Eskiler, hat sanatının zorluğundan kinaye olarak "iğne ile kuyu kazmak" tabirini kullanmışlar.
Klasik İslâm-Türk sanatları, sanatkâr üstadların gayretleriyle, yakın tarihimizde kaybettiği can suyuna tekrar kavuşarak, toplum nezdinde hak ettiği mevkie doğru ilerliyor, insanlarımızın sanat anlayışı derinlik kazanıyor. Bu keyfiyette mazi ile irtibatını devam ettiren üstadların fedakârane gayretlerinin payı büyük. Bu süreçte bir yandan gelenekli sanatların iç dinamikleriyle alakalı usul ve prensipler kayıt altına alınırken diğer yandan da yeni sanatkârların yetiştirilmesi için gayret saf edilerek üniversitelerin Güzel Sanatlar Fakültelerinde, belediyelerin kurs mekânlarında, vakıf merkezlerinde hat, tezhip, minyatür, ebru gibi sanatlara yeni isimler ve imzalar kazandırılıyor…
Bu yazıda "güzel" sanatlarımızdan hat sanatı meşkine kısaca değinecek ve onlarca öğrencisine online hat sanatı hizmeti arz eden hat üstadı Mahmut Şahin ile konuya dair yaptığımız mülakattan satır başlarını sizlerle paylaşacağız.
Hattat Mahmut Şahin İstanbul, Bursa, İzmit ve Eskişehir'de hat sanatı sevdalılarına bu sanatın inceliklerini öğretiyor. Bulunduğu mekânda hat hocası bulamayanlara da e-posta ile hat sanatını öğretiyor.
Türkiye'nin pek çok vilayetinde sanat sevdalıları, hat gönüllüleri bulunuyor. Bununla birlikte yüreğine hat sevgisi düşen sanat sevdalılarına rehberlik edecek, yazı sanatının usul ve kaidelerini gösterecek bir hattat her ilde bulunamıyor. Arayan bulur, arayıp da bulamayanlara buradan ses verelim:
"Ruhani hendese" olarak tarif edilegelen hat sanatına sevdalı olanlar uzak diyarlardan e-posta ile usta hat hocası Mahmut Şahin'e ulaşıp meşklerini gösterme imkânına sahip.
Aşk olmadan meşk de olmaz Hattat Mahmut Şahin teknolojiyi takip eden sanatkârlardan… Türkiye'nin dört bir yayında bulunan talebelerinin e-posta ile kendisine gönderdiği meşklerden çıkış alarak, hassasiyetle kontrol ediyor ve gerekli düzeltmeleri yaptıktan sonra talimli meşk kâğıdını tarayarak talebesine gönderiyor. Bu esnada talebenin gözü tatlı bir heyecanla e-posta kutusunda oluyor: "Acaba dersi geçtim mi? Hocamızdan ne gelecek, çıkartmalar nasıl olacak?"
Hat sanatı üstadın taliminde gizlidir Hattat Şahin "Hat sanatında tekâmül etmek talebenin kabiliyetine bağlıdır. Yazı hocanın taliminde gizlidir, onu oradan usulünce alıp öğrenmek gereklidir. Sülüs yazıda icazet almak 7-8 seneyi bulabiliyor. Hat sanatında ilerlemenin yolu çok yazmaktan, hocaların talimini harfiyen yerine getirmekten geçiyor" dedikten sonra, kendisinin de çok kereler yazdığı, eskilerin "El-hattu mahfiyyun fî ta'lim'ul-ustâz. Ve kıvâmuhu fî kesret'il-meşk ve devâmuhû alâ dîn'il-İslâm." sözünü hatırlatıyor.
Sanatkâr dedelerimiz, hat sanatı literatürüne armağan ettikleri bu kelamda hat sanatının esrarının hocanın taliminde gizli olduğunu, talebenin bu sanatta terakkî edebilmesi için çok meşk etmesi gerektiğini ve hatta ilerlemenin olmazsa olmaz şartının İslâm'ı gereğince yaşamak olduğunu belirtiliyor.
Hat sadece güzel yazı değildir Hat mutlaka sadece güzel yazı değildir. Güzel yazıyla birlikte; bir adım öte ondan daha fazla, güzel ahlâktır. Sanatkârın meşgul olduğu sanat onu dönüştürür yahut dönüştürmesi lazım gelir. Sanat ve estetikle meşgul olduğu halde sanatın izzetiyle paralel davranışlar geliştirmen sanatkârın toplum nezdinde eserleri makes bulamaz.
