İHLÂSLI VE SAMÎMÎ OLMAK
İhlâs, riyâ ve süma (gösteriş) şâibesini terk ederek Allahı görür gibi ibâdet etmektir. Evliyâullahtan bir zât ihlâsı şöyle tarif etmişlerdir: Bir mazarrattan korkmadan ve bir menfaat beklemeden, yalnız îlâ-i Kelimetullah yolunda, Allah rızası için çalışmaktır.
Bir hadîs-i kudsîde Allâhü Teâlâ buyurdu ki: İhlâs, benim sırrımdan bir sırdır, onu kullarımdan sevdiklerimin kalbine emânet ederim. Ona melek muttali olamaz ki yazsın. Şeytan da muttali olamaz ki ifsâd etsin. (Şeyh Mansûr Ali Nasıf, Tâcül-Usûl 1/51)
İhlâsı elde etmek için niyyetin düzeltilmesi lazımdır. Çünkü, bütün işler niyete göre değer kazanır.
Peygamber Efendimizin: Ameller (in sevâp ve mükâfatı) ancak niyyet iledir. hadîs-i şerîfinden niyetsiz amellerin sevâbı olmayacağı anlaşılmaktadır.
Hikâye olunur ki, bir geyik Âdem (a.s.) adını (ve yeryüzüne indiğini) duyunca onu ziyârete gitti. Hz. Âdem bundan son derece memnûn oldu ve sağ elini geyiğin sırtına koyarak iltifat etti. Bundan dolayı geyiğin kuyruk tarafında güzel bir koku, misk meydana geldi. Arkadaşlarının yanına geldi. Diğer geyikler bu kokuyu nereden buldun diye sordular. O da keyfiyeti diğerlerine anlattı. Bunun üzerine diğer geyikler de Âdem (a.s.)ın yanına vardılar. Fakat onların vücûdunda her hangi bir koku hasıl olmadı. Çünkü birinci geyiğin niyetinde ihlâs vardı. O hâlis bir (ziyâret) için gitmişti. Diğer geyikler ise koku için gitmişlerdi.
DAHA BÜYÜK
İbn-i Abbas (r.a.) şöyle buyururlar:
Ey günahkâr!
1- Günahın kötü âkıbetinden (bağışlanırım diye) emin olma, işlediğin bir günâhı, ondan daha büyüğü takip edecektir.
2- Sağında ve solunda bulunanlardan utanmaman, işlediğin günahtan daha büyüktür.
3- Allahın sana nasıl muâmele edeceğini bilmemene rağmen gülmen daha büyük günahtır.
4- Neşeli neşeli günah işlemen, işlediğin günahtan daha büyük bir günahtır.
5- Fırsatı kaçırıp da işleyemediğin bir günahtan ötürü üzüntü duyman onu yapmandan daha büyük bir günâhtır.
6- Günâh işlerken Allahın seni gördüğünü bildiğin halde kalbinin ürpermemesi ve başkaları muttali olacak diye tirtir titrememen işlediğin günahtan daha büyüktür.
