Gönderen Konu: Jelatin  (Okunma sayısı 5946 defa)

0 Üye ve 1 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Çevrimdışı Tuğra

  • popüler yazar
  • ******
  • İleti: 6599
Jelatin
« : 05 Ağustos 2011, 13:06:01 »

‘Jelatin gerçeği’

Her Müslüman, gıdaların helâl veya haramlığı hususunda gereken hassasiyeti göstermeli ve 'jelâtin' benzeri gıda katkı maddelerinin menşeini soruşturmadan, onları asla tüketmemelidir.
 
Muhammed Emin/ Sızıntı 

"Ömer: Çocuklara şu şekerlemelerden alalım mı?
Ali: Bunlardan almasak iyi olur Ömer.
Ömer: Ama çok seviyorlar.
Ali: Ömer, muhtevasında jelâtin yazıyor; ama menşeini belirtmiyor. Kuvvetle muhtemel ki domuz jelâtini.
Ömer: Neee, gene mi domuz! Aklım almıyor. Şüpheli olana yaklaşmamak gerek, almayalım.
Ali: Kesinlikle."

Ne yazık ki günümüzde yukarıdaki konuşmaları yapan kişiler kadar şuurlu tüketicilere rastlamak bir hayli zor. Bu sebeple çok ehemmiyetli bir hakikat ihmal ediliyor. Hayat nizamlarını helâl merkezli kurmakla yükümlü olan Müslümanların gıda tüketimi hususundaki ihmalleri, onların fizikî yapılarına ve mâneviyatlarına menfî tesir etmektedir.

Haram veya şüpheli olan gıdaların tüketimi konusu, Kur'ân-ı Kerîm'de1 ve Hadis-i Şerîflerde çok zikredilir. Her Müslüman, gıdaların helâl veya haramlığı hususunda gereken hassasiyeti göstermeli ve 'jelâtin' benzeri gıda katkı maddelerinin menşeini soruşturmadan, onları asla tüketmemelidir.
 
Müslümanların gıda ihtiyaçları, çoğu zaman gıda üretimi yapan firmalar tarafından maalesef dinî vecibeler dikkate alınmadan karşılanmaktadır. Helâl olmayan katkı maddeleri kullanan yabancı birçok firmaya, maalesef, yerli şirketler de rahatlıkla ortak olabilmektedir. Dünya genelinde takriben iki milyara yakın Müslüman yaşamaktadır.

Müslümanların helâl gıda ihtiyaçları kayda değer bulunmazken, nüfusu 30–40 milyonu bulmayan Musevilerin ve bunlardan daha az olan vejetaryenlerin talepleri karşılanmaktadır.
 
Jelâtin nedir?

Jelâtin memelilerin dokularında, hususiyetle kas­ları kemiklere bağlayan yerlerde ve derilerde bulunan kollajenden çıkartılan bir proteindir. Kollajen su ile kaynatıldığında jelâtin olarak bilinen, suda çözülür proteine dönüşür. Soğutulduğunda, çözelti kollajene dönüşmez; fakat jel hâline gelir. Jelâtin başta domuz, sığır ve çok az olarak da balık gibi hayvanların deri, kemik ve bağ dokularının kaynatılması ile üretilir.

Bu madde, güçlü şekil alma kabiliyeti, şeffaf jel oluşturması, esnek film hâline gelmesi, hazmının kolay olması, sıcak suda eriyebilmesi ve kolayca şekil alması gibi hususiyetleri sebebiyle gıda üretiminde pek çok sahada kullanılmaktadır.
 
Domuz derisi en çok kullanılan jelâtin kaynağıdır

Günümüzde jelâtin üretiminde genelde domuz ve helâl tarzda kesilmemiş sığır derisi kullanılmaktadır. Gıda üretiminde kullanılan jelâtinin hammadde kaynağı ise domuz derisidir. Elde edilme safhasında ekstraksiyon öncesi, ön işlemlerin kısa sürede tamamlanması ve oluşan atık suyun asgari seviyede olması, domuz derisinin kullanılmasını cazip kılmaktadır. Ayrıca domuz derisinden jelâtinin elde edilmesi, bir hayli ucuzdur.
 
Jelâtinsiz ürün neredeyse yok

Bir nevi protein olması sebebiyle jelâtin üreticileri, jelâtinin günlük hayatın her safhasında kullanılabilmesi için yoğun gayret göstermiştir. Menşeinin ciddi bir şekilde araştırılması gereken bu katkı maddesinin hemen hemen her alanda yaygın bir şekilde kullanılması, inanan insanlar için son derece endişe vericidir.
 
Ürünlerde jelleştirme, koyulaştırma, sırlama ve kapsülleme maddesi olarak, jelâtin yaygın bir kullanım sahasına sahiptir: Pek çok pasta ürününde, yoğurtta, dondurmacılıkta, eritilmiş peynir ve kaşar üretiminde, margarinde, salam, sucuk sosis, jambon gibi et ürünlerinde, şekerlemelerde, reçel, marmelat, helva, pekmez ve tahin gibi gıdalarda, fındık ve fıstık ezmelerinde, meyve sularında, sakızlarda, ilâç endüstrisinde, kapsül, film ve tablet yapımında, kan verme ürünlerinde, krem, losyon, şampuan, parfüm gibi cilt ve kozmetik ürünlerinde, hayvan yemlerinde, fotoğrafçılıkta ve karbonlu kağıt yapımında jelâtin kullanılmaktadır.
 