"Rabbi yessir" Hattat Mahmut Şahin, "Bu sanatın elifbasından; "Rabbi yessir"den başlayacak olan talebe çok sabırlı olmalıdır. Ancak sanatta sabırlı olanlar neticeye ulaşabilir. "Rabbi Yessir"den başlayan talip önce müfredatı sonra da mürekkebâtı meşk ederek, sanatın inceliklerine vakıf olabilir." diyor.
Eskiler, hat sanatının zorluğundan kinaye olarak "iğne ile kuyu kazmak" tabirini kullanmışlar.
Fî sebilillâh Eskiden talebeler üstadların dizinin dibine oturur, onlardan sanatla birlikte edebe ve ahlâka ilişkin güzellikleri de tevarüs ederdi…
Çağdaş medeniyet, gelenekli sanatların kimi hocalarını da iğdiş etti, hat dersleri "ücretli"; talebeler "müşte" oldu. Hattat Mahmut Şahin hocalarının; Ali Alparslan'ın, Necmettin Okyay'ın yolunu takip ediyor, dersleri bilabedel veriyor. İsteyen her zaman Küçükköy'deki evine ya da atölyesine giderek kendisinden "fîsebilillâh" hat dersi alabilir. Bunun için bir kâğıt, bir kamışkalem, bir hokka ve mürekkep yeterli. Talebeleri ve isteyen herkes Şahin'e
hattat_mahmud@hotmail.com e-posta adresinden ulaşabilir.
Haftada bir satır meşk Hüsn-ü hat talebesi haftada bir defa bir satır meşk ile hocasının karşısına gelir. Sinleri, sadları, kefleri defalarca yazar, yazar, yazar, meşk eder,.. Kamış kaleminden zikir sesleri yükselir. Talebe yedi günün geçmesini, hocasının huzurunda, yazıların keşideleri arasında bir nokta olmayı tahayyül eder.
Her meşkte en fazla iki hata olmalıdır Mahmut Şahin, "Meşkte bir en fazla iki hata tolere edilebilir. Üç hata varsa meşki tekrar yazmasını isteriz" sözleriyle hat sanatı öğretimindeki titizliğe vurgu yapıyor ve
"E-posta ile hat dersi vermeye nasıl başladınız?" sorumuzu hocalarından misaller getirerek cevaplıyor:
"Eskiden hocalarımız talebelerine mektupla hat dersi verirdi. ABD'li hattat Muhammet Zekeriya Hocam Ali Alparslan'dan ve Reisülhattatin Hasan Çelebi'den yıllar yılı mektupla ders aldı. Japon hat sanatçısı Fuad Kouichi Honda da uzun yıllar Çelebi Hoca'dan mektupla dersler aldı. Hat meşkleri Türkiye ile Japonya arasında gitti geldi, gitti geldi. Türkiye'den örnek verecek olursak Beatrice Cizmecioğlu Bursa'dan uzun yıllar "hattın şeyhi" Hüseyin Kutlu hocamıza yazı gönderdi. Bir zaman sonra "uzaklardaki" öğrenciler için dersler faksla verilir oldu.
Fakir, Bursa'ya, İzmit'e, Eskişehir'e talebelere ders vermek için gidiyor. Buralara diğer illerden de gelenler oluyor. 'İmkânları müsait olmayıp da bu şehirlere gelemeyen öğrenciler için ne yapabiliriz'i düşünürken bu fikir aklıma geldi. Talebelerimin az bir kısmı mektupla; önemli bir bölümü de artık e-posta ile derslerini gönderiyor. Posta ile gelenlere çıkış alıp çıkartma yapıyorum ve daha sonra tarayıp öğrencime geri gönderiyorum" .
Mahmut Şahin'e bu metotla Türkiye'nin pek çok vilayetinin yanı sıra sınırlarımızın ötesinden de talebeler ulaşma imkânına sahip. Katar'daki, Bosna Hersek'teki, İngiltere'deki talebeleri son cümlemize dâhil etmek gerekiyor...
Sülüs yazı ustası Hattat Mahmut Şahin kendisine gönderilen tüm e-postalara tek tek bakıp cevap veriyor. Dersine iyi çalışmış olanlara "aferin", "güzel", gibi teşvik edici ifadeler kullanıyor, geçemeyenler için ise "Dersini bir daha beklerim"le iktifa ediyor.
İbrahim Ethem Gören/Dünya Bülteni
