İskilipli Atıf Hoca'ya da iade-i itibar
25 Ağustos 1925 tarihinde çıkarılan Şapka Kanunu neticesinde yüzlerce İslam alimi şapka giymeyi reddettiği için acımasızca idam edilmişti.

Haksız yere büyük bir zulme uğrayan İskilipli Atıf Hoca için ise şimdi iade-i itibar bekleniyor. Vatandaşlar, Nazım Hikmet gibi isimlere iade-i itibarda bulunan TBMM'nin, bugün kimsenin dikkate almadığı bir kanun sebebiyle idam edilen İskilipli Atıf Hoca gibi isimlere de iade-i itibarda bulunmasını istiyor

Cumhuriyet tarihinin en büyük zulümlerinden birine dönüşen Şapka Devrimi anılıyor. 25 Ağustos 1925 tarihinde çıkarılan Şapka Kanunu neticesinde yüzlerce İslam alimi şapka giymeyi reddettiği için acımasızca idam edilmişti.

İSKİLİPLİ ATIF HOCA'NIN CANSIZ CESEDİNE ŞAPKA GİYDİRDİLER
25 Ağustos 1925 tarihinde Kastamonu'ya giden Atatürk, burada yaptığı konuşmada şapkayı övmüş ve sonra da 25 Kasım 1925'te bunu kanunlaştırmıştı. Atatürk, burada yaptığı konuşmada şapka giymeyenlerin cezalandırılacağını ilan etmişti. Şapka Kanunu'nun çıkmasından sonra ise bütün yurtta şapka giymeyen Müslüman avına çıkılmıştı. İnsanlara zorla şapka giydirilmiş, karşı koyanlar tartaklanmış ve gözaltına alınmış, ısrar eden yüzlerce kişi ise sadece şapka giymediği için, ‘Şapka Kanunu'na muhalefet'ten idam edilmişti. Cumhuriyet'in ilk dönemlerinde bakanlık yapan Dr. Rıza Nur bu süreci şöyle anlatıyordu: “Bir kanunla fesi yasak edip, şapka giydirdiler. Sivas'ta, Erzurum'da, ötede beride halk şapkaya karşı çıktı. Epeyce adam astılar. Sayısını bilmiyoruz. Asılan bir hocaya pek acırım. Adamcağızı Ankara İstiklal Mahkemesi'ne çektiler.” Atıf Hoca'nın idamını detayları ile anlatan Bakan Nur; “Hoca'nın boynuna ip geçirilirken, Kılıç Ali de başına bir şapka geçirmiş, ‘Giy domuz!' demiş ve küfürler etmiş!.. Zavallı böyle ölmüş ve böyle saatlerce teşhir etmişler” diyor.

ATIF HOCA'YA İADE-İ İTİBARDA BULUNULSUN
Haksız yere büyük bir zulme uğrayan İskilipli Atıf Hoca için ise şimdi iade-i itibar bekleniyor. Vatandaşlar, Nazım Hikmet gibi isimlere iade-i itibarda bulunan TBMM'nin, bugün kimsenin dikkate almadığı bir kanun sebebiyle idam edilen İskilipli Atıf Hoca gibi isimlere de iade-i itibarda bulunmasını istiyor. Sivil toplum örgütü yöneticisi Mahmut Temelli; “TBMM, Nazım Hikmet gibi isimlere iade-i itibarda bulunuyorsa, elbette İskilipli Atıf Hoca'ya da itibarını çoktan iade etmiş olmalıydı. Hocanın böyle bir itibara ihtiyacı yoktur elbette. O, vardığı yerde gerekli itibarı görüyor. Fakat bu iade-i itibara biz ihtiyaç duyuyoruz. Bu utancı TBMM daha fazla yaşamamalı” derken; iş kadını Rukiye Şimşek de; “Halen yürürlükte olan kanunlarımıza göre Şapka Kanunu geçerli. Buna rağmen TBMM'deki vekillerimiz dahil kimse bu yasayı uygulamıyor. O halde ya kanunun gerekleri uygulansın ya da İskilipli Atıf Hoca başta olmak üzere bu yasadan mağdur olanlara iade-i itibarda bulunulsun” diye konuştu.

