-
Tarihman kardeş, yukardaki yazı hakkında bir sorum var. Yazıda meselâ (giderler veya yaranlar) derken لر harleri kullanmış, ama (boğazlar veya başlar) derken لار harflerini kullanmış. Buradaki fark nerden kaynaklanmakta? Ben ise "ler veya lar" eklerinin sadece لر olarak yazıldığını öğrendim. Acaba yanlış mı bilmekteyim? Bu mevzu hakkında beni bilgilendiribilirseniz memnun olurum.
-
Tarihman kardeş,
şayet ben soruyu sordum, amma herhalde cevabını da buldum. Şöyle, لر eki çoğul eki olsa gerek. Onun için "ler ve lar" لر şeklinde yazılıyor. "Boğazlar veya başlar" kelimesindeki "lar" لار ise cem'i ile alakası yok, onun için "lamelif ve ra ile" yazılmakta. Haklı mıyım?? Genede cevap verirsen memnun olurum.
-
çok teşekkürler ........hoca efendiler ...sayenizde faydalanıyoruz.
-
Çoğul ekleri ister "ler" isterse "lar" olsun, Osmanlıca'da (لر) biçiminde gösterilir.
-
SA, Teşekkürler anlaşılmıştır. Şimdi ise yeni bir sorum olacak:
İsimlerin (e) hali nasıl yazılır?
Misal:
Ali = Ali' (y)e على يه Tabii burada kaymaşma harfi olarak (y) bulunmakta böylece isim ile "e" eki kolay ayrılabiliyor.
Mehmed = Mehmed'e محمده burada da kolay, lakin (dal) د ile (e) ه birleşmemekte. Fakat,
Ersin = Ersin'e diye yazarken, (nun) ن ile (e) ه harfleri bitişen harfler olduğundan dolayı, أرسينه şeklinde mi, yoksa أرسين ه şeklinde mi yazılır? Şayet bana ikinci ihtimal biraz tuhaf geliyor amma genede bir sorayım dedim.
-
Âkib kardeş,
ersin'e şeklindeki imla latin harflerindeki türkçede vardır.Osmanlıcada ayırmayız.Bildiğimiz imlası bu.Ama yazı 28'de inkıtaa uğramasaydı tarihi gelişimi içinde belki sizin dediğiniz şekilde bir imla olabilirdi.Şu anda osmanlıcanın imlası son kullanıldığı zamandaki gibidir.
Saygılar.
-
Teşekkürler hhilmik kardeş anlaşılmıştır. Saygı bizden yana.
-
Tarihman kardeş, yukardaki yazı hakkında bir sorum var. Yazıda meselâ (giderler veya yaranlar) derken لر harleri kullanmış, ama (boğazlar veya başlar) derken لار harflerini kullanmış. Buradaki fark nerden kaynaklanmakta? Ben ise "ler veya lar" eklerinin sadece لر olarak yazıldığını öğrendim. Acaba yanlış mı bilmekteyim? Bu mevzu hakkında beni bilgilendiribilirseniz memnun olurum.
Osmanlıca'da genel olarak çoğul ekleri, Tarihman Hocamın da belirttiği gibi -bu ister -ler olsun ister -lar olsun- "لر " -şeklinde gösterilir. Genel olarak "لار" şeklindeki kullanım hatalıdır. Ancak bilindiği gibi Osmanlıca zamanla imlasını değiştirmiş, önceleri "Uygur" harfleri ile yazılan Türkçe'den etkilenmiş ve bunu bir zaman kullanmıştır.
Osmanlıca değil de, örneğin Çağatayca, Uygurca, Kırım-Tatarca veya Özbekçe makaleleri alıp, bunları eski Osmanlıca makaleler ile karşılaştırırsanız, benzerliği görürsünüz. Bunlarda yerine göre -ler ekleri dahi "لار" şekinde yazılır. Zira bu imla mantığına göre, yazı eskimez harflerle yazılsa dahi, sesli ve sessiz harflerin gösterilmesi gerekir. Gerek "a" harfinin, gerekse "e" harfinin karşılığı "elif" harfidir. Buna göre "lam-elif-rı" şeklinde yazılan bir ek, gerek "-lar"ın ve gerekse "-ler"in karşılığı olur.
