Filler ve Biz
Filler nasıl eğitilir bilir misiniz?
Fil daha yavruyken ayağından bir
iple ağaca bağlanır. İpi ne kadar çekiştirse
de ağacı devirmeye gücü
yetmediğinden kurtulmayı başaramaz.
Zamanla büyüyen fil artık mücadele etmekten vazgeçmiştir.
Öyle ki ipin ağaca bağlanmasına bile gerek kalmadan, sadece
ayağına bağlanması onu durdurmakta ve kaçmaması için yeterli
olmaktadır.
Koca bir fili ayağına ip bağlı, öylece kıpırdamadan dururken
gördüğünüz de sakın şaşırmayın. Çünkü o özgürlüğüne engel
olan bir ön yargıya sahiptir. Onun mahkumiyetinin sebebi ayağındaki
ip değil, kafasında ki önyargıdır.
İşte biz de aynı o fil gibi mahkum ederiz önyargılarımıza
kendimizi.
Doğru düzgün şans tanımadan, sadece birkaç kez yaşadığımız
olumsuzluklardan yola çıkarak yargılarız kendimizi. Zihnimizdeki
mahkeme o kadar kısa sürer ki hakim hemen verir kararı:
Ömür boyu hapis!
Bir filin özgürlüğünü önyargılarına teslim etmesi gibi; biz de
teslim ederiz zihinsel özgürlüğümüzü.
Z. Müge Kasaroğlu - Bülent Şenyürek
Yanlış hatırlamıyorsam buna "Öğrenilmiş Çaresizlik" deniyor. Müge Kasaroğlu'nun bir kitabında benzer 2 örnek daha vardı benim hatırladığım:
1) Bir pire (mesela) en fazla 35 cm. yükseğe zıplayabiliyor. Bu pireyi 10 cm.lik bir kavonaza hapsediyorlar. Pire her zıplayışında kafası kavonozun dibine çarpıyor. Yani bir engelle karşılaşıyor.
Bir süre sonra kavonozu kaldırıyorlar, fakat pire önünde hiçbir engel olmadığı halde, 15 cm. 'den fazla zıplamıyor.
2) İki balığı büyük bir akvaryuma alıyorlar. Birisi büyük, diğeri küçük bir balık. Büyük balığın küçüğü yemesi bekleniyor. Bu iki balığın arasına saydam bir camdan engel koyuyorlar. Büyük balığı da aç bırakıyorlar.
Büyük balık, küçük balığa her yönelişinde kafasını cam engele çarpıyor. Belli bir süre sonra engeli kaldırıyorlar. Fakat aynı pire örneğindeki gibi, büyük balık küçük balığa yaklaşmıyor bile... O tarafa hiç yönelmiyor...
İlginç ama mantıklı örnekler. Aynıları bizlerin hayatında da oluyor ama farkında bile değiliz...
Çok güzel örnekler.
Sagolun dostlar. Istifade ettik.
Alıntı yapılan: ruy-ı zemin - 13 Nisan 2010, 23:07:42
Doğru düzgün şans tanımadan, sadece birkaç kez yaşadığımız
olumsuzluklardan yola çıkarak yargılarız kendimizi. Zihnimizdeki
mahkeme o kadar kısa sürer ki hakim hemen verir kararı:
Ömür boyu hapis!
Bir filin özgürlüğünü önyargılarına teslim etmesi gibi; biz de
teslim ederiz zihinsel özgürlüğümüzü.
Bunu hep yapıyoruz.
(ön yargıyı ortadan kaldırmak,atomu parçalamak kadar zor değilmidir zaten)