Evet sevgili kardeşlerim;
Ramazân-ı Şerif neredeyse bitti, haftaya
PERŞEMBE günü, yani
3 KASIM 2005 tarihinde mübârek Ramazân Bayramı'nın
İLK gününü idrak edeceğiz inşaAllah.
Malum, daha bu mübarek ayın başlangıcında birtakım tartışmalar olmuştu. Bazı müslüman kardeşlerimiz hilali gördüklerini iddia ederek, birgün önce oruca başladılar ve müslümanlar arasında her sene yaşanan ayrılık yine vuku buldu. Kişiyi bu tefrikadan çok, yanlış
AMEL eden insanların boşa giden zahmeti üzüyor.
Bu sebeble daha
BAYRAM gelmeden konuyla alakalı, sadeleştirilmiş bir araştırma ve açıklama grafiği yaptık. Aşağıda bu grafik, grafiğin altında da ilgili açıklama vardır:
Grafikde, 2 Kasım 2005 Çarşamba günü, Ayın
DÜNYA ve
GÜNEŞ ile
AYNI hizaya geldiği zamanı görmekteyiz. Buna astronomi dilinde
İCTİMA (=conjunction) denir.
Grafiğin sol üst kısmında çeşitli veriler vardır. Ayın ortalama
HIZI bilinmektedir. Dünyanın etrafını dolanmak için gerekli ortalama
TUR müddeti de bilinir. Bulunduğu noktadan hareket ederek yine aynı noktaya varmak için 360 derece katetmiş olur, bu da bilinmektedir.
KATEDİLEN MESAFE:Ayın dünya etrafını dolanırken katetdiği mesafeyi bulmak için, ayın ortalama hızı ile, tur müddetini çarparız. 360 derece katetdiği için, derece başına kaetdiği mesafeyi bulmak için bu sayıyı 360'a böleriz. Bu sayede 1 derece yol için kaç kilometre gereklidir hesaplamış oluruz.
RU'YET-İ HİLAL İLE İLGİLİ AÇIKLAMA:Malumdur ki, ay dünyanın arkasına düşünce, karanlık olur. Ayın özelliği, güneşden aldığı ışığı yansıtmasıdır. Yansıtmak için ise ışık gerekir. Yani dünya'dan hilali görebilmemiz için, ayın bulunduğu
İCTİMA noktasından, güneşin ışığına çarpacak noktaya hareket etmesi gereklidir. Grafiği incelerseniz, 8 derecelik bir oynama ile bunun sağlandığını göreceksiniz.
Ay ancak ictima noktasından 8 derece (asgari) oynadığı vakit, dünyanın
GÖLGE kısmından kısmen kurtulmuş olur.
HESABIN DEVAMI:8 derecelik bir mesafeyi katetmek için, 8 ile derece başına gerekli mesafeyi çarpmak (darb etmek) gerekir. Grafiğin sol üst kısmında bu yapılmıştır ve 14 saat 34 dakikalık bir süre çıkmıştır.
Yani
AY 8 derecelik yolu takriben 14 saat ve 34 dakika'da katetmektedir.
DİĞER HESAB:Grafikte, ayın dünya etrafında
ELİPS çizdiği görülmektedir. Ay'ın dünyaya en yakın olduğu nokta
(=hadid noktası) ve en uzak olduğu nokta
(=apoje) bilinmektedir. Astronomlar aynı zamanda
ORTALAMA bir mesafeden bahsederler. Bu mesafe 382.126 km'dir. Eğer biz bu mesafe ile hesab edersek, katedilen yolu bulmak için ayın hızına ihtiyacımız olmaz. Zira
2 çarpı Pİ-sayısı çarpı MESAFE ile katedilen yol buluruz. Bu, grafiğin sağ üst kısmında hesaplanmıştır.
ARADAKİ FARK:Sağ tarafta
2.401.031,3 km, sol tarafta ise
2.399.934,7 km çıkmaktadır. Aradaki fark takriben
1096,6 km'dir. Ayın hızı 3660 km/h
(=1,02 km/s) olduğu için bu, yaklaşık
18 dakikalık bir
FARK'dır. Böyle kaba bir hesap için ise yeterince doğrudur.
RAMAZAN BAYRAMI:2 Kasım 2005 Çarşamba günü saat 02:25 (Almanya ve Avusturya saati) sularında ay,
İCTİMA halini alacaktır. Bu veriyi biz Bern Üniversitesi, Astronomi Enstitüsü'nden aldık. Diğer rasathanelerin verileri de aynıdır. Ayrıca
http://www.sylence.net/mondphase/ sitesinde, istediğiniz herhangi bir gün için
İCTİMA vaktini hesaplayabilirsiniz. Bu sitede 1 dakika geri olarak 02:24 deniyor. Bunun ise önemi yoktur.