Bu diğer sesli harfler için de geçerlidir. "Türk" kelimesi, "te" harfinden sonra "vav" ile yazılabildiği gibi, "vav" harfi olmadan da yazılabilir.
Eğer arabî med harfleri, sesli harf gibi kullanılırsa, bu imla tarzına "PLENE", bunlar terkedilirse "DEFEKTİV" yazım denir.
Dolayısıyla aslen "hatalı" dediğimiz yazı stili yine aslında "doğrudur", eğer böyle yazarken "plene" veya "defektiv" yazıyorum denirse.
Selam ve dua ile..
-
Cevabınız için teşekkür ederim. Mümkün mertebe hususi kayıtlarımda veya kısa notlarımda az çok öğrendiğim "Osmanlıca" ile yazmağa bakıyorum, lakin başka türlü hafızamda kalması pek mümkün olmuyor. Yaşatılmayan yazının kaybolması kaçınılmaz. Hâl böyle olunca devamlı eksikliğimi farkediyor ve imla mevzuunda sorular meydana geliyor. Şimdilik bu kadar, bir başka soru ile buluşmak üzere. Allah razı olsun. &))
-
سلام عليكم
أگر بڭا املا موضوعنده يارديمجى اولورسه ڭز ممنون اولورم . تشكرلر
مثلا, ويرمه فعلى ايله علاقه لى بر صورو = ويريله جك شكلنده مى يوقسه ويريلجك شكلنده مى يازيلير؟
. برده بو يازديگم يازيده كى خطالرى بيلمك ايسته رم
= جملة ً خيرلى جمعه لر=
-
سلام عليكم عزيز قاردشلرم
بو وسيله ايله هپيڭزڭ مبارك رمضان آيىنى تبريك ايده ر
الله جله جلاله نڭ سزلره و عائله لريڭزه صحت, عافيت و تقوا نصب ايتمسينى ديلرم
حاشيه = يازيمده بر خطا وارسه لطفا ً بيلديرڭ. تشكرلر
-
سلام عليكم
أگر بڭا املا موضوعنده يارديمجى اولورسه ڭز ممنون اولورم . تشكرلر
مثلا, ويرمه فعلى ايله علاقه لى بر صورو = ويريله جك شكلنده مى يوقسه ويريلجك شكلنده مى يازيلير؟
. برده بو يازديگم يازيده كى خطالرى بيلمك ايسته رم
= جملة ً خيرلى جمعه لر=
"ويريله جك" (=vėrilecek) şekli doğru.
"ويريلجك" olarak yazıldığı vakit, "verildiği zaman, verildiğinde" manasına gelen "vėrilicek" şeklinde okumak mümkündür.
Basit örnek: Berât-ı şerîf vėrilicek, câmî-i şerîfe imâm olursun. (=Berât verildiği zaman, câmiye imam olursun)
-
الله راضى اولسون معلم آغابڭ, جوابڭ فائده لى اولدى
پك ايى, ويريلديگنده معناسينه گلن كلمه ويريليجك شكلنده مى يوقسه ويريلجك شكلنده مى يازيلير؟
يوقسه هر ايكيسى ده گچرلى مى؟
-
Halk Eğitim Merkezi'nde vermiş olduğum Osmanlıca Kursu sırasında hazırladığım notları faydalı olur diye burada vermeyi düşünüyürum. Faydalı olması dileğiyle....
-
OSMANLICADA OKUTUCU HARFLER
1- “ا” okutucusu önüne geldiği harfi “a” sesiyle okutur.
صاچاق طابان قاپاق باق ما صا باجا بابا
صامان قار ياى قاز قاش صاچ بال
صالاتا نار باجاق قاچاق صاچاق چام يار
2- “ه” okutucusu önüne geldiği harfi “e” bazen de “a” sesiyle okutur.
خانه ته كه به به ته په ده ره ده ده نه نه
قاره چابه داماجانه چانطه باشقه قاصه صارمه
3- “و” okutucusu önüne geldiği harfi “o-ö-u-ü” seslerinden biriyle okutur.
چوق كوزه ل قورقونچ دوشونجه اوكوز بوتون بويوك بو
قوزو كوك قوقو قونوشويور چوجوق كوچوك قورقاق
4- “ي” okutucusu önüne geldiği harfi “ı-i” seslerinden biriyle okutur.
