Hayatimizi belirleyen sey, yasadigimiz olaylar degil; o olaylara yaptigimiz yorumlardir. Herkesin baktigi ayni dünyadir aslinda ama gördükleri gözlüklerinin rengine ve temizligine göre degisir.
•••
Iki insan. Biri dogru sözlü ama kirici, digeri yalanci ama tatli dilli. Bunlari “biri kirici, digeri yalanci” diye de tarif edebilirsiniz, “biri dogrucu, digeri tatli dilli” diye de. Ayni seyleri farkli görmeye bir örnek.
•••
Bu dünya sinav yeridir. Sinavdaki kisinin mutlulugu, sorulari cevaplama basarisina ve bu sayede duydugu iç huzuruna baglidir, oturdugu koltugun rahatina veya manzarasina degil.
•••
Hersey olmasi gerektigi için olur ve yasanmasi gerektigi için yasanir. Pismanlik; “keske olmasaydi” diye degil, “bir daha olmasin” diyedir.
•••
“Caninin istedigi gibi yasamak” özgürlük degildir. Adi üstünde “caninin” yani nefsinin esiri olarak yasamaktir.
•••
Batakligi kurutmadan sivrisineklerin kökü kesilmez. Ruhsal sorunlarin ilâçla tedavisi sivrisinekleri temizlemektir sadece. Altta yatan ve çogu zaman çocukluga kadar uzanan sorunlar çözülmeden kesin bir düzelme beklenemez.
•••
Insanin küçük problemlere takilmasini önleyen, büyük ideallerdir. Önemli bir amaçla bir yere gidiyorsaniz, ne omuzunuza çarpanlar, ne de durmus öylece bakanlar, sizi etkilemez. Fark etmezsiniz bile.
•••
Ismarlama mutluluk olmaz. Çok güzel geçen bir eglenceyi, “ne güzeldi, bir daha yapalim” diye tekrar yapsaniz, ayni tadi alamazsiniz. Mutlu olacagim, mutlu olmaliyim diye mutlu olunmaz.
•••
Hayal gücü arabalardaki uzun far gibidir. Gidilen yolun ilerisini göstermelidir. Havaya veya geriye bakmasinda hiçbir fayda yoktur.
•••
Sagligin tek kelime ile tarifi yapilsa, cevap “denge” olurdu. Meselâ kan sekeriniz düsükse de kötüdür, yüksekse de; tansiyonunuz da öyle. Marifet orta noktayi bulabilmektir, olabildigince.
•••
Herkes baskalarini kendi gibi bilir. Bir insani tanimanin en kolay yolu ona “insanlar nasil sence?” diye sormaktir. Anlatacaklarini dikkatle dinlerseniz aslinda kendisini tarif ettigini fark edersiniz.
•••
Kirmizi sapkali kiz, anneanne kiligina girmis kurdu tanimayacak kadar aptal degildi. Ama onun kurt olmamasini diledigi için, aldigi cevaplara kolayca kandi. Çogumuz insanlari bu yüzden yanlis degerlendiririz. Gerçekle yüzlesmek istemedigimiz, kandirilmak istedigimiz için.
•••
Agaca dayanma kurur, insana dayanma ölür. Sizin mutlulugunuz bir baskasina bagli ise, bu kez de onu bir sekilde kaybetme korkusu ile aci çekersiniz. Kendi ayaklarinizin üstünde durmayi ögrenmelisiniz.
•••
Güzel bir ceketle güzel bir pantolon illa güzel bir takim olmaz. Iki insan arasinda sorun olmasi mutlaka içlerinden birinin sorunlu olmasini gerektirmez.
•••
Yolu olmayanin yoldasi olmaz. Önce kendi yolunuzu belirlemelisiniz, yoldas (veya hayat arkadasi) bulmadan önce.
•••
Iki mutsuz bir araya gelince bir mutsuz çift olur sadece. Nikâhta keramet vardir sadece, mucize degil. Mutlu bir evliligin ilk sarti, mutlu insanlarin evlenmesidir.
•••
Bir insani anlamak, kendini onun yerine koymakla mümkündür. Ama bu “ben onun yerinde olsam söyle yapardim” demek degildir. “Acaba nasil düsünüp hissediyor ki böyle davraniyor” demektir. Bunu yapmanin en kestirme bir yolu da, o kisideki rahatsiz edici davranisin benzerini kendimizde aramak, sonra avukat gibi o davranisimizin sebeplerini açiklamak, en sonunda da buldugumuz açiklamayi o kizdigimiz kisiye uyarlamaktir.
•••
Öfkeyi yutmak lâzim, evet, ama yutulan sey hazmedilmezse kusulur bir zaman sonra mutlaka.
•••
Insanlari anlamayan insanlara güvenmez, insanlara güvenmeyen içine kapanir, içine kapanan insanlardan kopar, insanlardan kopan insanlari anlamaz, insanlari anlamayan insanlara daha da güvenmez, insanlara güvenmeyen içine daha da kapanir, içine kapanan insanlardan daha da kopar, insanlardan kopan insanlari daha da anlamaz... ve böylece sürüp gider.
•••
Tüm insanlarin genetik yapilarinin % 99,5 kadari ortaktir. Farkli yönler sadece % 0,5’tir. Diger insanlarla aramizda, sandigimizdan çok daha fazla ortak yönümüz var yani. Onlari anlamak o kadar zor olmasa gerek.
•••
Anne-babasinin bir huyunu begenmeyen, ama bu huyun sebebini de anlamayan (yani çaresini bulamayan), ileride ayni huya sahip olur.
•••
Çocuklarin sorulari, cevaplandikça bitmez. Cevaplanmadikça biter. Özellikle hayatin ve ölümün gerçegi hakkinda olanlar.
•••
Tüm genellemeler tehlikelidir, bu bile.
(Dr. Yusuf Karaçay)
