Birinci dönemin sonlarına yaklaştığımız bu günlerde çocuğunuz hala okuyamıyor mu? Yahut yazdıkları okunaksız mı? Matematikte akranlarına kıyasla çok mu zorlanıyor ? Lütfen telaşlanmayın! Çocuğunuz özel öğrenme güçlüğü dediğimiz ve tedavisi olan bir durumla karşı karşıya olabilir. Gerekli yardım ve tedbirler  alınırsa çocuğunuz başarılı bir kariyere ulaşabilir

Nedir bu Özel Öğrenme Güçlüğü (Disleksi- ÖÖG)

Bu kavramı duymamış olmanız son derece normal. Çünkü Avrupa’da 100 yılı aşkın zamandır üzerinde çalışılan bu konu Türkiye’de son 5 yıldır konuşulmakta. Özel öğrenme güçlüğü zihinsel bir özür, bir zeka problemi ya da hastalık değil. Çocuk her ne kadar normal zeka düzeyine sahipse de okuma yazma ve matematikte güçlük çeker. Bu durum fark edilmezse bu tabloya davranış sorunları da eklenerek okul hayatında başarısız olur. Dolayısıyla çocuk okula gitmek istemez. 

Özel Öğrenme Güçlüğünün Sebebleri

Kalıtımsal

Nedeni tam ve kesin olarak tespit edilememiş Kalıtımsal olduğu düşünülmekte. Yani benzer aile fertlerinden bir başkası da benzer sorunları yaşamış ve yaşıyor  olabilir 

Uzun süren kulak ve boğaz hastalıkları

Yahut çocuk 0-6 yaş döneminde boğaz ve kulakla ilgili hastalıkları sık yaşamışsa bu durum az da olsa işitme kaybına yol açmış olabilir. Bu durum erken tedavi edilmemişse beyin sesler arasındaki doğru bağlantıları kuramaz. Yani  beyin fan ve van arasındaki imce ses farklılığını ayırt edemez. 

Beynin çalışma şeklinin farklılığı

Bilimsel çalışmalar bu çocukların görsel hafızalarının daha zayıf olduğunu ve beyinlerinin çalışma mekanizmasının daha farklı olduğunu söylüyor Normalde okuma çalışmalarında beynin sol bölümü aktif ama ÖÖG yaşayan çocukların okuma esnasında solun yanında sağ bölümde aktif. Dolayısıyla okurken çok çabuk yorulurlar.

ÖÖG yaşayan çocukların yine beynin görüntüleri algılama ile ilgili bölümü daha küçük ve bu da okumayı zorlaştırır.

Özel Öğrenme Güçlüğünün Belirtileri

    *
      Yazma okuma ve heceleme hataları yapar. Kelimeleri  harfleri ve rakamları yanlış yazar veya tersten okuyup yazar. Örneğin: b-d, q-p, 6-9, 12-21, 17-71, bal,dal 752-572 
    *
      Çarpım tablosunu ezberleyemeyebilir. Hesap yaparken sürekli parmaklarını kullanır Zihinden yapılan matematiksel işlemde ve problem çözerken zorlanır.Toplama ve çıkarmada sorun yaşar. Birbirine benzeyen matematiksel işaretleri karıştırır (+  ×) ( –, ÷ =) (< >) 
    *
      Sağ ve sol yönünü yada altında üstünde kavramlarını karıştırabilir 
    *
      Okuduklarından çok azını hatırlar.Ayrıntıları hatırlayamaz. Anlatırken cümleleri yarım bırakır, yanlış telaffuz eder 
    *
      Bildiklerini sözel olarak ifade edebilirken, yazılı olarak ifade edemez. Sorduğunuzda cevaplar ama kağıda yazamaz yada çok basitçe yazar. 
    *
      Okurken yada yazarken ilaveler, çıkarmalar yapar ve genelde bağlaçları iki kez söyler 
    *
      Yazılarında küçük-büyük harfi karıştırır. Harflerin şekil ve ebatları farklı ve düzensizdir. Yazısı okunaksızdır, noktalama işaretlerini kullanmaz ya da yanlış kullanır.
    *
      Okurken satır atlar. Okuduğu satırı bir daha okur 
    *
      Sıralı olan gün ve ayları sayarken zorlanır. Zaman algısı zayıftır. (Dün, hafta, bugün) 
    *
      Çabuk dikkati dağılır ve hayal dünyasında gezinir. Okurken başı ya da karnı ağrır. Okula gitmek istemez. Çabuk sinirlenir ve duygusal açıdan çabuk incinir.

Unutmayalım ki, hepimizin güçlü ve zayıf yönleri var. Her birimiz farklı yeteneklere sahibiz. Bazı şeyleri yaparken zorlanır, bazılarını kolaylıkla yaparız. Tıpkı özel öğrenme güçlüğü yaşayan çocuklar gibi…Yeter ki çocuğunuzun özgüvenleri tahrip olmasın!

Bir sonraki yazımda tedavi ve destek anlamında neler yapılabilir konusuyla ilgili önerilerimi paylaşacağım Ve hatta bazı eğitsel oyunları. Görüşene dek hoşgörü ve sevgiyle kalın…

Berrin Göncü
Psikolog