Mevsiminde yenen doğal sebze ve meyveler dengeli beslenmenin ilk şartlarından, sağlık kaynağımız doğal gıdalar; vitamin ihtiyacını karşılıyor, enerji veriyor, metabolizmanın düzenli çalışmasına yardımcı oluyor.
Sebzeler ve doğal yetiştiği aylar
Bamya: haziran- temmuz- ağustos
Barbunya: nisan- mayıs- haziran
Beyaz lahana: kasım- aralık- ocak- şubat
Bezelye: nisan- mayıs- haziran
Brokoli: ocak- şubat- mart
Çarliston ve dolmalık biber: haziran- temmuz- ağustos- eylül
Çilek: mayıs- haziran
Dereotu: yılın her mevsimi
Domates: haziran- temmuz- ağustos- eylül -ekim- kasım
Havuç: eylül- ekim- kasım- aralık- ocak- şubat- mart
İç Bakla: nisan- mayıs- haziran
Ispanak: kasım- aralık- ocak- şubat- mart
Karnıbahar: kasım- aralık- ocak- şubat- mart
Kereviz: kasım- aralık- ocak- şubat
Kırmızı lahana: kasım- aralık- ocak- şubat
Kırmızı közlemelik biber: ağustos- eylül- ekim
Kuru soğan: yılın her mevsimi
Madımak: mayıs
Mantar: eylül- ekim
Maydanoz: yılın her mevsimi
Marul: nisan- mayıs- haziran
Patates: yılın her mevsimi
Patlıcan: haziran- temmuz- ağustos- eylül- ekim- kasım
Pırasa: kasım- aralık- ocak- şubat- mart
Salatalık: mayıs- haziran- temmuz- ağustos- eylül- ekim
Semizotu: nisan- mayıs- haziran
Sivri biber: haziran- temmuz- ağustos- eylül- ekim
Taze fasulye: mayıs- haziran- temmuz- ağustos- eylül
Taze yeşil kabak: kasım- aralık- ocak- şubat- mart
Turp: ocak- şubat- mart
Ağaçta büyüyen meyveler için yukarıdaki durum söz konusu değil ama bunlarında depolanma suresi boyunca kullanılan ilaçların zararını en aza indirmek için; yıkama işleminde titiz davranmak gerektiği belirtiliyor. Çilek üretimi farklı olduğu için belirtmek gerekir:
Hangi aylarda ne şekilde beslenmeli
Ocak: Sebze ve et suyu ile hazırlanmış çorbaları sofranızdan eksik etmeyin. Hareketsiz geçen soğuk kış günlerinde çorbalar bağırsak sistemini düzenler. Soğuk havalarda vücuda direnç veren balık ve baklagiller de en çok tüketilmesi gereken besinlerden.
Şubat: Kansere karşı etkili lahanagilleri (lahana, brüksel lahanası, karnabahar ve brokoli) sık sık yiyin. Bol betakaroten içeren havuç ile salata, zeytinyağlı yemek veya havuç suyu hazırlayın.
Mart: Mart, yaza hazırlık ayıdır. Hafif beslenmeye başlamanın tam zamanıdır. Mart, aynı zamanda ilkbahara geçiş ayıdır. Bu nedenle hafif bir o kadar da direnç verici besinleri tüketmeye özen göstermek gerekir. Balık, ızgara et, sebze ve meyveler bol tüketilmeli.
Nisan: Kuzu etinin en taze ve lezzetli zamanı. Bu aylarda et olarak kuzu etini tercih edin. Sütlü hafif tatlılar pişirin. Sabah kahvaltısında ve geceleri yatmadan önce bir bardak süt için. Hafif ama sağlıklı beslenerek ve açık havada düzenli yürüyüşler yaparak fazla kilolarınızdan kurtulabilirsiniz.
Mayıs: Çilek kısa omurlu bir meyve. İçeriğindeki zengin vitamin (özellikle C vitamini) ve mineraller sayesinde ani enerji verip, geçiş mevsiminde ortaya çıkan yorgunluk belirtilerini giderir.