Jelâtinin genellikle Müslüman olmayan ülkelerden ithal edilmektedir



Hayvan menşeli olması sebebiyle bütün Müslü­manları yakından ilgilendiren bir katkı maddesi olan jelâtinin takriben % 99'u, Müslüman olmayan ülkeler tarafından üretilmektedir. Yılda 380.000 ton kadar üretilen jelâtinin 150.000 tona yakını Müslümanlar tarafından tüketilmektedir.

Türkiye'nin yıllık jelâtin tüketimi ise, 4.000 ton civarındadır ve tüketim her yıl % 8–10 seviyelerinde artış göstermektedir. Dünya piyasalarında kilogram fiyatı takriben 4–6 dolar olduğu düşünülürse, Türkiye jelâtin için 20 milyon dolar kadar harcama yapmaktadır.

Türkiye'de ne yazık ki jelâtin üretilmemektedir. Zîrâ daha evvel de bahsedildiği gibi üretici firmaların çoğu jelâtin kaynağı olarak genellikle domuz kullanmaktadır. Bunun yanında etiketlerde –nadir görülse bile- 'sığır jelâtini' yazması da bu hayvanların kesiminin İslâmî metotlarla yapılmamış olması sebebiyle ayrı bir problem teşkil etmektedir. Kayseri'de yıllar önce bir firmaya jelâtin üretim izni ve teşvik verilmiş; fakat bu firma, jelâtin yerine kemik unu üretmeyi tercih etmiştir.

Ülkemizdeki tüketimin tamamının ithalat yoluyla elde edilmesi, bizleri jelâtinin menşei hakkında araştırmaya yapmaya sevk etmiştir. Jelâtin üretiminin yapıldığı ülkeler şunlardır: Almanya, İtalya, Fransa, Kolombiya, Kore, Japonya, Kanada, ABD, Brezilya, Hindistan, Çin ve Pakistan.

Dünyadaki jelâtin üretiminin büyük bir payına sahip Avrupa Jelâtin Üreticileri Birliği'nin üyesi pek çok ülkenin temsilcileri ve dağıtıcıları, Türkiye'de bulunmaktadır. Pakistan ise helâl sertifikalı jelâtin üreten Müslüman ülke konumundadır. Türkiye'nin ithal ettiği jelâtinin 'yok' denecek kadar az bir kısmı Pakistan'dan, geri kalan kısmı ise adı geçen diğer ülkelerden ithal edilmektedir.
..............................
〰〰〰〰🐠

Çevrimdışı Tuğra

  • popüler yazar
  • ******
  • İleti: 6599
Ynt: Jelatin
« Yanıtla #1 : 05 Ağustos 2011, 13:08:23 »
Jelâtin yerine kullanılabilecek maddeler




Jelâtine benzer fonksiyon gösterebilecek bitki kaynaklı maddeler bulunmaktadır. Jelâtin yerini alabilecek maddeler şunlardır: agar, karajenan, pektin, ksanthan gum ve gluten. Türkiye'nin bitki kaynaklı jelâtin üretimine en kısa zamanda başlaması büyük bir mecburiyettir. Çünkü hem ülkemiz firmaları hem de hâlihazırda üretim yapan yabancı firmaların Müslümanların dinî hassasiyetlerini hesaba katmaları, hem müşteri hakları hem de memnuniyeti açısından son derece önemlidir.

Agar

Agar-Agar; jelöz, Çin balık tutkalı, Japon balık tutkalı, Bengal balık tutkalı veya Seylan balık tutkalı olarak da bilinir. Bazı deniz yosunlarından elde edilen bu madde, jelâtin benzeri bir üründür ve dondurma, şekerleme, süt ürünleri gibi gıdalarda koyulaştırıcı olarak kullanılır. Ayrıca kâğıt ve ipekte sınıflandırma ve yapışkanlarda bulamaç hâline getirmek maksatlı kullanılmaktadır. Kozmetik ürünlerinde, et konservelerinde, tıbbî kapsüllerin, merhemlerin üretiminde, diş kalıplarında jel olarak; lâboratuvarlarda ise, bakterileri çoğaltmada besi yeri olarak kullanılır.

Karajenan

Karajenan, Kızıldeniz yosunundan çıkartılan bir polisakkarittir. Karajenanın sulandırılmış çözeltileri yüksek konsantrasyonlarda jel oluşturabilmektedir. Jel tipindeki tatlılarda sık olarak kullanılır.

Pektin

Bitki dokularının hücre duvarlarında bulunan bir polisakkarittir. Limon ve portakal kabuğu, pektinin en zengin kaynaklarındandır. Bu maddeler yaklaşık % 30 seviyelerinde polisakkarit ihtiva eder. Ayrıca bu madde, elma, çekirdeksiz kuru üzüm ve narda da bulunur.