باغيرمه ييقيل ييلديريم بيلكين ييلديز ايش ايكى
باقير قازى يازى ييل قيوريم ياپيلير ايزمير
-
سلام عليكم
بيلديگم قدر صالچه كلمه سى ايتاليانجه دن گلمكته در. آما توركجه يازيلش شكلنى هچ بر يرده بولامادم
عجبا هانگى سى دوغرو؟
سالچه , سالچا
صلچه , صلچا
صالچه , صالچا
برده (هانگى سى) كلمه سينى يازاركن (سى) آيرى مى يوقسه برابرمى يازيلير؟
هانگى سى
ويا
هانگيسى
-
سلام عليكم
بيلديگم قدر صالچه كلمه سى ايتاليانجه دن گلمكته در. آما توركجه يازيلش شكلنى هچ بر يرده بولامادم
عجبا هانگى سى دوغرو؟
سالچه , سالچا
صلچه , صلچا
صالچه , صالچا
برده (هانگى سى) كلمه سينى يازاركن (سى) آيرى مى يوقسه برابرمى يازيلير؟
هانگى سى
ويا
هانگيسى
Biraz geç olsa da, işinize yaraması ümidiyle:
1. "Salça" kelimesi İtalyanca "salsa" kelimesinin türkçeleşmiş halidir. Arapça'da Yunanca ve Latince asıllı kelimelerde bulunan "s" harflerinin "ص" ile yazıldığını (Kâmûs-i Türkî) gözönünde bulundurur, yukarda Tarihman Hocam'ın verdiği misallerde de geçtiği gibi kullanırsak "ص" harfi ile ve "ا" okutucusu eklenerek yazılması en makbulüdür. Latince, eski İtalyanca'dır. Okutucuyu yazmazsak, daha evvel zikrettiğimiz "defektif" yazıyı kullanmış oluruz, ancak kelime iki heceli olduğu için yanlış okumalara sebebiyet verebilir. Buna göre "صالچه " şekli en doğrusudur. Eğer tezimizi bir kelimeye dayandırıp ispatlayacak olursak, lügatlarda geçen ve aslen Fransızca olan "salata" (صالاته) veya (صلاته) kelimesini gösterebiliriz.
2. "هانگيسى" kelimesinde "سى" birleşik yazılır. Ancak "ه" harfi ile olan şekil aslen yanlıştır. Doğrusu ve aslı "قنغى" (kangı) olup, bunun değişmiş şekli "خانغى"dir ve son zamanlarda "ه" ile yazılır olmuştur. Şeyh Süleyman Efendi'nin "Lügat-i Çağatayî ve Türkî-yi Osmânî" isimli eserinde kelimeye "قانغى" şeklinde de rastlamak mümkündür.
Selam ve dua ile
-
kardesim özlettiniz kendinizi hosgeldiniz
-
elinize emeğinize sağlık çok güzel bir çalışma olmuş..
Allah celle celaluhu ebeden razı olsun..
-
Allah razı olsun muallim_abi, geçte olsa gerçekten faideli oldu. &))
Bazen son derece basit görünen şeyler mesele olabiliyor.
Ama bu da bunun cilvesi, tekrar teşekkürler ve bir başka soruda tekrar buluşmak üzere.
Hayırlı Ramazanlar
Fi-Emanillah
-
Tekrar hoşbulduk
Allah razı olsun
-
Selamun Aleykum,
Soru: İslam Harfleri (Osmanlıca sitesi) isimli bir sitede bir yazı gördüm.
Bu yazıda aynen (قالقامييرميسكز) diye bir soru dikkatimi çekti.
Ben olsam (قالقامايورميسكز ) diye yazardım. Acaba hangisi doğru? Yoksa ben mi yanlış biliyorum!
Eğer bir bilen yardımcı olursa memnun olurum. Teşekkürler.
-
Merhaba,
Bana lutfen osmanlica bilen biri yardimci olabilir mi? El-Hükmü Lillah yazmak istiyorum osmanlicada, yani onlarin kullandigi alfabe ile fakat aklim karisti. Osmanlica'da sesli harfler yazilmiyor mu?
ben El-Hükmü Lillah su sekilde yazilir sanmistim الحوكمو ليللاه
ama bana baska birisi الحكم لله yazilir dedi. Hangisi dogru acaba bana biri soyleyebilir mi?