Haziran: Kısa ömürlü dut ve kirazı bu ayda bol bol tüketin. Her ikisi de zengin vitamin ve mineral kaynağı.
Temmuz: Semizotu, balıktan sonra en çok omega-3 içeren sebze. Vücut tarafından üretilmeyen bir yağ asidi olan Omega-3, kalp hastalıklarına, zihinsel karışıklığa ve bunamaya karşı etkili.
Ağustos: Yaz meyve ve sebzelerinin en olgun zamanı. Meyveleri bol yiyin. Bunun yanı sıra balık, zeytinyağlı sebze, hafif soslu makarnaları günlük öğünlerinize paylaştırın.
Eylül: Kışa hazırlık ayıdır. Vücudu soğuk mevsime hazırlamak gerekir. Bol balık, sebze, meyve ve makarna gibi enerji verici karbonhidratlar ağırlıklı beslenin. Mürdüm erik ve fındığı hergün belli bir miktar tüketmeye özen gösterin.
Ekim: Omega-3 içerikli cevizin tam zamanı. Cevizi bu aylarda bol bol tüketin. Ayrıca mantarlı nefis yemekler pişirebilirsiniz. Mantar, balık, et ve sebzelere çok yakışır. Mantarı Izgarada üzerine peynir serperek pişirip kahvaltıda da yiyebilirsiniz.
Kasım: Balkabağından bol bol yararlanın. Çorbası, tatlısı ve pastası ile nefis lezzetler hazırlayabilirsiniz . Balkabağını ayrıca etli sebze yemeklerine de ilave edebilirsiniz. İçerdiği bol betakaroten sayesinde kansere karşı etkili bir sebze.
Aralık: Soğuk algınlığı hastalıklarına yakalanmamak için sağlıklı beslenin. Portakal veya greyfurt suyu için. Ispanak, baklagil, et, yoğurt, muz, elma ve kuruyemişleri bol tüketin.
iyibilgi
(http://www.haber3.com/images/gallery/9930/1.jpg)
Mevsim geçişleri genelde vücut direncinin düştüğü zamanlardır. Kıştan ilkbahara, ilkbahardan yaza, yazdan sonbahara ve sonbahardan kışa geçerken iklim değişikliklerine adapte olmaya çalışan vücutta direnç düşer ve bu da çeşitli hastalıklara davetiye çıkarır.
Özellikle grip vakalarının gözümüzü korkuttuğu bu aylarda, kişisel hijyenin yanı sıra metabolizmamızın sağlıklı çalışabilmesi ve bağışıklığımızın güçlendirilmesi için aldığımız gıdalar büyük önem taşıyor. Beslenme Uzmanı Dr. Ahmet Karaçam'la hazırladığımız listeyle her mevsim mikroplara "dur!" demek elinizde. Listeye göz atmadan önce Dr. Karaçam'ın şu 3 önemli uyarısını da unutmayın:
1-Grip aşısı yaptırılmalı
Önyargıları bırakın ve grip aşınızı yaptırın. Özellikle yaşlılarda, diyabet, kalp gibi kronik hastalığı olan kişilerde vücut direnci düşük olduğu için grip aşısı yaptırmaları büyük önem taşıyor.
2-Krizlerde önce gıdadan vazgeçmeyin
Yapılan araştırmalara göre ekonomik kriz dönemlerinde insanlar gıdalarından büyük kesintiye gidiyor ve öğünler ya atlanıyor ya da geçiştiriliyor. Bu yüzden salgın vakalarının ekonomik kriz dönemlerinde daha çok görüldüğü de bilimsel bir gerçek olarak karşımıza çıkıyor.
Karbonhidrat ve yağ yüklü, buna rağmen protein, vitamin ve mineral fakiri olan bu tip geçiştirme öğünler, vücudu tam olarak besleyemeyeceği için direnciniz düşer. Bunu önlemek için 3 temel öğün dengeli bir şekilde muhafaza edilmeli, aralarda da meyve, ayran, az miktarda badem, ceviz, fındık gibi faydalı atıştırmalar olmalı. Dr. Karaçam'a göre, 3 ana öğün, 3-4 ara öğün prensibine her yaş grubunda, her mevsimde ve mevsim geçişlerinde mutlaka uyulmalı.