Üniversite öğrencisi Yunus Taş ise; “Meclis bir an önce bu şahıslara itibarlarını geri vermeli ve tarih önünde onlardan özür dilemeli. Başta İskilipli Atıf Hoca olmak üzere şehidlerimizin böyle bir şeye ihtiyacı yok ama TBMM, kendi onuru için bunu yapmalı” dedi.

Mustafa R. Özgür/VAKİT

iskilipli atıf hoca tekrar yargılanmalıdır. yargılaması evrensel hukuk kurallarına aykırı yapılmıştır. İskilipli atıf hocanın ailesi konuyu insan hakları mahkemesine taşıması lazımdır.

Kanundan iki sene önce yazdığı kitapla şapka kanununa muhalefetten idam edilen Atıf Hoca'nın mezarı bulundu.

Cumhuriyetin ilk fikir suçlusu mağduru kabul edilen ve İstiklal Mahkemesi'nce asılarak vefat eden İskilipli Atıf Hoca'nın mezarı bulundu. İskilipli Atıf Hoca'nın mezarı, defnedildiği esnada orada olan bir görgü şahidi tarafından yakınlarına gösterildi.

Vakit gazetesinin haberine göre, Ankara Mamak semti eski kabristanındaki Garipler Mezarlığı'ndaki İskilipli Atıf Hoca'nın kemikleri, yeğenlerinden alınan kan, tırnak ve saç örnekleriyle yapılan DNA testi de pozitif çıkınca, yakınları tarafından alınarak, memleketi Çorum'un İskilip ilçesine defnedildi.

İskilipli Atıf Hoca, 1926 yılında ilk Meclis'in önünde, hakimlik yetkisi olmayanlar tarafından kurulan mahkemede, şapka kanunun çıkmasından iki yıl önce yazdığı bir kitap yüzünden asılmıştı.

Bir sabah vakti asılan İskilipli Atıf Hoca'nın naaşı, akşama kadar etrafa ibret olsun diye de darağacında bırakılmış, daha sonra da naaşı yıkanmadan ve cenaze namazı kılınmadan Mamak Kabristanı'nın kimsesizler kısmına defnedilmişti.

73 yıl sonra kemiklerini bulunan Atıf Hoca'yı memleketine defnedenler, onun 73 yıl sonra geç kalmış cenaze namazını da kıldılar.

İSKİLİPLİ ATIF HOCA VE EYLEMİ

15 Kasım 1925 tarihinde çıkan şapka kanunundan tam iki yıl önce yazılan 'Frenk mukallitliği ve İslam' eserinde şapka giymenin küfür alameti olduğunu söyleyen İskilipli Atıf Hoca, şapka kanununa muhalefetten, önce Giresun İstiklal Mahkemesi'ne sevk edildi. Burada hakkında takipsizlik kararı verildi. İstanbul'a döndü ama bu sefer de Ankara'dan hakkında yakalama emri çıkarıldı ve polis tarafından Ankara'ya götürüldü. Ankara İstiklal Mahkemesi'nde yargılanmaya başlandı. Bu kez kendisine isnat edilen suç, "halkı kanunlara karşı kışkırtmak"tı.

Meşhur Kılıç Ali'nin (nam-ı diğer Kel Ali) reislik ettiği Ankara İstiklal Mahkemesi Savcısı, Hoca için 3 yıl hapis cezası istiyordu. Fakat mahkeme tarafından idamla cezalandırıldı.

Gördüğü bir rüya üzerine savunma dahi yapmayan İskilipli Atıf Hoca, 4 Şubat 1926 sabahı, Meclis yakınlarındaki Zincirli Camii'nin kenarında bulunan bir hamam harabesi içinde 'Mahkeme-i Kübra'da hesaplaşacağız' dedikten sonra kelime-i şehadet getirerek ipte can verdi.