Cok tessekkur ediyorum.
-
الحكم للهِ şeklinde yazılır her ne kadar osmanlıca yazacak olsanız da osmanlıcanın kurallarına göre " arapça kökenli bir kelime arapçadaki yazılış şekline göre yazılır" diye bir kaide vardır. zaten sizin söylediğiniz kelime arapça kökenli olmaktan öte zaten arapça bir terkip yani arapça bir cümledir. mesela hakim türkçede kullanılan arapça bir kelimedir ve yukarıdaki kurala göre حاكم şeklinde yazılması gerekir. fakat elhukmu lillah terkibi ise hakimden farklı olarak türkçe değil yalnızca arapçadır.
-
Merhaba, 'azizistanbul' oncellikle yardimin icin cok tesekkur ederim. Bir sorum daha olucak. Turkcede 'Yargi Allah'a Mahsustur' cumlesi Osmanlicada nasil yazilir(arap harfleriyle)?Once Osmanlica'da bu kelimelerin karsiligi aynidir sanirim degil mi?Tesekkurler.
-
يارغى اللهه مخصوصدر
-
Selamun Aleykum,
Osmanlıca adını verdiğimiz Anadolu Türkçesi'nde "yargı" kelimesi, kaynak:Şemseddin Sami (Kamusi Türki), yani Osmanlıca ile alakalı Türkçe Sözlüklüğüne göre "yargıcı" hakim ve dava eden adam, veya "yargılamak" dava etmek ve hükmetmek gibi manalara gelmektedir. Fakat bu sözlük Osmanlının son devrine tekabül ettiğinden dolayı, daha önceleri de aynen "yargı" kelimesini kullanıp kullanmakdıklarını bilemiyorum. Ama bu vesileyle şu mevzuya da değinmeden geçemiyeceğim. BUgün hakim yerine "Yargıç" kelimesi kullanmaktayız, bu kelime ise tamamen Türkiye Türkçesi'ne mahsus uydurma bir kelimedir ki, Türkçe'nin aslında (ç) eki yoktur. Bahusus, hakimlere yargıç denilmesi yanlıştır. Kaynak: D.M. Doğan (Büyük Türkçe Sözlük).
Fakat "yargı" kelimesinin Allah ile bir araya geldiğini hiçbir yerde rastlamadım. Lakin ben Hakimlik yapan ile Hakimiyeti elinde tutan arasında fark görüyorum. Yani, yargıcıyı (hakimi), kanunları kendi istek ve arzusuna göre yapıp hükmeden değil, elindeki kanun kitabına göre hükmeden kabul ediyorum. Bir başka tarifle, verilmiş kanunları tatbik eden adam. Bu demek oluyor ki, kendisi kanun yapıcı değil, ama kanun tatbik edicidir.
Allah'a bu sıfatı yakıştırmaktan ise hâyâ ediyorum ve diyorum ki, Allah a.c, kabul edilmiş bir kanunu tatbik edici değil, ayetleri ile kanun yapıcıdır. Mesela insanlara din-i İslam ile alakalı Kur'anı indirdiği gibi. Dolayısıyla, Allah'ın c.c sadece hakimlik sıfatının değil, "hakimiyet" sıfatının da olduğunu kabul etmemiz gerekir. Hâl böyle olunca, yargı değil, "Hakimiyet Allah'ındır" cümlesi ortaya çıkmaktadır. Bahusus, Rabbimize "Ahkem-ül Hâkimin" = (Hükümdarların hükümdarı, hâkimlerin en hâkimi) de diyebiliriz.
Selam ve Dua ile...
-
"Yargı" ve "yargıç" kelimeleri hakkında birkaç not:
Bu kelime, 19. ve 20. yüzyıla ait lügatlarda geçmektedir. Tabii bizi ilgilendiren, daha önceki asırlarda da kullanılıp kullanılmadığı ve "Eski Osmanlıca" diyebileceğimiz dilde var olup olmadığıdır.
Konuyla alakalı en mühim kaynaklardan biri, Kara Mustafa Paşa Viyana kapılarında iken, Viyana'da (1683) bitirilip basılan "Meninski" sözlüğüdür. Bu sözlükten, 16. ve 17. yüzyıl Türkçesine (Osmanlıcasına) dair ipuçları elde edebiliriz. Eser Osmanlıca kelimeleri ve bunların Latince, Lehçe ve bazen Almanca tercümelerini vermektedir.