3-Tuza dikkat!
Vücudumuzun tuz ihtiyacı aslında çok az miktarda ve zaten toprakta yetişen her besinde, ette, peynirde ve diğer pek çok gıdada tuz bulunduğundan, biz ihtiyacımızı yediklerimizle karşılamış oluyoruz. Buna rağmen tuz tüketimi normalin hayli üstünde. Unutmayın ki; aşırı tuz tüketimi böbrekler için olduğu kadar kalp ve damar sorunu yaşayanlar için de büyük risk taşır.
(http://www.haber3.com/images/gallery/9930/3.jpg)
Bu mevsim bunları bol yiyelim
İşte tüketilmesi gereken önemli gıdalar:
Siyah üzüm: Çekirdeğiyle birlikte yendiğinde çok büyük bir antioksidan etkisi yapıyor.
(http://www.haber3.com/images/gallery/9930/4.jpg)
Böğürtlen: Antioksidan özelliğiyle vücudun direncini artırır.
(http://www.haber3.com/images/gallery/9930/5.jpg)
Kivi: Artık her mevsim bulunuyor. Güçlü bir c vitamini kaynağı.
(http://www.haber3.com/images/gallery/9930/6.jpg)
Yaban mersini kurusu: Az bildiğimiz bu meyvenin tadı biraz buruk ama vücut direncini artırmada çok etkili. Yalnız şekerle tatlandırılmış olanlar değil, doğal haliyle satıldığı aktarlardan alınanlar tüketilmeli.
(http://www.haber3.com/images/gallery/9930/7.jpg)
Portakal ve mandalina: Bunları zaten biliyorduk demeyin, c vitamini deposu mandalina ve portakalı, bol olduğu bu mevsim tüketmeyi ihmal etmeyin.
(http://www.haber3.com/images/gallery/9930/8.jpg)
Balık: Tüm mevsimlerde ve mevsim geçişlerinde balık mutlaka öneriliyor. Gerek içerdiği omega ve fosfor mineralleri açısından gerekse çok iyi bir protein deposu olduğundan haftada 2-3 kez balık tüketilmesi önemli. Protein vücudun kas yapısını çok güçlü tutan, beyin dokusunu besleyen en önemli madde. Dolayısıyla yeterli protein alan kişi kendini zinde hisseder. İlk öneri somon balığı. Levrek, çupra, ton balığı ya da diğer mevsim balıkları olabilir.
(http://www.haber3.com/images/gallery/9930/9.jpg)
Yumurta: Çok faydalı bir yiyecek. Yalnız kırmızı et gibi, üst üste fazla sayıda yumurta tüketen insanlarda kötü huylu kolesterolün yükseldiği ispatlanmış. Buna rağmen yumurta çok iyi bir protein deposu olduğu için ondan vazgeçilmemesi, aksine haftada 3-4 adet tüketilmesi öneriliyor.
(http://www.haber3.com/images/gallery/9930/10.jpg)
Yeşil çay: Günde 3-4 kez tüketildiğinde, bu miktarın hiçbir yan etki yapmaksızın metabolizmayı hızlandırdığı tespit edilmiş. Bitki çayları içinde en makbulü sayılan yeşil çay dışında, c vitamini zengini kuşburnu çayı, ıhlamur, papatya çaylarını da içebilirsiniz. Ancak bunları da "nasıl olsa bitki" diye ölçüsüzce içmiyor, 2-3 fincanla sınırlı tutuyoruz. Şu unutulmamalı ki ilaçlar da bitkiden yapılır.
(http://www.haber3.com/images/gallery/9930/11.jpg)
Bulgur: Hem glisemik indeksi düşük hem sindirimi uzun sürdüğünden doyuruculuğu fazla. Tam tahıl içeriğiyle önerilen bu gıdanın ve genel olarak tam tahılın kilo kontrolünde önerilen bir besin olduğunu unutmamak gerek. Tabii ki ölçü meselesi burada da geçerli.
Haber3