Hangi konuda "uyar" diyor... Oldukça açık şekilde arz edeceğim ama detaylardan başlamak ve sonuca gelmek istiyorum...
Sevgili dostlar, Enerji Bakanlığı için bir zamanlar çok önemli olan bir isim anlatıyor: "...Türkiye, Nabucco projesine kesinlikle imza atmamalı! Avrupa, Türkiye'nin istediği % 15'lik 'payı da' sıfır noktasına kadar düşürdü! Türkiye'ye sadece 'temel' geçiş ücreti ile yetin baskısı yapıyor... Proje 6 milyar dolardan büyük bir yatırımla ortaya çıkacak. İş çok büyük ama bize 'sıfırla' yetinin diyorlar! Nabucco projesi başta olmak üzere, bütün potansiyel gaz taşıma projelerinde Avrupa Birliği yetkilileri doğrudan hükümete ve Enerji Bakanlığı'mıza baskı yapıyorlar..."
İddialar çok daha vahim noktalara ulaşıyor... Konuşan gerçekten "işi bilen" ve konuya sadece Türkiye odaklı bakan bir isim. Bu konuşma "konu hakkında" defalarca yazı yazan ve program yapan biri olarak benim de dikkatimi çekiyor ve bütün detayları sizlere aktarmak istiyorum.
Sondan başlayalım...
Bundan birkaç ay önce AB, Türkiye'ye şu tez eşliğinde bir Nabucco açıklaması gönderdi: "Avrupa üstündeki Rus tekelini kırmak için Nabucco'nun hayata geçmesi gerekmektedir, projenin 'kârlı olması için' Türkiye'nin Avrupa menfaatleri doğrultusunda istediği % 15'ten vazgeçmesi gerekir..."
Korkunç ama istek gerçek ve resmi! Siz bedavaya bu işin olmasına izin verin, Avrupa kazansın!
İş bu kadar basit de değil... Teknik detayları da aktarayım, siz de tartışmaya katılın...
1- Nabucco'nun verilerine gelince. Nabucco Projesi 6 ortaktan oluşmaktadır. Bu ortaklar; RVVE (Almanya), OMV (Avusturya), MOL (Macaristan), Transgaz (Romanya), Bulgargaz, Holding (Bulgaristan), BOTAŞ (Türkiye)
2- Bu ortaklar Avusturya Vivana'da kurulu Nabucco Gas Pipeline International GmbH'nin yüzde 16.67 ortağıdır. İnşa edilecek münhasır boru hattının en büyük bölümü Türkiye'de olacaktır.
İşte hatlar ve maliyetleri...
* Türkiye 2000 km 4,766 milyar Euro
*Bulgaristan 400 km 0,953 milyar Euro
*Romanya 460 km 1,096 milyar Euro
* Macaristan 390 km 0,929 milyar Euro
* Avusturya 46 km 0,154 milyar Euro
3- Yukarıda da görüldüğü gibi en büyük yatırımı BOTAŞ yapacak. Bunun yüzde 30'u özkaynak, yüzde 70'i krediyle yapılması planlamakta.
Ancak her ülke şirketi kendi ülkesindeki boru hattının kullanımına ilişkin tüm hakları Nabucco Cas Pipeline International GmbH'ye kayıtsız ve şartsız devretmeyi kabul etmiş durumda! 2000 km borunun geçeceği Türkiye de dahil maalesef! Nabucco şirketi, ilgili ülke şirketlerine sadece taşıma tarifesinden iletim bedeli ödeyecek ve boru hatlarındaki tüm tasarruf yetkisi Nabucco şirketinde olacak.
4- Nabucco şirketi ile BOTAŞ, Bulgargaz, Transgaz, MOL Genel Taşıma Anlaşmaları imzalayacaklar... Ve "kontrolü devredecekler"!
5- Ekim 2008'de açıklanan Avrupa Birliği İlerleme Raporu'nda aynen şu ifadeler yer almakta: "Türk makamları projenin gerçekleştirilmesine olan taahhütlerini müteaddit defalar teyit etmişlerdir. İlgili planlama ve tasarımlar hazırlanmakta olup, 2010 başında sonuçlanmaları beklenmektedir. Projedeki ortak ülkeler, anılan boru hattını mümkün olan en kısa zamanda faaliyete geçirebilmek amacıyla, bir hükümetlerarası anlaşma üzerinde çalışmaktadırlar."
★
Sevgili dostlar, "temel ve teknik" verileri olanca açıklığıyla aktardım... Şimdi gelelim "sonuç" bölümlerine ve "çıkarımlara"!
■ BOTAŞ, projenin en büyük kısmının geçtiği Türkiye'deki bölümü finanse edecek.
■ BOTAŞ, iletim sisteminden izole olacak.
■ Türkiye'nin arz güvenliğine hiçbir faydası olmayacak.
■ Bu izole boru hattına ilişkin tüm haklarını devredecek.
■ BOTAŞ sadece basit bir taşıma ücretini alıp oturacak.
■ Nabucco şirketi tüm ticari faaliyetleri, kapasite tahsislerini kendisi yapacak.
■ Ana şirket Viyana'da yerleşik olduğu için tüm kurumlar vergisini Avusturya'da ödeyecek.
Bu noktada bir not düşeyim: Türkiye'nin 4.5 milyar Euro vergi alacağını iddia edenler var, bu iddia bana eöre doğru değil!
Herkesle bu iddiayı istediği TV kanalında tartışmaya da hazırım.
Sonuç: Türkiye adına "vicdani" son görevimi yapıyorum. 13 Temmuz'da "her şey için çok geç" olacak! Türk kamuoyuna diyorum ki; gelin bunu imzalamadan önce bir kez daha tartışalım.
Son söz: Enerji Bakanı Yıldız, çevresinde son derece "rasyonel" ve "verilerle hareket" eden bir isim olarak tanımlanıyor. İmza atılmadan eldeki tüm bilgiyi kamuoyu ile paylaşacağüını ve bizim gibi "derin kaygıları" olanları aydınlatacağını düşünüyorum... En azından bekliyorum...
Yiğit Bulut-Haberturk
