Nasıl Kritik Düşünülür?
Kritik düşünmek kolayca yapılan bir şey olmamasına rağmen, iyi kararlar alabilmek için öğrenilmesi gereklidir. Analitik olarak düşünmek daha kolaydır, burada sanki bir matematik denklemindeki sabitlerle uğraşıyor olmak gibi doğrusallık vardır.
Kritik düşünme daha çok doğrusal olmayan bir yolla edebi düşünmeyi gerektirir. Bir şey hakkında kritik düşünme demek, o şeyin analizini ve değerlendirmesini yaparak iyileştirilmesi sonucunu üretir. Düşünme sürecinizde daha fazla kritik düşünmenize yardım edecek adımlar aşağıda sıralandı:
1. NİÇİN Kelimesini Kullanın
Bir şey hakkında analitik düşünmenin ilk aşaması NİÇİN sözcüğünü kullanmaktır. Kritik düşünmenin bir yönü; bir konun bütün yönlerinin, kaynağın güvenilirliğinden kanaatlerinize ve elde ettiğiniz hükümlere kadar sorgulanmasıdır. Açıkça ifade edilmiş hayati soruları sormanız gerekir, sadece tartışma uğruna sorulacak soruları değil.
2. Bilgiyi Toplayın
Daha sonra, bu sorulan sorulara verilen cevapları gözden geçirin ve konu ile ilgili bilgi toplayın. Bilgiyi etkin olarak yorumlayın ve problemi açığa kavuşturmada kullanın ya da sunulan bilgilere ekleyin. Genel iyileşmeye veya konunun çözümüne katkıda bulunmayan bilgi parçalarını eleyin.
3. Sonuçlar Çıkarın
İyi bilgilerle donatılmış sonuçlar ve çözümlerin ilgili ölçütlerle denenmesi ve değerlendirilmesi gerekir. Bir başka deyişle, sonuçlarınız sorunu çözmüyorsa, bunlar ilgili sonuçlar değildir. Bir sorunun veya problemin kritik olarak analizi yapıldığında, hedefimiz, problemi az veya hiç geri tepmeden veya daha fazla problemlere yol açmayacak şekilde en etkili çözüme ulaşılmasıdır. Şu deyişi hangi sıklıkla duyuyorsunuz “ Bunu iyice düşünmedi” ?
4. Açık Fikirli Düşünün
Alternatif çözümleri kabul et, değerlendir ve eğer bir başka seçenek olması durumunda bunları incele. Başka bir yolun denenmesi durumunda kabuller, imalar ve pratik sonuçlar nelerdir? Varsayımların kötü bir şey olmadığını, fakat bir varsayımın geçerli olabilmesi için, ilişki, değer, kesinlik ve geçerlilik üzerine analizini yapman gerektiğini hatırla. Eğer analize dayalı bir varsayım doğrulanır ise, geçerli alternatif çözüm olarak kullanılabilir.
5. Etkili İletişim Kurun
Eğer herkes birbiriyle sürekli olarak iletişim halinde olursa (Çevirmen notu:kesintisiz iletişim), karmaşık problemlere çözümler bulunabilir. Eğer bir kararalınırsa, ilgili herkesin yalnızca karardan değil fakat bu kararın alınmasındaki nedenleri de verilerek haberdar edildiğinden emin ol. Diğerleri niye bu çözümün ortaya çıktığını anlarlarsa, çözümü kabul edeceklerdir.
6. Özet
Kritik düşünme; kişinin kendini yönettiği, kendi öz disiplinli, kendini takip ettiği ve kendini düzeltici bir yöntemdir. Hiç kimse bizim yerimize kritik düşünemez. Kendi ego-merkezciliğimizin (egocentrism) ve toplumsal-merkezciliğin (sociocentrism) üstesinden gelmek için, etkili problem çözücüleri olmayı, etkili iletişim kurmayı ve çözüme bağlılık göstermeyi öğrenmemiz gerekmektedir.
İpuçları ve Uyarılar
Kritik düşünmek kolay değildir, ancak hayatınızı değiştiren kararları alırken
kullanabileceğiniz değerli bir araçtır.
Bir şey hakkında AŞIRI düşünme konusunda dikkatli olun. Analizi ne zamansonlandıracağınızı ve uygulamaya ne zaman başlayacağınızı bilin.
http://www.ehow.com/how_4962282_think-critically.html#ixzz12hSOxIzU adresinden Türkçeye
KAD Platformu Tercüme Birimi tarafından çevrilmiştir
.
www.kritik-analitik.com
