قضيّة كلّيّة يعرف منها احكام جزءياّة موضوعهاMevzunun cüzlerininin ahkamı kendisiyle bilinen külli bir gaziyyedir.
Külli, umumi demektir. Her şeyi içine alan.
Mevzudan murad: İlmi mantıkta mübtedaya mevzu denir. Burada da mevzudan kasdedilen mübteda'dır.
Dolayısı ile kaideyi külliyye, mübtedanın bir cüz'ü olacak. Cüzlerinin hükümlerini bildiren o cümleye gaideyi külliye denir.
كل فعل يرفع الفاعل Her bir fiil failini raf eder.
Burada mevzuu (mübteda) كل فعل 'dir.
Mübtedamızın cüzleri olacaktı. Vardır.
ضرب كتب نصرFillerinin cüzlerinin ahkamı: Failini raf etmesi.
Mevzu olan
كل فعل ' in cüzleri olan
ضرب كتب نصر nin hükmü olan raf etmeklik
كل فعل يرفع الفاعل cümlesinden anlaşıldı. O halde bu kaideyi külliyedir.
Mesela:
ضرب nin amelini isbat ederken; Mevzuu hudutsuz olan kaideyi külliyye ki
كل فعل يرفع الفاعل ' yi zikretmek mümkün olmuştur. O halde
ضرب amili kıyasidir.
Sadakat Medresesi