Gönderen Konu: İslam hukuku statik mi dinamik mi?  (Okunma sayısı 5200 defa)

0 Üye ve 1 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Çevrimdışı hisar

  • okur
  • *
  • İleti: 74
İslam hukuku statik mi dinamik mi?
« : 11 Ocak 2007, 12:43:30 »

Dört haftadır devam eden yazılarımızda adeta soru yağmuruna tutuldum diyebilirim. Bazı sorulara bir-iki satırlık cevaplar kaleme alıp ilgili şahsa direkt göndersem de, bazılarının umumun istifadesine medar olması için bu sütuna taşınması gerekmekte. Zaten bu köşenin varlık sebebi de bu.
Sorular, genelde ilmihal kitaplarında cevabı bulunan sorular değil. Bu bir açıdan çok sevindirici. Ama söz konusu sorulara verilecek cevapların mahiyetini tam anlamıyla kavrayabilmek İslam hukuku ve özellikle usul açısından bazı temel bilgilerin bilinmesini zaruri kılmaktadır. Onun için belki bu çerçevede birkaç yazı kaleme alıp, sonra sorulara devam edeceğim nasip olursa.

Öncelikli olarak; İslam fıkhı ne tarihin geri kalmış zaman dilimlerinde yaşayan 'fukaha' tarafından ortaya konan görüş ve düşüncelerle tamamlanmış 'statik', ne de her zaman ve zeminde sürekli değişen 'dinamik' bir hukuktur. Aksine o, dinamik ve statik, her ikisini de bünyesinde barındırmaktadır. Zaten hukukun tabiatı bunu amirdir.

Değişen ve tamamlanmış nasslarla, siyasi, kültürel, coğrafi, ekonomik ve dinî arka plan şartlarına bağlı olarak sürekli değişen hayatta ortaya çıkan yeni durumlara cevap bulabilmek, ancak hukukun yapısının dinamik olması ile mümkündür. Ama bu değişiklik içinde, ruhun ve özün kaybedilmeden, süreklilik arz eder mahiyette yakalanabilmesi için de, ister kaynak, isterse metodoloji ekseninde istikamete ihtiyaç vardır. İşte İslam hukuku -pratiğe ne zaman ve hangi ölçüde intikal ettirebildiği ayrı bir yazı konusu- olan bu hususu her şeyden önce teorik olarak ihtiva etmektedir.

Hemen ilave edelim; İslam fıkhının gelişme çağında kendinden beklenen fonksiyonu icra edip, taklit dönemlerinde icra edememesinin altında bu statik veya dinamik kabulün etkisi çok büyüktür. Bu kabuller 'statiktir' deyip, içinde yaşadığı hayat şartlarından dahi adeta habersiz kişiler aracılığıyla İslam hukukuna dogmatizmin kapılarını aralamış, 'dinamiktir' diyenler safında da, sabit hiçbir değeri olmayan, her bir ferdin anlayış ve idrak ufku nisbetinde farklı hükümlerin ortaya çıkarıldığı bir zemin haline getirmiştir onu.

Üzerinde kısaca dahi olsa durulması gerekli olan bir başka husus; İslam hukukunun İlahilik vasfıdır. Açık ve net, Kur'an'da ve Hz. Peygamber'in peygamberlik vasfıyla ortaya koyup kıyamete kadar bütün ümmeti bağlayıcı ibadet ve başka alanlardaki bazı hükümler hariç, hukukçuların zihnî ve fikrî çabalarıyla ortaya konan içtihad hükümleri itibarıyla İslam hukuku İlahi bir hukuk değildir. Bu içtihadi hükümlerde/görüşlerde dayanılan temelin İlahi, ebedi ve evrensel olan Kur'an olması, o hüküm ve görüşleri İlahi kılmaz. Onlar beşerin idrak kapasitesine uygun biçimde üretmiş olduğu, murad-ı İlahiyi kavramaya yönelik bilgilerden ibarettir. Literatürde kullanılan kavram ile zanni bilgilerdir. Fıkıhta 'eşbeh bi'l hak; hakka, doğruya en yakın' nazariyesi olarak adlandırdığımız bu husus, bugün de üzerinde hassasiyetle durulması gerekli olan bir meseledir.

Bu çerçevede mezhep imamlarının yaklaşımları muhalif hiçbir düşünceye yer bırakmayacak ölçüde keskin ve nettir... Onlar gerek Kur'an ve gerekse sünnet karşısında, kendi içtihadi görüşlerinin yerini biliyorlardı. Şu beyanlar onların: İ. A'zam: "Delilimi bilmeyenin, benim sözümle fetva vermesi doğru değildir." veya bir fetva verdiğinde "... bu bizim güç yetirebildiğimiz güzel bir sonuç; daha güzeli getirilirse, doğru odur."; İ. Malik: "Hz. Peygamber (sas) hariç herkesin sözü kabul de edilebilir ret de"; İ. Şafiî: "Hadis sahih olursa, benim mezhebim odur." ve "Sözümü hadise muhalif görürseniz, hadisi alınız, sözümü duvara çarpınız."
üşüncen Gül İse Sen Bir Gül Bahçesindesin...

Çevrimdışı müteallim

  • Moderatör
  • popüler yazar
  • *****
  • İleti: 4785
  • gizli mahzenlerde kalan tarihin yeni adresi
    • www.Libv- kamp-lintfort.de
İslam hukuku statik mi dinamik mi?
« Yanıtla #1 : 11 Ocak 2007, 17:30:05 »
tesekkür eder ellerine saglik deriz.selamlarimizla.
  Kuslar gibi ucmasini baliklar gibi yüzmesini ögrendik amma kardesce yasamasini ögrenemedik

Vuslat Yolcusu

  • Ziyaretçi
İslam hukuku statik mi dinamik mi?
« Yanıtla #2 : 11 Ocak 2007, 20:29:49 »
Alıntı

tesekkür eder ellerine saglik deriz.selamlarimizla. :x

Çevrimdışı Evfacan

  • Moderatör
  • araştırmacı
  • *****
  • İleti: 441
İslam hukuku statik mi dinamik mi?
« Yanıtla #3 : 21 Ocak 2007, 02:45:13 »
Alıntı

tesekkür eder ellerine saglik deriz.selamlarimizla.
Yiğit yaralı olur - Yine dağ gibi durur

Çevrimdışı afka

  • okur
  • *
  • İleti: 96
İslam hukuku statik mi dinamik mi?
« Yanıtla #4 : 11 Şubat 2007, 11:44:03 »
İslam hukukunun bugün ihtiyaç duyduğu tek şey harfiyyen hayata tatbik edilmesidir.Hiç kimse şu konuda yeni yorumlara ihtiyaç var rasyonalliğinin arkasına sığınmamalı
Sünnet, "Asrı Saadeti" çağa taşımaktır