Zikir, zihinde tutmak, hatırlamak, anmak gibi manalara gelir. Kur’an-ı Kerim’de ise, kitap, Kur’an, Allah’ı anmak, namaz, şeref gibi manalara gelir.
Kitap manasına gelenler:
(Sana tarafımızdan bir zikir [kitap] verdik.) [Taha 99]
(Sen ancak zikre [Kur’ana] uyan ve görmeden Rahman’dan korkanı uyarabilirsin.) [Yasin11]
(Kâfirler zikri [Kur’anı] işittikleri zaman, gözleriyle [nazarla] seni devireceklerdi.) [Kalem 51]
(Eğer bilmiyorsanız ehli zikre [kitabı bilen âlimlere] sorun.) [Nahl 43]
(Zikirden [Tevrat kitabından] sonra Zebur’da da, yeryüzüne salih kullarımın mirasçı olduğunu yazmıştık.) [Enbiya105]
Anmak manasına gelenler:
(Kalbler ancak zikrullah [Allah’ı anmak] ile huzur bulur.) [Rad 28]
(Allah’a ve ahiret gününe [inanıp] kavuşmayı arzulayanlar ve Allah’ı çok zikredenler [ananlar] için Resulullah elbette güzel bir örnektir.) [Ahzab 21]
(Rahmân’ı zikirden [anmaktan] yüz çevirene, yanından ayrılmayan bir şeytan musallat ederiz.) [Zuhruf 36]
(Şeytan galebe edip onlara zikrullahı [Allah’ı anmayı] unutturdu.) [Mücadele 19]
(Biz senin zikrini yükseltmedik mi?) [İnşirah 4] (Senin zikrini kendi zikrim kıldım, seni [Resulullahı] zikreden beni zikretmiş olur. İmanın sahih olması için benim zikrimin seninkiyle beraber olmasını sağladım) [İbni Ata]
Zikirle ilgili birkaç hadis-i şerif meali:
(Kur’an okumak ve zikir imanı kuvvetlendirir.) [Deylemi]
(Zikrin efdali, la ilahe illAllah, duanın efdali de elhamdülillah demektir.) [Tirmizi]
(Zikirde “La ilahe illAllah” demekten efdali yoktur.) [Taberani]
(En iyi zikir, gizli yapılandır.) [İ. Ahmed]
(Zikir, sadakadan da hayırlıdır.) [Ebuşşeyh]
Namaz manasına gelenler:
(Namaz, münker ve fahşadan [edepsizlikten, akla ve dine uymayan her türlü kötülükten, her türlü günahtan] alıkoyar. Çünkü zikrullah [Namaz kılmak] elbette en büyüktür. [En büyük ibadettir]) [Ankebut 45]
(Zikrullah, namazdır. Namaz diğer ibadetlerden daha büyüktür. (Beydavi)
(Onlar ayakta, otururken, yanları üzerine yatarken Allah’ı zikrederler.) [Al-i İmran 191] (Namazı, gücü yeten ayakta kılar, ayakta kılmaktan aciz olan oturarak kılar, bundan da aciz olan, yatarak ima ile kılar demektir. (Bahr-ür-raık)
Şeref manasına gelenler:
(Size öyle muazzam bir kitap indirdik ki, bütün zikriniz [şerefiniz] ondadır.) [Enbiya 10]
(O zikirle [şeerefle] dolu Kur’an hakkı için.) [Sad 1]
(Bu Kur’an sana da, ümmetine de zikirdir [şereftir], ileride [kıyamette, hükümlerine riayet edip etmediğinizden] sorumlu olacaks?ınız.) [Zuhruf 44]
