Kaderi nasıl anlıyoruz?
İnsan bir şeyi yapmak ister, bir şeyi yapmaya niyet eder, birçok seçenek içinden birisini tercih eder, seçer. Allah da, insanın tercih ettiği şeyi yaratır. Meselâ, elimizi kaldırmak istedik, indirmek değil de kaldırma tercihini yaptık, işte o anda Allah elimizi kaldırıyor. Çünkü biz kaslarımıza, kanımıza, beynimize, hükmedemiyor, söz geçiremiyoruz. Bu yapma ve yaratma işini Allah yapıyor. Elimizi kaldırdık ve karşımızdaki adamın suratına bir tokat indirdik. Tokat vurmayı isteyen kim? İnsan. Tokadı, adamın suratına indirmeyi yaratan kim? Allah. Burada sorumlu kim? İnsan. Yine elimizi kaldırdık, karşımızdaki arkadaşımızın yüzünü okşadık, ona olan sevgimizi ifade ettik. Arkadaşımızın yüzünü okşamayı isteyen kim? Biz. Elimizi arkadaşımızın yüzüne değdiren kim? Allah. Burada sorumlu kim? Yine insan.
İSTEDİĞİMİZ YARATILIR
Demek ki, biz ne istesek, hangi işi yapmayı tercih etsek o işi Allah yaratıyor. Ve yapılan işten sorumlu oluyoruz. İşte Allah'ın bu yaratmasının adı kaderdir. Allah dilimizi yaratmış. Dile konuşmayı da vermiş. Biz kötü söz söylemeyi tercih edince Allah o kötü sözü yaratıyor ve dilimizden dökülüyor. İyi söz söylemeyi tercih edince de Allah o iyi sözü yaratıyor ve o da dilimizden dökülüyor. Kötü söz söyleyince sorumlu biziz. İyi söz söyleyince de sevilen biziz. Kader nedir? Allah'ın dilimizi, dilimize konuşma özelliğini vermesi ve söyleyeceğimiz sözü yaratmasıdır. Biz de o dili kullanmada sorumlu oluyoruz. İyisine de, kötüsüne de...
'BENİ HASTA ETTİN'
Allah diyor ki: "Ey kulum hangi yolu istersen seni o yolda götürürüm. Öyle ise sorumluluk sana aittir." Bu konuda güzel bir örnek: Bir adam üç yaşındaki bir çocuğu omzuna aldı, gezdiriyor. Çocuğa, "Nereye istersen seni oraya götüreceğim" dedi. Çocuk karşıdaki yüksek tepeye çıkmayı istedi. Adam da onu alıp, yüksek tepeye çıkardı. Biraz sonra çocuk üşüdü. Başladı ağlamaya, sızlamaya. Kendine iyilik eden adama dedi ki: "Beni buraya getirdin, üşüttün, hasta ettin." Adam da çocuğa, "Sen istedin, ben getirdim" diyecek, suçu kabul etmeyecek, üstelik çocuğa kızacak da.
TERCİH ETMEK
İşte Allah insana akıl gibi iyiyi kötüden, güzeli çirkinden, hayrı şerden, yanlışı doğrudan, faydalıyı zararlıdan imanı küfürden, Cenneti Cehennemden ayırt edebilecek bir nimet vermiş, Bütün bu birbirine ters olan şeyleri de yaratmış ve insanı serbest bırakmış. Demiş ki: "Ey kulum, sen hangisini tercih edersen, hangisini yapmak istersen, Ben onu yaratırım." Kul seçeneklerden birini tercih ediyor, Allah da o fiili, o işi yaratıyor. Niyet edip yapan insan mı sorumlu, yoksa o işi yaratan, var eden Allah mı? Tabii ki, insan. Niye, çünkü isteyen insanın kendisi. "Allah isteseydi, ben o kötü işi yapmazdım, o zararlı yolu tercih etmezdim" denmez. Neden denmez? Çünkü o zaman insanın aklının olmaması, tercih etme imkanının bulunmaması gerekir ki, bu da mümkün değildir. Madem akıl var, seçme imkanı var, ayırt etme yönü var. Onu kullanmak lazım.
KAZAYI YAPAN SUÇLU
Adamın biri, yepyeni bir araba aldı, düm düz bir yolda giderken, yoldan çıktı, gitti yolun kenarında duran bir kayaya arabayı bindirdi. Şimdi bu adam, yolu yapanı, arkadan gelen arabayı, biraz sonra gelen trafik polisini, arabayı yapan fabrikayı suçlamaya kalksa ona ne derler? Gülerler, değil mi? Çünkü tek suçlu var, o da adamın kendisi. "Zaten bu benim kaderimde varmış" deyip de suçu kadere atabilir misin? Veya yolda giderken, hızını artırdı, biraz sonra önünde seyreden arabaya arkadan vurdu. Biraz sonra trafik polisi geldi, kimi suçlu çıkarır? Çarpan adamı tabii. Neden? Çünkü vuran o. "Öndeki çok yavaş gidiyordu, biraz hızlı gitseydi vurmazdım" diyebilir mi? Bir de üstüne üstlük, "Ne yapalım kader bu" deyip sorumluluktan kaçabilir mi?
'BEN BİLİYORDUM'
Bir başka örnek. Adam yolda araba kullanırken, geldi geldi viraja çok hızlı bir şekilde girdi, arabayı toparlayamadı ve uçuruma yuvarlandı. Az sıyrıklarla kurtuldu. Biraz sonra başka bir adam geldi, dedi ki: "Ben zaten senin böyle olacağını biliyordum, ben yukarıdan gördüm, o hızla virajı alamazdın, mutlaka uçuruma yuvarlanacaktın." Kazayı yapan, o adama, "Suçlu sensin, sen benim uçuruma yuvarlanacağımı bildiğin için ben bu kazayı yaptım" diyebilir mi? Demek ki, Allah'ın önceden bizim yapacaklarımızı bilmesi, bizi sorumluluktan kurtarmaz. Bir olayın kaderimizde yazılı olması bizi o olayın sorumluluğundan çıkarmaz.
____www.tercumangazetesi.com dan alıntıdır bölüm huzur iklimi _____________