Bu eserin 3. cild, 5538. sütununda hem "yargu" ve hem de "yarguçı" kelimeleri yer almaktadır. Bu kelimelerin Latince olarak tercümeleri de yer almakta olup, "yarguçı" kelimesinin manası "Arbiter", yani "Hakim" olarak verilmiştir. "Yargu" kelimesinin manalarından biri de "Lis" yani "divan" olarak verilmiştir.
Bunun dışında, mühim kaynaklardan biri olan Şeyh Süleyman Efendi'nin "Lügat-ı Çagatayî" isimli eserinin 291. sahifesinde "yargu" ve "yargucı" kelimeleri yer almaktadır. Bunların da manaları, Süleyman Efendi tarafından "musâdere, zabt-ı emvâl ve emlâk etmek" ve "hakem, fasl edici, emir-i divân" şeklinde açıklanmıştır.
Evet, "yargıç" şeklinde bir kelime yoktur, ancak "yarguçı", "yargucı" veya "yargıçı" diye bir şey vardır. Tıpkı "kapıcı, bacacı, sütcü" gibi.
Tabii bu son harfin neden düşürüldüğü bilinmiyor; acaba akkusatif (ismin -i hali) meselesine çözüm olsun diye midir bilinmez.
Sonuç olarak, D.M. Doğan konuyu eksik araştırmış, kaynaklara inmemiş ve burada açıklamayı eksik yapmış. En azından "yargıç" kelimesinin "yarguçı" kelimesinden geldiği ve son harfin atıldığını, bu uygulamanın ise Türkçe "olamayacağını" bildirmesi gerekirdi.
Kelime hem Osmanlı'da ve hem de Çağatay lehçesinde vardır nitekim.
Selam ve dua ile..
-
Tşk,bu vesile ile osmanlıcamızıda ilerletiyoruz.
-
Allah razı olsun hepinizden, Osmanlıca bilgim 0 (sıfır) olduğu halde, ben bile okuyabiliyorum artık bazı yazıları... &)
قوزو Bu yazıda "kuzu" mu yoksa "gözü" mü yazıyor? Nasıl anlayabiliriz?
-
kuzu yazıyor
gözü yazmış olsaydı öncelikle kef kullanılırdı. hatta g manasına gelen iki çizgili kef ile daha iyi okunabilir. yani گوزى şeklinde yazılır.
-
Teşekkür ederim Azizistanbul kardeşim...
-
Osmanlıca'da "u,ü" harflerinin (yuvarlak harfler) gelişmesi, ve ek olarak kullanılmaya başlanması aşağı yukarı 19. yüzyıl ortalarına rastlamaktadır.
Bundan evvel bu tür bir kullanım yoktu. Yukarıda yazan "kuzu" kelimesi, eğer eski bir ibarede geçiyor ise "kuzu" kelimesinden başka bir şey olamaz.
Zira "gözü" kelimesi, yukarıda belirtildiği gibi sonunda "ye" harfi ile yazılır. Eğer "vav" ile yazılmışsa, bu muhtemelen 19. yüzyıl sonları ile, 20. yüzyıl başlarına ait bir ibaredir. Bu tür eserler pek yoktur, belki sağda solda bir-iki taneye rastlayabilirsiniz.
Osmanlı, "gözi" kelimesine "gözü" dediği zamanlarda bile, imlayı korumuş, sonunu "ye" harfi ile yazmıştır. Okurken dikkat edilecek husus, yukarıda belirttiğim gibi, ibarenin hangi seneye ait olduğudur. Buna göre ya "gözü" denir, ya da "gözi."
Eğer bu kelime, eski bir ibarede geçiyor ise "gözi" şeklinde okunur.
Kaf-ı farisi denen, çift çizgili "گ" harfi ise, her ne kadar "g" harfi olarak okunsa da, Osmanlıda kullanılan bir harf değildir. Harflerin ıslahı meselesi zamanında "k" ile "g" arasını ayırabilmek için kullanılmıştır. Aslında sözlük harfidir, ibare harfi değildir. Aynı şekilde, bilindiği gibi "vav" harfinin üstüne noktalar konarak "u, ö" gibi harflerin ayırdedilebilmesi sağlanmaya çalışılmıştır.