RU'YET-İ HİLAL:Yunus Sûresi, 5. Âyet-i Kerimesi'de "
Güneşi bir ziyâ, ay’ı bir nûr yapan; senelerin sayısı ve (günlerin, ayların, vakitlerin) hesabını bilesiniz diye, ay’a menziller takdir eden O’dur." buyruldu. Bu hesabın
SAHİH olmasına ve gerekliliğine bir delildir. Nitekim namaz vakitleri de hesab ile ortaya çıkmaktadır. Ay ve güneş tutulmaları dahi dakikası dakikasına hesaplanabilir.
Ancak bu hesaba bakılmaz. Nitekim hadis-i şerif'de "
Hilali gördüğünüzde oruca başlayınız."
(İbni Mâce, Sıyam, 7) buyuruldu.
Bu hadis-i şerif, astronomik olarak başlayan
AY'a değil,
ŞER'i olarak başlayan yeni aya itibar edeceğimizi açıklamaktadır.
İCTİMA hali, astronomik olarak yeni ayın başlangıcıdır. Ancak
RU'YET-İ HİLAL aynı zamana denk gelmez. Bazen aynı gün, bazen de birgün sonradır.
İbn-i Abidin Hazretleri
Reddu’l-Muhtar kitabında hususu açıklarken şöyle buyurur:
“
Ulemamız ramazan ayının girmesi hakkında astronomi alimlerinin beyanatına itimad edilmeyeceğini açıkca söylemişlerdir” denmez. Çünkü bu sözün gerçek manası, orucun başlangıcı “Hilali gördüğünüzde oruca başlayınız” hadis-i şerifi ile hilalın görülmesine bağlanmıştır. Hilalin DOĞMASI (=ictima) ise GÖRÜLMESİNE (=ru’yet) bağlı değil, astronomi kaidelerine göre meydana gelir.
Orucun farzı ise doğmasına değil, görülmesine bağlanmıştır. Nitekim ay filan gece doğsa dahi, bazen aynı gün, bazen de ertesi gün görülür."
İşte bu sarih ifade, açıklamağa çalıştığımızın vesikasıdır. Zira
HESAP şartdır. Ancak hesap ile elde edilen
İCTİMA halidir. Bize ise bu noktadan, ışık alındığı ve çıplak göz ile görülmenin sağlandığı nokta lazımdır. Bu da yukarda hesaplanmıştır. Bazı mutaassıp insanların bu noktayı anlamaması ve sanki hakikatte biz
HESABA uyuyormuşuz da, kendileri
HİLALİ GÖRMEĞE çalışıyormuş gibi bir manzara kesinlikle yanlıştır.
Hesaba göre 8 derecelik mesafe için takriben 14 saat 35 dakika lazım demiştik. Bu durumda hilalin dünya üzerinden çıplak göz ile görülmesi
2 KASIM 2005 ÇARŞAMBA akşamı saat
17:00 sularındadır.
İbn-i Abidin Hazretleri'nin beyanına bakarsanız,
HİLALIN bazen
İCTİMA ile aynı günde, bazende bir gün sonra görüldüğünü beyan etmektedir. Ramazan Bayramı için gerekli olan
ŞEVVAL hilalı, ictima vakti ile aynı günde vuku bulmaktadır.
Ancak Ramazan başlagıcı için gerekli olan hilalın ictima vakti
3 EKİM 2005 PAZARTESİ günü saat 12:27 sularında idi. Ru'yet-i hilal ise
4 EKİM 2005 SALI günü sabah saat 6:05 sularında idi. Arada takriben
17 saat 40 dakikalık bir fark vardı.
NEDEN BU FARK?Konuyla ilgili grafik aşağıda yer alacak inşAllah. Kısaca açıklayalım ki, ay
ELİPS şeklinin bulunduğu noktasına bağlı olara aynı
AÇI için farklı mesafe kateder. Bu durumda dünyadan ne kadar uzak ve apoje'ye ne kadar yakın ise, daha fazla mesafe katetmesi gerekecektir. Hadid noktasına ne kadar yakın olursa, o kadar az mesaje lazım olacaktır. Bu sebeble 8 derecelik bir açık hadid noktasında farklı, apoje'de farklı süreye tâbidir.
3 EKİM Pazartesi günü ay dünyadan
396.228,52 km uzaklıkta idi. Yani apoje'ye yakındı. 2 KASIM 2005 Çarşamba günü ise dünyadan
385.250,94 km uzaklıkta olup, hadid noktasına yaklaşmaktadır. Ayrıca bu bizim yukarıda hesaplama için kullandığımız
382.136 km'lik
ORTALAMA uzaklığa daha yakın olduğu için, hesabımız buna daha çok uymaktadır.
Selam ve dua ile..
