Gönderen Konu: Hat Sanatının Büyük Üstâdı Ahmed KARAHİSÂRÎ  (Okunma sayısı 3531 defa)

0 Üye ve 1 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Çevrimdışı Mücteba

  • Moderatör
  • popüler yazar
  • *****
  • İleti: 9214
  • "En büyük keramet, istikâmet üzere olmaktır..."

Ahmed Karahisârî, Türk hat tarihinde üstadlar arasında sayılan meşhur hattattır. Osmanlı Devleti'nin en parlak devrinde (Sultan İkinci Bâyezid, Yavuz Sultan Selim ve Kânûnî Sultan Süleyman devri) yaşamış ve 90 yaşında 1555 târihinde vefât etmiştir. Bu devir Türklerin İslâm harflerini kendi üslûp ve karakterlerine göre yazmaya çalıştıkları devirdir. Bir tarafta Sultan Bâyezid'in şehzâdeliği devrinde Amasya'da tanıdığı ve pâdişâh olduğu zaman bütün âilesiyle İstanbul'a getirttiği Şeyh Hamdullah, diğer tarafta Karahisârî Ahmed. Şeyh Hamdullâh, altı çeşit yazıyı yeni üslûp ve karakterde yazdı. Kendisinden sonra gelen binlerce hattâtın erişmeyi arzu ettikleri en yüksek mertebeye geldi. Karahisârî yeni bir mekteb açan böyle bir üstad karşısında tek başına kalabilen bir sanatkârdır. İlk yazı hocası Yahya Sofî, ikinci hocası Esedullah Kirmânî'dir. Bilhassa müsennâ adı verilen tezyînî yazıda ve değişik bir tarzda yazdığı sülüs nevi yazıda, şâheserler meydana getirmiştir. Kendisi hakkında söylenen şu beyit bu kanaati ispat etmektedir:

Hatt-ı hûb içre beyâza çıkaran kendi özünü
Yazının Karahisârî'dir ağartan yüzünü


Bu yolda kendisini takip eden olmadığı için uslûbu mânevî evlâdı Hasan Çelebi'de sona ermiştir. Altı çeşit yazıyı çok üstâdâne yazdığı için kendisine "Yâkût-i Rûm" denilmiştir. Ahmed Karahisârî'nin bize yâdigâr bıraktığı eserler içinde en mühimmi, Topkapı Sarayı, Mukaddes Emânetler Dâiresi için, Kânûnî Sultan Süleyman adına yazdığı büyük boydaki Kur'ân-ı Kerîm'dir. Bugün Topkapı Sarayı Müzesi'nde muhâfaza edilmekte olan bu Kur'ân-ı Kerîm'in, her sayfası üç satır kalın Reyhânî yazı ile, diğer satırları nesih ile yazılmıştır. Ahmed Karahisârî'nin diğer mühim eserleri arasında, Süleymâniye Câmii'nin büyük tâk yazısı, Mîmâr Sinan'ın sebil ve türbe kitâbesi, Piyâlepaşa Câmii'nde "Selâmün aleyküm tıbtüm" âyeti vardır. Ayrıca bugün Türk ve İslâm Eserleri Müzesi'nde büyük boyda yazılmış hatlar arasında pek meşhur bir en'âm'ı mevcuttur. Her sayfasında muhtelif yazı nevileri bulunmaktadır. Bu en'âmın ilk sayfasında ki "Besmele" kendine has bir karakter taşır. Bu besmele hattı, zamanında çok ilgi görmüş ve hakkında şiirler yazılmıştır. Husûsiyeti, kalemi hiç kaldırmadan ve bâzı harfleri stilize edilerek yazılmış olmasındadır. Sanatkâr Karahisârî'nin yazı kudreti hakkında fikir vermek için yalnız bu besmele kâfîdir.

Fazilet Takvimi

Çevrimdışı Tuğra

  • popüler yazar
  • ******
  • İleti: 6599
Hattat Ahmed KARAHİSÂRÎ (Mushaf)
« Yanıtla #1 : 29 Şubat 2012, 14:01:50 »
Afyonkarahisar’da 375 yıllarında doğduğu tahmin edilmektedir. Hayatı hakkında fazla malumat yoktur. II. Beyazıt döneminde ilim için İstanbul’a gitmiş ve vefatına kadar İstanbul'da kalmıştır. Aklâm-ı Sitte’yi Esedullah Kirmânî’den meşketmiş ve hat sahasında büyük şöhrete ulaşmıştır.

Karahisârî, Halvetiye şeyhlerinden Cemaleddin İshak Karamânî’ye intisap ederek ondan hilafet almıştır. 963’da 90 yaşlarında vefat eden Karahisârî, Şeyh İshak Cemâleddin Karamânî Tekkesi’nin hazîresine defnedilmiştir.

Karahisâri’nin yazıları, Osmanlı’nın her sahada zirveye ulaştığı Kanûnî döneminde olgunlaştı. Harf bünyelerinde ve kompozisyonlarda daha güzel nisbetler elde ederek kendi adıyla anılan “Karahisarî üslubu”nu oluşturdu. Döneminin sanatkârlarını etrafında toplayan Karahisâri’nin, yazının güneşi (Şemsü’l-Hat) diye şöhreti yayıldı.

Büyük ustalık ve itina ile düzenlediği kompozisyonlar, hattatlar için mükemmel örnekler oldu.
Altın mürekkep ile yazdığı harflerin etrafını siyah mürekkeple, siyah mürekkeple yazdığı harfleri altın mürekkep ile tahrirleyerek yazıya farklı bir estetik boyut kazandırdı.

Karahisârî Aklâm-ı Sitte’de Mushaf, en’am, dua mecmuası ve murakka’ olarak pek çok eser verdi. Eserlerinden bazıları ve bulundukları yerler şöyledir;
 
Topkapı Müzesi Kütüphanesi’ne kayıtlı büyük boy Mushaf.
Topkapı Müzesi Kütüphanesi’ne kayıtlı kıtalar, murakka ve en’am-ı şerif.
Türk İslam Eserleri Müzesi’nde kayıtlı Kur’an-ı Kerim, en’am-ı şerif ve Yasin-i şerif.
Süleymaniye Kütüphanesinde muhafaza edilen iki en’am-ı şerif.
İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi’nde kayıtlı Mushaf-ı Şerif.
Afyonkarahisar Müzesi’nde kayıtlı 941 tarihli meşk murakkaı.
Süleymaniye Camii kubbe yazıları1
 
Karahisarî’nin bilinen talebeleri arasında evlatlığı Hasan Çelebi ünlüdür.
 

1 Muhittin Serin, Hat Sanatı ve Meşhur Hattatlar, s. 107

































Klasik Türk Sanatları Vakfı
« Son Düzenleme: 29 Şubat 2012, 14:08:43 Gönderen: Tuğra »
〰〰〰〰🐠

Çevrimdışı Tuğra

  • popüler yazar
  • ******
  • İleti: 6599
Hattat Ahmed KARAHİSÂRÎ (Mushaf)
« Yanıtla #2 : 29 Şubat 2012, 14:08:27 »


























Klasik Türk Sanatlaı Vakfı
〰〰〰〰🐠