İstanbul'un yitip gitmek üzereyken restore edilen çeşmeleri ve bu çeşmelerin ince belli kurnalarından dökülen hikâyeleri geleceğe taşıyor.

İbrahim Ethem Gören / Dünya Büteni

Kaybolan Çeşmeler kitabı, İstanbul'un orta yerlerinde yitip gitmek üzereyken hatırlanarak restore edilen çeşmeleri ve bu çeşmelerin ince belli kurnalarından dökülen hikâyeleri geleceğe taşıyor.

Geçtiğimiz aylarda Kuveyt Türk tarafından kitap sevdalılarının hizmetine sunulan eser, Gülşen Kılınçer imzasını taşıyor. Profesör Oktay Aslanapa'nın yayın ve sanat danışmanlığını üstlendiği Kaybolan Çeşmeler kitabı, Osmanlı Devleti döneminde inşa edilerek İstanbullulara su ikram eden çeşmeleri ve şadırvanları konu ediniyor.

Çeşmeler şehirlere hayat taşır. Ab-ı hayat... Şehirlerin hayatı olduğu gibi çeşmelerin de bir hayatı ve bu hayata ilişkin bir ömrü vardır. Kiminin ömrü insanlarınki gibi kısacıktır; kimileri de Asitane'nin orta yerinde Alman Çeşmesi gibi yüzyıllardır susayanlara bazen su; bazen de limonata ikram eder.

Hendese becerileri, mermer işçilikleri, altın yaldızlı kalem işi örnekleri, narin çini ve rölyef süslemeleri ve kitabelerindeki hat sanatının mümtaz numunelerini barındıran çeşmeler, İstanbul'un sessiz tanıklarıdır.

Kuveyt Türk bir sosyal sorumluluk bilinciyle Osmanlı döneminde Asitane'ye hayat taşıyan ve bugün birçoğu tarihin nisyan karanlığına terk edilen çeşmeleri hazırladığı bir kitapla geleceğe taşınıyor.

Prof. Dr. Oktay Aslanapa kitabın önsözünde İstanbul'da Osmanlı döneminde inşa edilen 800 kadar kitabeli çeşmenin bir çoğunun ortadan kaybolduğunu ya da yerinin değiştirildiğini belirterek İstanbul'daki belli başlı tarihi çeşmelerin künyelerini aktarıyor.

Kitapta "Su ve Medeniyet" başlıklı yazıyı, Osmanlılardan Önce Su Yolları ve Yapıları, Roma Döneminde Su, Osmanlı Döneminde Su Yolları, İstanbul'un Çeşmeleri başlıklı kısa makaleler takip ediyor.

Kitap vesilesiyle İstanbul'da inşa edilen belli başlı çeşme çeşitlerini, duvara bitişik çeşmelerin, köşebaşı çeşmelerinin, meydan çeşmelerinin, çeşme-i sebillerin, oda çeşmelerinin, sütun çeşmelerinin ve selsebillerin oluşturduğunu öğreniyoruz.

Zengin fotoğraflarla takviye edilen ansiklopedi boy kitapta Fuzuli'nin su kasidesi ile Sezai Karakoç'un Çeşmeler şiiri okuyucuların istifadesine sunulmuş.