Konuyla alakalı olarak Şemseddin Sami Efendi'nin sözlüğü ile, Avram Galanti'nin risalesine bakılabilir.
-
Hayırlı bayramlar diliyorum. Benim öncelikle öğrenmek istediğim konu; harekeli olarak okuyabiliyorum ancak Osmanlıca harekesiz olduğu için cezm, şedde gibi imla kurallarını nasıl uygulayacağız.Saygılarımla
-
Tarihman kardeş merhaba siteye yeni üye oldum osmanlıca yazılı metin arıyorum 3 4 sayfalık çeviri içi internetten bulambılırmıyım
-
Eğer kelimenin hem birinci hem de 2. hecesinde okutucu vav olursa birinci vavı yazmayabiliriz.A sesini okutmak için gelen elif için de yine aynı kaide geçerlidir.Dahi manasına olan de'ler kelimeden ayrı yazılırlar.Mesela ablam gelir ben de gelirim cümlesinde ki dal harfi ayrı yazılmalıdır.
-
SLM ARKADASLAR BEN BIR HARITA BULDUM AMA OSMALICA YAZILMIS. COZEMIYORUM,BANA YARDIMCI OLURMUSUNUZ.ILGILEDIGINIZ ICIN TESEKURLER..
-
selamün aleyküm merhaba bende yeni üyeyim siteye. Bu aralar osmanlıcaya merak saldım birz okuyabiliyorum ama yazamıyorum :/ bir de anlamadığım bişey var mesela asker kelimesini yazarken a harfi ayın harfi ile yazılıyo ateş kelimesini yazarkende uzatmalı elif olarak yazılıyo peki ben neye göre hangi harfi kullanıcağımı nerden bilicem böyle bikaç örnek daha var mesela s ile başlayan kelimelerdede öyle sin harfi ilemi yazıcam yoksa se harfi ilemi bunu neye göre ayarlıyoruz lütfeeen bilgi verirmisiniz . Teşekkürler hayırlı günler :)
-
selamün aleyküm merhaba bende yeni üyeyim siteye. Bu aralar osmanlıcaya merak saldım birz okuyabiliyorum ama yazamıyorum :/ bir de anlamadığım bişey var mesela asker kelimesini yazarken a harfi ayın harfi ile yazılıyo ateş kelimesini yazarkende uzatmalı elif olarak yazılıyo peki ben neye göre hangi harfi kullanıcağımı nerden bilicem böyle bikaç örnek daha var mesela s ile başlayan kelimelerdede öyle sin harfi ilemi yazıcam yoksa se harfi ilemi bunu neye göre ayarlıyoruz lütfeeen bilgi verirmisiniz . Teşekkürler hayırlı günler :)
Asker kelimesi Arapça kökenli bir kelimedir. Arapça'da Asker, ayın ile yazılır. Ateş ise Türkçe bir kelimedir. Türkçe kelimelerde kesinlikle "Ayın" harfi kullanılmaz. Aynı şekilde yine Türkçe kelimelerde kesinlikle "Se" harfi sullanılmaz. Genellikle kalın heceli kelimelerde "Sad", ince sesli hecelerde ise "sin" kullanılır. Mesela "Sıra" kelimesi "Sad" ile, "Seçim" kelimesi "sin" ile yazılır. Bu kural sadece Türkçe kökenli kelimeler için geçerlidir. Arapça kökenli kelimelerde, Arapça'da kulalnıldığı gibi yazılır. Ancak, Türkçe kökenli kelimelerin hiç birisinde "se" kullanılmaz. Mesela "Servet" kelimesi, "se" ile yazılır. Çünkü, kelime Arapça olup, Arapça'da o şekilde yazılır.
-
Çok teşekkür ederim vermiş olduğunuz bilgiler için. Sanırım bu sorunu ezber çözer daha çok pratik yapmak da lazım çünkü kelimenn arapçadanmı türkçedenmi geldiğini bilmek zor olur. Karışık gibi gözüküyor za1)) Okumaya ömer seyfettinin diyet hikayesinden başladım ordada anlamadığım harfler var ama gönderemiyorum.. Peki ben yazmayı nasıl öğrenicem ne önerirsiniz bana ?