MAHKEME HAKİMİNİ ALTÜST ETMİŞTİ

Necip Fazıl Kısakürek'in birinci elden şahitlerden 'Son devrin din Mazlumları'nda da anlattığı gibi mahkemede hakim Kılıç Ali ile İskilipli Atıf Hoca arasında şöyle bir konuşma cereyan etti:

"Kel Ali bi ara büyük bir hışımla Hoca'ya dönerek:

-"Sen şapka aleyhinde bulunmuşsun!..."dedi

Hoca sakin ve vakur bir tavırla:

-"Evet efendim, Şapka Kanunu çıkmadan "2" sene evvel şapkanın bir müslüman kisvesi olmadığına dair bir risale yazmıştım." dedi.

Kel Ali:

-"Şimdi ne yapıyorsun?" diye sordu.

Hoca:

-"Kanunlara itaat ediyorum" diye cevap verdi. Bunun üzerine Kel Ali yine hiddetle bağırarak:

-"Sen bilmiyor musun ki; şapka da bezdir, fes de bezdir, sarık da bezdir?" deyince Hoca yine aynı sükunetle:

"Evet biliyorum." dedi." Ancak Heyeti Hakiminin arkasındaki bayrak da bezdir. Lütfen o bayrağı kaldırınız da yerine İngiliz bayrağı asınız." karşılığını verdi.

Kel Ali pek hiddetlenmişti:

-"Ne diyorsun?" diye bağırdı. Hoca:

"Efendim şapka bir alamettir. Oysa ki; benim de sizin de giydiğiniz ceket, pantolon ve palto bir adettir. Adet ile alamet arasındaki farkı göstermek için o risaleyi yazmıştım." dedi."


Dünya Bülteni / Haber Merkezi

İstiklal Mahkemeleri ve Şapka davası!

02 Aralık 2011 18:00
25 Kasım 1925'te çıkan Şapka Kanunu'na muhalefetten Sivas, Rize, Giresun, Maraş ve  Erzurum başta olmak üzere qek çok kişi yargılandı ve en az 18 kişi idam edilirken, yüzlerce insan hapis cezasına mahkum edildi bir o kadarı da sürgüne yollandı.

Halen yürürlükte olan ve "Şapka Devrimi "olarak da adlandıran kanunla ilgili olarak İstiklal Mahkemesi,  25 Kasım günü Sivas'ta da kuruldu.
 
Sivas'ta şapka aleyhine duvarlara asıldığı belirtilen ancak içeriği günümüze yansımayan, yazılar dolayısıyla Sivas'ın bütün muhtarları yargılandı. Yargılanan bazı belediye görevlilerinden İmamzâde Mehmet Necati'nin idama,  iki kişi beşer, altı kişi onar sene, Belediye Başkanı Abbas ve diğerleri yedi buçuk sene hapse mahkûm edildi. İdam kararı verilen Mehmet Necati 28 Kasım'da asıldı.
 
Ahmet Turan Alkan'ın 19 yıl oradan sonra güncellenerek Ötüken yayınlarından neşredilen İstiklal Mahkemeleri ve Sivas'ta Şapka İnkılabı Duruşmaları adlı eseri o yıılların psikolojinisi bugüne yansıtmakta oldukça başarılı bir eser.
 
Eserde zikredilen İsyan Bölgesi İstiklal Mahkemesi Hakimlerinden Lütfi Müfit Bey'in sözleri mahkemelerin yasal boyutunu tüm çıplaklığı ile gözler önüne sermeye yetiyor: "Bizim belli, milli bir amacımız vardır. Ona varmak için arasıra kanunun üstüne de çıkarız"...
 
Yine eserde zikredilen Gazeteci Yazar Hüseyin Cahit Yalçın'ın "Herhalde böyle bir mahkemede ben, hakim olmaktansa mahkum durumunda bulunmayı tercih ederim" sözleri de hakimlerin masumiyeti konusunda yeterince aydınlatıcı...
 
