İnsanlar birbirlerine muhtaç olup, birlikte yaşamak zorundalar. Bunun için de birbirlerinin ihtiyacını görmeye, mal almaya, satmaya, üretmeye mecburdurlar. Bu olmazsa, yeryüzünde nizâm olmazdı. İslâmiyette alışveriş, arz ve taleb esasına göre yürür. Uşur, haraç, âşirin topladığı zekât, cizye, narh koymak, Beyt-ül-mâlın diğer gelirlerini toplamak ve sarf etmek, devletin elinde olduğu için, İslâm iktisâdı, başıboş bir liberalizm değildir...

İslamiyette herkes sosyal güvence altındadır. Örneğin kadın, ev içinde de, evin dışında da çalışmaya, para kazanmaya mecbûr değildir. Evli ise kocası, evli değil ise babası, babası yoksa veya fakir ise, zengin olan yakın akrabâsı çalışıp, kadına lâzım olan her şeyi getirmeye mecbûrdur. İslâmiyette, karı koca arasında, hayat mücâdelesi, yani para kazanmak, müşterek değildir. Erkek kadını tarlada, fabrikada, velhâsıl hiçbir yerde çalışmaya zorlayamaz. İslâmiyetin kadına böyle hak tanıması ve onu erkeklerin elinde esîr, oyuncak olmaktan koruması, Allahü teâlânın kadına çok kıymet verdiğini göstermektedir.

Dinimiz, para ve malın ahireti kazanmada bir vasıta olduğunu bildirmiştir. Bunun için para kazanmak için haram işlememelidir ve hiçbir namazı kaçırmamalıdır. Ezelde ayrılmış olan rızık değişmez. Aynı rızık, helâlden isteyene helâl yoldan gelir. Haram işleyerek isteyene de, haram yoldan gelir. Günümüzde câhillerin, “Bu zamanda kızım okumazsa aç kalır. Oğlum fâizli para almazsa, işi bozulur” demeleri doğru değildir...
Haram işleyerek ve haram yoldan kazanan, hem büyük günahları işlemiş olur, hem de kazandıklarının hayrını görmez. Kazandıkları, hastalıkta, dert ve belalarda kullanılır. Ayrıca günah işlemekte kullanılır, insanı felakete sürükler.

İmam-ı a’zam Ebû Hanîfe hazretleri, “Vakitlerimi ibâdet ile geçirmek istiyorum” diyen birine, alışveriş bilgilerini yazıp verince, adam “Bu, tüccârlara lâzım olur” dedi. Ona, “Yiyecek ve giyecek lâzım olmayan kimse var mı? Dinin alışveriş kısmını bilmeyen, haram lokmadan kurtulamaz ve ibâdetlerin sevabını bulamaz. Zahmetleri boşa gider ve azâba yakalanır ve çok pişman olur” buyurdu.

Mehmet Oruç