce geçen peygamberlerin misvakıdır." buyurmuştur.
   Her safhasında istifade edilebilen olması; ağacından, yaprağından, meyvesinden faydalanılması, yağının, eski devirlerde aydınlatılmaya şimdiyse yemeklerde kullanılması ve insan sağlığı için faydalı olması onun öne çıkan özelliklerindendir. Cenab-ı Hakk'ın her nimeti bir çok hikmete mebnidir. Zeytini daha da çok önemli kılan Kur'an-ı Kerim'de 6 defa zikredilmesi ve hakkında sitayişle bahsedilmesidir.

Ayet-i Kerimelerde Zeytin

   Zeytinin bereketi ve kıymeti Kur'an-ı Kerim'de (mealen) şöyle ifade edilir:
   "Allah, göklerin ve yerin nûrudur. O 'nun nurunun temsili, içinde lamba bulunan bir kandillik gibidir. O lamba kristal bir fânus içindedir; o fânus da sanki inciye benzer bir yıldız gibidir ki doğuya da batıya da nisbet edilemeyen mübarek bir ağaçtan, yani zeytinden (çıkan yağdan) tutuşturulur. Onu yağı neredeyse , kendisine ateş değmese bile ışık verir. Bu, nur üstüne nurdur. Allah dilediği kimseyi nuruna eriştirir. Allah insanlara işte böyle temsiller getirir. Allah her şeyi bilir.( Sure-i Nur,24-25.Ayet)
Ayetin tefsiri: Zeytinden çıkan yağ öyle parlaktır ki ateşle tutuşturulmasa bile ışık saçmakta, kendi başına bir ışık kaynağı olmaktadır. Ateş değdiğinde ise ziyası kat kat artmaktadır. Bu da nûrun alâ nûr (nur üstüne nur) dur. Böylece zeytin kendi başına bir bereket (nûr) kaynağıdır. Allah göklerin ve yerin nûrudur.Allah'ın nûru, nûr üzerine nûrdur. Zeytinyağına ateş değdiğinde onun ziyasının artması gibi, Allah'ın nûru, ifade etmekte aciz kalınacak bir nûr deryasıdır.

   Zeytin ile Cenab-ı Hak kendi nûrunu ifade etmekte, nurunu zeytine teşbih ederek insanların anlayabileceği bir üslûpta müşahhaslaştırmaktadır. Zeytinin bereketli bir nimet oluşuna işaret etmesi bakımından, dikkate değerdir. Bir başka Ayet-i Kerime'de " İncir'e ve Zeytin'e and olsun." ( Tin Suresi 1. ayet) buyrulurken, Nahl Suresi'nde (10-11)de " Allah sizin için ekinler, zeytinlikler, hurmalıklari üzüm bağları ve enva-i çeşit meyveler bitirir." ifadesi ile bu nimetlerin bereketine işaret edilir.


  Faydası çok, kullanımı yaygın

   Zeytinyağı bize beşikten yoldaş olur. Anne sütüne yakın miktarda linoleik ve linoleik asit içerdiğinden sütten kesilen bebekler için birebirdir.Sütü kesilen annelerin imdadına yetişir. Yağsız ine sütüne biraz karıştırılıp bebeğe verilmesi boşuna değildir. Peygamber Efendimiz "Zeytinyağını yiyin ve onu (bedeninize) sürünün. Çünkü o mübarektir." hadis-i şerifiyle onun faydalı bir "altın sıvı" olduğunu haber verir.

   Zeytin ve yağını kıymetlendiren malzeme, yoğun bir şekilde çekirdeğinin içindedir. Zeytinden tam manasıyla istifade edebilmek için zeytin çekirdeklerinden de istifade etmek gerekir.
Bu hususta tavsiye edilen kahvaltı sırasında yenilen zeytinlerin bir kısmının çekirdeklerini çıkarmamaktır. İslam âlimleri de zeytinin Ayet-i Kerime ile kıymetlendirilmiş bir nimet olduğunu belirterek, çekirdeğinin yutulmasını tavsiye etmişlerdir.


İnsan ve Hayat Nisan2012