Bugün Dersim Katliamı vesilesi ile İstiklal Mahkemeleri bir kez daha gündeme gelirken şapka kanunundan çok önce yazdığı bir kitaptan dolayı yargılanıp o mahkemece asılan İskilipli Atıf Hoca gibi alimlerin oluşturduğu travmalar da sürüyor.
 
Ünlü gazeteci ve yazar Ahmet Turan Alkan, eserinde bir "olağanüstü mahkeme" olarak Milli Mücadele ve Cumhuriyet döneminde yürütülen mahkemelerin siyasetin neresinde olduğu, benzerlik ve farklılıklarını gözler önüne seriyor...
 
Eserle ilgili olarak yayınevi "Bugün İstiklâl Mahkemeleri ve Cumhuriyetin ilk yıllarını değerlendirirken artık daha farklı bakış açıları kullanmak ve peşin hükümleri terk edip olup biteni gerçek çehresiyle algılamak gibi borcumuz var. Böyle bir bakışla Sivas'taki yafta hadisesinin sonuçları değerlendirilirse şu gerçek ortaya çıkacaktır: Muhaliflerin tasfiyesi! Ne var ki bu iki başlı bir tasfiye olmuştur; bir yandan mahallî nüfuz sahipleri de yine aynı şekilde siyasi ve sosyal rakiplerini etkisiz hale getirmeyi başarmışlardır.  Ahmet Turan Alkan, İstiklâl Mahkemelerinin kuruluş ve işleyiş süreçlerine ışık tutuyor. Olağanüstü mahkemeler tarihten bugüne dünyanın çeşitli coğrafyalarında vücut bulmuştur. Toplumsal karışıklıklar, kalkışmalar, savaş halleri gibi ortamlar bu tür mahkemelerin varoluş gerekçesi ve zemini haline gelmiştir" diyor.
 
Eserin kayda değer bir özelliği de kronojik sıralama ve mahkeme evrakları ile zabıtlarını içerisinde barındırması...
 
Eserin son cümleleri şöyle: "Böyle bir bakışla Sivas'taki yafta hadisesinin sonuçları değerlendirilirse şu gerçek ortaya çıkacaktır: Muhaliflerin tasfiyesi. Ne var ki bu iki başlı bir tasfiye olmuştur; bir yandan hükümet muhaliflerini tasfiye ederken, diğer yandan mahalli nüfus sahiplerini de aynı şekilde siyasi ve sosyal rakiplerini de etkisiz hale getirmeyi başarmışlardır.
 
(Haber 7)

Medreseden darağacına uzanan bir ömür

İskilipli Atıf Hoca Şapka Kanunu çıkmadan 1,5 yıl önce ve bakanlık izni ile basılan 'Frenk Mukallitliği ve Şapka' kitabı sebebiyle 86 yıl önce bugün idam edilmişti


Cumhuriyet'in ilanından sonra yapılan inkılâpların en önemlilerinden biri de hiç şüphesiz şapka inkılâbı olmuştur. Her alanda "Batılılaşma" amacı taşıyan değişim sürecinde, kılık-kıyafet hususu da göz ardı edilmemiştir. Batı medeniyetinin bir bütün olarak benimsenmesinden yana olan Mustafa Kemal Atatürk, yapacağı bu inkılâbın ilk işaretini aslında Erzurum Kongresi öncesinde vermiştir.

 

ŞAPKA İÇİN İLK İŞARET ERZURUM KONGRE'SİNDE VERİLMİŞTİ

 

Mazhar Müfit (Kansu) Bey'in hatıralarında naklettiğine göre, Mustafa Kemal Paşa, 7-8 Temmuz 1919'da "Fes kalkacak, uygar milletler gibi şapka giyilecektir." demişti. Bunun için de şartların olgunlaşmasını beklemiş, zamanı geldiğinde ise tatbik mevkiine koymak için harekete geçmişti. Şapka inkılâbının gerekçesini ise, yıllar sonra Nutku'nda şöyle açıklayacaktı:

"Efendiler, milletimizin başında, cehil, gaflet ve taassubun ve terakki ve temeddün düşmanlığının, alamet-i farikası gibi telakki olunan fesi atarak onun yerine bütün medeni âlemce serpuş olarak kullanılan şapkayı giymek ve bu suretle, Türk milletinin medeni hey'et-i içtimai'yyeden, zihniyet itibariyle de hiçbir farkı olmadığını göstermek bir lâzıme idi."

