46.Beyit

ولفظ الكفر من غير اعتقاد  بطوع ردّ دين باغتفال

Tav’ ve ihtiyarı (kendi isteği )ile inanmaksızın küfür lafzını söylemek  gafleti  "cehli" ile dini ret etmektir.

İzah: Bir kimse cehli sebebi ile küfür olduğunu bilmeyerek kendi ihtiyarı ile küfür kelimesini söylerse islam dairesinden çıkıp küfre dahil olur.

48.Beyit

وماالمعدوم مرئيّا و شيئاً   لفقه لاح في يمن الهلا ل

Mübarek olan hilalin bereketinde  anlaşıldığı için,ma’dum görülür ve mevcut(şey) değildir.

Ma'dume Hal-i Ademinde Ru'yet-i İlahi taalluk eğlemez ve Ona şey Lafz-ı dahi itlak olunmaz, Bu da'vaya hilal'den zahir olan ilim delildir.
Ma'dum biz ehli sünnete  göre görülmez, mevcut değildir ve şey denilmez .  Mu’tezileye göre görülür, mevcut olmayanı  şey olarak isimlendirirler.
 
وَقَدْ خَلَقْتُكَ مِنْ قَبْلُ وَلَمْ تَكُ شَيْأً

Nitekim bundan önce seni yarattım. Halbuki sen hiçbir şey değildin.
Ma’dum üçtür.
Vacübül vücud: varlığı vacib olan,varlığı kendi zatında  olan. Hz Allah dır.
Mümkinül vücud,Ca-izül vücud da denir; olsada olur olmasada olur.Mükevvenat.
Mümteni-ül vücud:Varlığı olmayan.Şerikü bari.C Hakk ın ortağı yoktur,olması mümkin değildir.

50. Beyit

و ان السحت رزق مثل حل  و ان يكره مقالى كل قال 
Her ne kadar buğuz edici bu kavlimi kerih görsede,Haram dahi helal gibi  rızıktır. 

Rızık: Rezzakı Alemin hayat sahiplerine yaşamaları için bahş eylediği, onlarında faidelendiği şeydir.
Ehlisünnete göre helal olsun  haram olsun insana sevk edilen şey rızıktır.Ancak kulun cüz-i iradesini ne yöne harcarsa ona göre hesabı vardır.Haram olan rızıkta hem hesaba çekilmek hem azaba müstehak olmak vardır.
Mutezile haram, rızık değildir.Herkes kendi rızkını yaratmıştır, der.
وَمَا مِنْ دَابَّةٍ فِي الْأَرْضِ إِلَّا عَلَى اللَّهِ رِزْقُهَا وَيَعْلَمُ مُسْتَقَرَّهَا وَمُسْتَوْدَعَهَا كُلٌّ فِي كِتَابٍ مُبِينٍ
Yeryüzünde rızkı Allah'a ait olmayan hiçbir canlı yoktur. O, onların karar kıldıkları yerleri de, emaneten durdukları yerleri de bilir. Onların hepsi apaçık bir kitaptadır.

  52.Beyit

وللكفار و الفسساق يقضي  عذاب القبر من سو ء الفعال

Kafirler,fasıklar,kütü amellerinden dolayı kabir azabı ile hüküm olunur.

Nefhayı üleya “birinci sur üflenene kadar” ehli küffar kabirlerinde azab olunur.
Tevbe etmeden ölen bazı usatı mü’minin de azab olunur.Amali saliha sahibi müminler ise telezzüz içinde olacak.
 قَالُوا رَبَّنَا أَمَتَّنَا اثْنَتَيْنِ وَأَحْيَيْتَنَا اثْنَتَيْنِ فَاعْتَرَفْنَا بِذُنُوبِنَا فَهَلْ إِلَى خُرُوجٍ مِنْ سَبِ
Kâfirler diyecekler ki: "Ey Rabbimiz! Sen bizi iki defa öldürdün, iki defa dirilttin. Şimdi günahlarımızı anladık. Fakat çıkmaya bir yol var mı?" Mü'minün Ayt.11
Hadisi Şerif:
اَلْقُبْر روْضَة مِنْ رِيَاضِ الْجنّةْ من حُفَرِ النِّراَن
Kabir, Cennet bahçelerinden bir bahçe yâhut Cehennem çukurlarından bir çukurdur.

