Uzun sürelerde bilgisayar kullanımı uzun vadede kullanıcılar üzerinde çeşitli problemlere neden olmaktadır. Birçoğunuz uzun süre dikkat gerektiren işlerle uğraştıktan sonra bileklerinizde ve sırtınızda ağrılar oluştuğunu farketmişsinizdir. İsterseniz önlem alınkasızın uzun sürelerle bilgisayar kullanımı nedeniyle oluşan rahatsızlıklara bir göz atalım:
Disk kayması
Bilek, diz, dirsek kireçlenmesi
Omuz ve boyun tutulması
Göz bozuklukları
Çalışma aralarında birkaç dakika yapılacak egzersizlerle engellenebilecek bu rahatsızlıklar sinsi bir şekilde geliştikleri için genellikle uzun süreler sonunda farkedilmekteler.
Egzersizler
Sırt ve Omuz Hareketleri
Klavye başında yapılan işlemler ve tekdüe işler sırtın ve omuzların uzun süre aynı pozisyonda kalmasına neden olmaktadır.
Ayağa kalkıp ve sağ elinizle sol omzunuzu sol elinizle sağ omzunuzu kavrayınız. Başınızı kolunuzun aksi yönünde çevirebildiğiniz kadar hareket ettiriniz
Baş ve Boyun Hareketleri
Boynunuzu beşer kez sağa sola öne ve arkaya doğru hareket ettirin. Başlangıçta kendinizi zorlamayın. Gün geçtikçe ve boyun kaslarınız güçlendikçe zaten hareket mesafesi artacaktır.
Bilgisayar ve Sandalye Hareketleri
Özellikle fiziksel özelliklerinize uygun olarak ayarlanmamış sandalye üzerinde yapılan çalışmalar kullanıcılar üzerinde daha zararlı olmaktadır. Bu yüzden kendinize, uygun boyutta ve yapıda bir sandalye edinmeniz yararlı olacaktır.
Resimde görmüş olduğunuz hareketleri her iki saatte bir kez mutlaka yapın . Kendinizi daha iyi hissedeceksiniz.
Birçoğunuza burada anlatılanlar uygulanabilir gelmeyecektir. Zira ofiste bu tip hareketler yapan biri dikkat çekecektir. Ancak bunun ardına saklanmamalı ve kendi sağlığınız için elinizden geldiğinde bu egzersizleri yapmalısınız.
Rahatsızlıklar
Sanırım bunu sağlamak için biraz da gözünüzü korkutmak gerekebilir. Özellikle çizim yapanlar ve işleri genelde fare ile olanlarda rastlanan önemli bir rahatsızlık karpal tünel sendromu dur. Karpal tünel sendromu, el bileğinin bir hastalığıdır. Bilekteki karpal tünelden geçen median sinirin sıkışması sonucu ortaya çıkar. Genel belirtileri şunlardır:
Geceleri ellerde ortaya çıkan ve zaman içinde giderek şiddetlenen uyuşmalar ve ağrılar. Uykudan uyandırcak kadar kötü olabilir ve kola, omuza yayılabilir.
Avuç içinde ve parmaklarda his kaybı veya elektrik çarpması hissi. Özellikle baş, işaret ve orta parmaklarda görülür.
Elde kuvvet kaybı, tutamama, tutulan şeyleri düşürme.
Eli sallamakla bu ağrıların hafiflemesi.
El-Bilek kanalı hastalığı hekimler tarafından çok eskiden beri bilinmesine rağmen başka hastalıklarla karışabilmekte ve çoğu zaman hastalar doğru tanı alamadığı için hekim-hekim dolaşmaktadır. El-bilek kanalı hastalığı yerine boyun fıtığı tanısı alarak ameliyat olmuş ancak şikayetlerinden kurtulamamış hastalara sık rastlanmaktadır.
El bileği karışık bir anatomik yapıya sahiptir. Parmak ve el hareketlerini sağlayan adele-sinir-damar kompleksi buradan geçerek, dağılır. Median sinir dediğimiz, başparmak ve işaret parmağının hareket ve duyusunu sağlayan bir sinirde bileğin iç yüzünün ortasından geçerek el içinde dallara ayrılır. Bu sinirin üstü, el bileği hizasında ve kısmen de avuç içinde kalın koruyucu özelliği olan bir bantla kaplıdır. Bu koruyucu bant , orta yaşlara doğru çeşitli nedenlerle kalınlaşarak, altında kalan ve koruduğu siniri sıkıştırır.