 

İşte bu amaçla ilk olarak hükümet, ordu için 1925 yılı ilkbaharında "siper-i şems" adı verilen ve aslında şapkadan başka bir şey olmayan, başlığın giyilmesine dair bir karar aldı. Böyle bir ortamda kılık-kıyafet devriminin ilk adımı atıldı ve Mustafa Kemal Paşa, 24 Ağustos 1925'te Kastamonu'ya gitmek üzere yola çıktı. Şehre girişinde halkı başı açık olduğu halde elinde bir panama şapkasıyla selamladı. Artık sosyal alanda yapılacak inkılâp ve değişimler başlıyordu. Şapkayı, Türkiye'yi batı uygarlığına yaklaştıracak ve onu medeni kılacak bir vasıta ve yüksek bir amaç olarak gören Mustafa Kemal Paşa, İnebolu'da yaptığı konuşmasında:

 

"Medeniyetin coşkun seli karşısında mukavemet beyhudedir"

 

"...Bu gidiş zaruridir. Bu zaruret bizi yüksek ve mühim bir neticeye isal ediyor. İsterseniz bildireyim ki bu kadar yüksek ve mühim bir neticeye vusul için lazım gelirse, bazı kurbanlar da verelim. Bunun ehemmiyeti yoktur. Medeniyetin coşkun seli karşısında mukavemet beyhudedir. O, gafil ve itaatsizler hakkında çok bi-amandır..." Diyor ve "Medeni ve beyne'l-milel kıyafet, bizim için, çok cevherli milletimiz için layık bir kıyafettir. Ayakta iskarpin ve fotin, bacakta pantolon, yelek, gömlek, kravat, yakalık, ceket ve bittabi bunların mütemmimi olmak üzere başta siper-i şems-i serpuş. Bunu açık söylemek isterim. Bu serpuşun ismine şapka denir. Buna caiz değil diyenler vardır. Onlara derim ki, çok gafilsiniz ve çok cahilsiniz ve onlara sormak isterim. Yunan serpuşu olan fesi giymek caiz olur da şapkayı giymek neden olmaz?" sorusunu yönelterek şapka giyimini kamuoyunda tartışmaya açıyordu.
 

İşte bu tartışma döneminde, henüz kanun çıkmamışken Fatih Dersiamı İskilipli Atıf Hoca bazı dostlarının da teşvikiyle "Frenk Mukallitliği ve Şapka" isimli 32 sayfalık risalesini kaleme alarak Maarif Vekâleti yani Milli Eğitim Bakanlığı'nın izni ve onayı dâhilinde Kader Matbaası'nda bastırdı. 12 Temmuz 1924 tarihinde tamamlanan bu risalesinde Atıf Hoca "taklit" ve "mukallit" kelimelerini açıkladıktan sonra "Şer-i şerif nazarında mutlak bir surette taklidin caiz olmadığını, taklit edilmesi gereken biri var ise bunun Hz. Muhammed (S.A.V) olduğunu onun sünnetine uymak lüzumunu ifadeden sonra "Hülasa kelam-ı bidat-i kabihada, münkirat ve menahide ve şer'i şerife muhalif olan usul ve muaşerat-ı medeniyette hiçbir kimseye taklit asla caiz değil, nerede kaldı ki şiar-ı küfürde milel-i gayr-i Müslimeye taklit caiz olsun bu katiyen caiz olmaz. Şu halde bir Müslüman'ın şiar ü alamat- u küfür addolunan bir şeyi bila-zarureten giymek veya taşınmak suretiyle gar-i Müslimlere taklidi ve kendisini onlara benzetmesi şeran münhi ve memnudur. Bu hususa icma-i ümmet de itikad eylemiştir. Bunda şek ve şüphe yoktur. Zira Resulü Zişan (S.A.V) efendimiz buyurmuşlardır ki: "Bir kavme benzemeye çalışanlar o kavimdendir." Demekteydi. Başta İstanbul olmak üzere Anadolu'nun çeşitli yerlerinde de satılmaya başlanan bu risale, basımından 1 yıl sonra, 25 Kasım 1925 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan "Şapka İktisâsı Hakkındaki Kanun"un TBMM'de kabul edilmesiyle yasaklandı. Toplatılarak dağıtımı durduruldu.