 
54.Beyit

حساب الناس بعد البعث حق   فكونوا بالتحرز عن وبال

Kıyamet günü  insanlar ba’s  olunduktan (diriltiltikten) sonra  hesaba çekimeleri haktır.

Böyle olunca bu vebalden yani her türlü günah  ve kulhakkından kaçın.
Ehli sünnet bu i’tikat üzerinedir.Delili kat-ı ile sabittir.
 
ثُمَّ إِنَّكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ تُبْعَثُونَ
Sonra da siz, şüphesiz, kıyamet gününde tekrar diriltileceksiniz.(S.Mü’minûn / 16)

56.Beyit

 و حق وزن اعمال و جرئ   علي متن الصراط بلا اهتبال          
Şübhesiz amellerin vezni (tartılması) sırat üzerinden mürür (geçmek) haktır.

İzah: Kıyamette herkes haşr olunduktan sonra hayır ve  şer amelleri vezin olunacağı ve bütün kulların cehennem üzerindeki sırattan mürürları haktır.
وَنَضَعُ الْمَوَازِينَ الْقِسْطَ لِيَوْمِ الْقِيَامَةِ فَلَا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَيْئًا وَإِنْ كَانَ مِثْقَالَ حَبَّةٍ مِنْ خَرْدَلٍ أَتَيْنَا بِهَا وَكَفَى بِنَا حَاسِبِينَ
Biz kıyamet günü için doğru teraziler kurarız; hiçbir kimse hiçbir haksızlığa uğratılmaz. Yapılan amel, bir hardal tanesi ağırlığınca da olsa, onu getirir (tartıya koyarız.). Hesap görenler olarak da biz kâfiyiz.( Enbiyâ / 47)
وَإِنْ مِنْكُمْ إِلَّا وَارِدُهَا كَانَ عَلَى رَبِّكَ حَتْمًا مَقْضِيًّ
İçinizden hiçbiri istisna edilmemek üzere mutlaka herkes cehenneme varacaktır. Bu, Rabbinin katında kesinleşmiş bir hükümdür.( Meryem / 71)

58. Beyt

وللدعوات تأثير بليغ * و قد ينفيه اصحاب الضلال

Dualar için açık te'sir vardır. Ehli dalalet duada te'siri nefi eder...

 Duanın te'siri hakkında ekli sünnet ile muğtezile arasında ihtilaf vaki olmuştur.

Ehli sünnet akidesinde mü'minin ölü ve diri hakkında duaları müessirdir.
Çünkü Ayeti kerimede وَإِذَا سَأَلَكَ عِبَادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌ أُجِيبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ فَلْيَسْتَجِيبُوا لِي وَلْيُؤْمِنُوا بِي لَعَلَّهُمْ يَرْشُدُونَ
Şayet kullarım, sana benden sordularsa, gerçekten ben çok yakınımdır. Bana dua edince, duacının duasını kabul ederim. O halde onlar da benim davetime koşsunlar ve bana hakkıyla iman etsinler ki, doğru yola gidebilsinler.(Bakara 186)

Müğtezile: Gerek ölü gerekse diri için duanın te'siri yoktur. zira dua olunacak faniyi ilah tealluk eylediği için duanın te'siri olmaz derler. 

60.Beyit

وللجنات و النيران كون   عليها عليها مرّ احوال خوال

Cennet ve cehennem için vucut vardır. Üzerlerinde ahvali sininin mazinin sururu yani bir takım hallerin zamanın geçmesi sabittir.

Cennet için tabakat ve dereceler,Cehennem için tabakat ve derekeler vardır.Cennet içinde şimdi ve zamanı mazide mevcudiyyeti nas ile sabittir.

وَسَارِعُوا إِلَى مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمَوَاتُ وَالْأَرْضُ  أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِينَ

Ve koşuşun Rabbınızdan bir mağfirete ve bir Cennete ki eni Semavat-ü Arz genişliğidir, müttekîler için hazırlanmıştır  Âl-i İmrân / 133
وَاتَّقُوا النَّارَ الَّتِي أُعِدَّتْ لِلْكَافِرِين
Ve o ateşten korkunuz ki, kâfirler için hazırlanmıştır.   Âl-i İmrân / 131
أُعِدَّتْ  mazi sıgası ile ifade olunmuştur. Nassı kat-ıdir.