Başlangıçta,
Aşırı kullanmayı engellemek, el bileğine aşırı yük binmesine neden olacak işlerden kaçınmak
Ağrı kesiciler ve antienflamatuvar ilaçlar
Bilek egzersizleri
El bileği atelleri, gece atelleri
Lokal ya da sistemik kortizon enjeksiyonları
çoğu kimse için yeterli olmaktadır.
Ancak zaman içinde şikayetler tekrar başlar ve kalıcı çözüm basit bir cerrahi girişimle sinirin serbestleştirilmesidir. Lokal veya genel anestezi altında, mikroskop kullanılarak el bileğinden avuç içine doğru yapılan 1-2 cm'lik bir kesiyle, sinirin üstündeki bant kesilerek, sinirin sıkışması ortadan kaldırılır. Bu yöntem kalıcı bir rahatlamaya neden olur. Ameliyat sonrası 3-5 gün el bileği istirahatini takiben, hasta normal yaşantısına döner.
Boyun fıtığına aday mısınız?
Duruş ve oturuşuna dikkat etmeyen herkes boyun rahatsızlığı yaşar. Bir de boyun fıtığına potansiyel aday meslek grupları vardır.
-Şoförler,
-Bilgisayar operatörleri,
-Masa başı iş yapanlar,
-Telefon operatörleri (ki bazen telefon yoğunluğunda iki telefonu birden idare edeceğim derken, telefon ahizesini başıyla omuz arasında tutmak için boynunu bükerler ki, bu çok yanlış bir harekettir),
-Boynu sağa sola, öne arkaya hareket ettirmeyip, rutin halde kalmasına sebep olan meslek gruplarında çalışanlar,
-Aşırı stres içinde bulunan kişiler boyun fıtığına aday kimselerdir.
Boyun hareketsiz kalırsa ne olur ?
Risk faktörü içinde bulunan meslektekiler, bir de arada bir boyunlarını hareket ettirecek egzersizler yapmazlarsa bakın neler olur?
Boyun bölgesi yeteri derecede kan alamaz,
Beyin dokusu yeteri kadar kan alamaz,
Bu durumda kalp beyine kan göndermek için daha çok zorlanır,
Sindirim sistemi etkilenir,
Hazımsızlık ve şişkinlik oluşur,
Bağırsaklarda gaz ve kabızlık oluşur,
Kollarda uyuşma ve karıncalanmalar başlar,
Karaciğer fonksiyonunu yerine tam olarak getiremez olur,
Böbrekler süzme görevini tam olarak yapamaz olur,
Kan dolaşımında aksamalar sebebiyle, kan dolaşımı sistemi zorlanmaya başlar,
Genel uyuşukluk baş gösterir,
Özellikle kol ve bacaklarda kuvvet kaybı ortaya çıkar.
Bunlar zaman içersinde vücuttaki bütün sistemi etkiler, vücudun dengesini alt üst eder.
Bilgisayara bağlılığımız artıkça; bel, sırt ağrıları, boyun bölgesinde rahatsızlıkların yanı sıra gözlerimizde CVS ( göz yorgunluğu rahatsızlığı ) hastalığı ile karşılaşabiliriz.
Göz yorgunluğu rahatsızlığının nedenleri arasında en genel belirti bilgisayar ekranında pixellerden oluşan görüntülerin hafızada kayıtlı tutabilmesi için normalden çok daha fazla çalışması gerekiyor.
Bilgisayar ekranının gözlerimizdeki olumsuz etkileri:
Bulanık görme, uzaktan ve yakından bir noktaya odaklanmanın zorlaşması, gözlerin kuruması ve kızarması, göz yorgunluğu belirli bir dinlenme süresi sonucunda geçen baş ağrısı, kontak lens kullananlarda lenslerin rahatsız etmeye başlaması olarak sıralabilir.
Bazı öneriler:
Eğer gözlük kullanıyorsanız sizin için doğru gözlük olup olmadığını kontrol edin.
Gözünüzün kurumasına izin vermeyin ve sürekli olarak kırpın.
Ara sıra ekrandan farklı bir yere bakarak konsantre olmaya çalışın.
Ekrana yakın oturmayın.
Monitörünüzü göz seviyenizden aşağı şekilde yerleştirin.
Ekranınızın renk ve parlaklığını ayarlayın ve öyle kullanın. Çok parlak ve göz alıcı olmamasına dikkat edin.
Sık sık oturuş pozisyonunuzu kontrol edin. Dik oturun.
Umarım yararlı olmuştur. Daha verimli ve sağlıklı yaşamak için ufak birkaç noktaya dikkat yeterli olacaktır. Sağlıklı günler dileğiyle...
Cem AKÇA
hanimlar