Davada savcının talep ettiği cezalar...

 

ŞAPKA KANUNU UYGULAMAK İÇİN İSTİKLAL MAHKEMESİ KURULDU

 

Sonraki günlerde "Şapka Kanunu" aleyhine başta Erzurum, Sivas ve Rize'de olmak üzere birçok şehirde isyanlar görüldü ve bunlar süratle bastırıldı. "Kel Ali" ismiyle bilinen Afyon Mebusu Ali Çetinkaya başkanlığında derhal bir İstiklal Mahkemesi teşkil edilerek dolaştırıldı. Delile ihtiyacı olmayan ve temyiz hakkı bulunmayan bu mahkemelere olağanüstü yetkiler verildi. Süratle yargılamalar devam ederken isyanların çıktığı şehirlerde yapılan aramalarda İskilipli Atıf Hoca'nın "Frenk Mukallitliği ve Şapka" isimli risalesi bulunup, tutuklanan bazı sanıkların ifadeleri doğrultusunda gizlice dağıtılmak suretiyle okunduğu iddia edildi. Bunun üzerine İskilipli Atıf Hoca tutuklandı ve Ankara İstiklal Mahkemesi'ne sevk edildi.

 

İskilipli Atıf Hoca'nın idam edildiğini haber veren bir gazete kupürü

 

Yargılama süresince risalenin dağıtımı ve satışını gizlice yapmakla suçlandı. İskilipli Atıf Hoca, tüm bu suçlamaları ret ederek, kanunun çıkışı sonrasında bunları yapmadığını, zaten risalenin 1924 yılında Milli Eğitim Bakanlığı'nın izniyle basıldığını ifade etti. Ayrıca yargılama ile hiçbir alakası olmadığı halde 31 Mart Vakası, Teali İslam Cemiyeti Başkanlığı gibi konular gündeme getirilerek yapılan asılsız suç isnatlarını delilleriyle çürüttü. Nihayet 3 Şubat 1926'da yapılan celsede Savcı Necip Ali Bey, Anadolu'nun çeşitli yerlerinde şapka giyilmesi yüzünden bazı olayların çıkmasına sebep olmalarından dolayı tutuklanarak İstiklal Mahkemesi'ne verilen sanıklardan Babaeski Müftüsü Ali Rıza Hoca'nın idamını, içlerinde İskilipli Atıf Hoca'nın da bulunduğu on sanığın üç senden on beş seneye kadar kürek cezasına çarptırılmalarını istedi. Bunlar dışında kalan diğer sanıklar hakkında da sürgün, sınır dışı ve beraat talep etti. Aynı gün saat 10.00 da İskilipli Atıf Hoca da dâhil olmak üzere sanıkların müdafaaları dinlenip tetkik edildikten sonra İstiklal Mahkemesi, kararını alkışlar arasında verdi. Hukuk kurallarını hiçe sayarak "çıkan kanunların geriye dönük olarak uygulanamayacağı" esasını görmezden gelen mahkeme, savcının talebinden derece değil, içerik olarak farklı karara imza attı. "Frenk Mukallitliği ve Şapka" adlı risalenin çıkan isyanların sebebi ve tahrik unsuru olduğu, basımı ve dağıtımı için çalışıldığı, yeniliğe ve cumhuriyete daimi bir düşman vaziyetindeki adı geçen şahsın son isyan olayı ile manen ve maddeten alakadar olduğu" gerekçesiyle "Türkiye Cumhuriyeti Teşkilat-ı Esasiyye Kanunu'nu tamamen veya kısmen tağyir... ve ifa-yı vazifeden men'ine cebren teşebbüs edenler idam olunur" hükmüne dayanarak İskilipli Atıf Hoca ve Babaeski Müftüsü Ali Rıza Efendi'nin asılarak idamlarına oy birliği ile hükmetti. Diğer sanıklardan Şeyh Süleyman, Hasankale Telgraf Müdürü Halid, Uşaklı Köseoğlu Ahmet, Ayıntabî Salih, Yusuf Kenan, Suud'ül Mevlevi on sene küreğe, Sabuncu Süleyman, Kamilpaşazade Muhlis on beş sene küreğe, Merakib Ali, Hoca Osman, Hacı Bey, Hoca Mehmed, Kara Sabri, Erzurumlu mütekaid Yüzbaşı İsmail Efendi'ler yedi sene, Fatih Türbedarı Hasan Efendi beş sene hapse mahkûm edildi. Hoca Tahir, Hoca Fettah Efendi'lerin üç sene Adana'ya sürülmesine, Seydişehirli Hasan Fehmi Efendi'nin üç sene Isparta'ya sürülmesine, Erzurumlu Samih, Muhsin, Sabuncuzade Mustafa, Zühtü Efendi'lerin üç sene İstanbul'a sürülmelerine hükmedildi. Ayrıca Cafer, Mustafa Asım, Tevhid-i Efkâr yazarlarından Ömer Rıza(Doğrul), Hafız Osman, Yahya Cafer'in oğlu Muhiddin, İhsan Mahvi, Seyyid Tahir, İstanbul İmam Hatip Kâtibi Aziz Mahmud, Kitapçı Mihran, Yağlıkçızade Mustafa ve Hüseyin, Şeyh Ali Haydar, Berber Mustafa, Saatçi Nafiz, Gostivarlı Hasan, Mülazım Halid, Sürmeneli Hafız Ali, Tahir'ül Mevlevi ve Erzurumlu Cafer Bey'lere de beraat verildi. Ardından derhal infazlara geçilerek sanıkların sevki yapılırken, idama mahkûm edilen Atıf Hoca ve Babaeski Müftüsü Ali Rıza Efendi 4 Şubat 1926'da gece sabaha karşı eski meclis binası önünde asıldı.



İstiklal Mahkemesi'nde üç Ali'ler yan yana...

 

Kılıç Ali, Atıf Hoca'nın boynuna ip geçirilirken, başına bir şapka geçirmiş,"giy domuz" demiş ve küfürler etmişti
 

İskilipli Atıf Hoca'nın idamında bulunan İstiklal Mahkemesi üyesi "Kılıç Ali, hocanın boynuna ip geçirilirken, başına bir şapka geçirmiş,"giy domuz" demiş ve küfürler etmiş"ti. Hoca'yı idam sehpasında görenlerden biri de aynı davada yargılanıp beraat eden Tahir'ül Mevlevi idi.

 

Tahir'ül Mevlevi sabah namazı sonrası eski meclis binasının önüne gelince, gördüğü sahneyi şöyle anlatmıştı: "Birdenbire gözüme ilişen manzara, beni olduğum yere mıhladı. Evet, eski meclis önündeki meydanın ortasına iki vücut çekilmişti. Elimde olmadan gözlerimden yaşlar akarken, dudaklarımdan da meşhur bir mersiyenin matlaı olan, "Uluvvün fi'l-hayati ve fi'l-memat/Le-hakkun ente ikdü'l mucizat"( Sen hayatta da, ölümünde de yücesin, Gerçekten sen mucizelerden birisin) beyti döküldü."

 

(Emre Gül / Dünya Bülteni)HaberVaktim.com