Ksanthan Gum

Bakteriler tarafından üretilen bir zamktır. Piya­sada bulunan ksanthan zamkı, krem renkli serbest akışlı bir tozdur. Çok düşük konsantrasyonlarda, suda kolayca çözülerek, yüksek vizkoz çözeltiler oluşturabilmektedir. Salata soslarında, ayrıca çeşitli gıda ürünlerinde stabilizatör, emülsifiye edici ve zar oluşturucu olarak kullanılır.

Gluten

Tahıl tanelerinden nişastanın ayrılması neticesi, geride kalan dayanıklı ve yapışma özelliği olan bir maddedir. Bu ürünün tadı ve kokusu, jelâtinden daha iyidir. Ayrıca gluten proteini vücut tarafından daha kolay sindirilir.

Etiketlerdeki 'jelâtin' yazısı konusunda dikkatli olunmalıdır

Son zamanlarda Müslüman ülkelerde ve kısmî olarak Türkiye'de helâl sertifikalı gıda üretimi için yoğun çalışmalar yapılmaktadır. Bu durum gıda veya gıda katkı maddesi üretimi yapan ülkelerin ve firmaların tüketicilerin dinî hassasiyetlerini dikkate almamalarından kaynaklanmaktadır. Pek çok katkı maddesinde olduğu gibi jelâtin üretimi ve tüketiminde de helâl sertifikasının aranması gerekir.

Sadece balıktan veya İslâmî kurallara göre kesilmiş hayvanlardan elde edilen jelâtin, Müslümanlar tarafından gönül rahatlığıyla kullanılabilir. Jelâtin, gıda ambalajları üzerinde E441 tarzında kodlanmaktadır. Ürünün etiketinde kaynağı hakkında hiçbir açıklama yoksa, jelâtin büyük ihtimalle, domuz veya sığır derisi ve onun kemiklerinden üretilmiştir.

Türkiye'de bütün ürünlerin kaynağını belirten ve dinî hükümlere uygun üretiminin yapıldığını gösteren 'etiketleme' kısmen başlamış olsa da, yaygın değildir. Bu hususta 'net' bir etiketleme ve kontrol mekanizmasının devreye sokulması gerekmektedir.

Diğer yandan Musevilerdeki helâl gıdayı tanımlayan Kosher sertifikası veren kuruluşlar, her türlü jelâtinin kullanılmasına izin vermektedir. Kosher sertifikası veren kuruluşlar, jelâtini, et bileşeni olmayan nötr bir kimyevî madde olarak kabul etmekte, domuz jelâtinini bir haram gıda olarak görmemektedir.

Netice

Haram gıdanın insanların mâneviyatına menfî tesir yaptığına dâir âyet ve hadîsler bulunmaktadır. Bu yüzden üretim firmaları ve bunların yerli ortaklarının, Müslümanların dinî vecibelerini dikkate almaları gerekir.

Bu hususta üretim yapan ülkeler kadar, devletin ve fertlerin de üzerine vazifeler düşmektedir. İthal edilen gıdaların helâl tarzda üretiminin sağlanması, aracı firmaların ithalâtının kontrolü ve takibi, 'net' bir etiketlemeye geçisin sağlanması, devletin üzerine düşen vazifelerdir.

Müslümanların boğazından geçecek gıdaları seçerken temkinli olması, şüpheli olana yaklaşmaması, dinî bir vecibedir. Bu yüzden inançlı insanların, üreticileri ve aracı firmaları helâl gıda üretimi yönünde teşvik etmesi de son derece önemlidir.

Dipnot
1. Bakara Sûresi 168, 172, Maide Sûresi 4, 5, 87, 88, Enam Sûresi, 118, Enfal Sûresi, 69, Nahl Sûresi, 114, Taha Sûresi, 81 

iyilik güzellik
〰〰〰〰🐠

Çevrimdışı Mücteba

  • Moderatör
  • popüler yazar
  • *****
  • İleti: 9214
  • "En büyük keramet, istikâmet üzere olmaktır..."
9 Maddede Türkiye'de Jelâtin Gerçeği
« Yanıtla #2 : 18 Mayıs 2015, 10:39:46 »
9 Maddede Türkiye'de Jelâtin Gerçeği



Jelâtin nedir?

Jelâtin ismi Latince donmuş, katılaşmış anlamına gelen “gelatus” kelimesinden gelmektedir. Jelâtin, domuz, sığır, balık ve kümes hayvanları gibi omurgalıların kollejeninden elde edilen bir protein türüdür.

Jelâtin neden yapılmaktadır?

Jelâtinin hammaddesi kollajen denen yapısal bir proteindir. Yani jelâtin % 100 hayvansal kaynaklı bir maddedir. Memelilerin vücudunda en yaygın bulunan protein kolajendir. Kollojen ise deri, kemik, kıkırdak, tendon ve bağ dokunun temel yapı taşıdır. Günümüzde jelâtin üretimi denildiğinde özellikle domuz ve sığırın kemik ve derileri karışık olarak kullanımı akla gelmektedir.

Gıdalarda niçin kullanılır?

Jelâtin gıda ürünlerinde, jelleştirici ve kıvam artırıcı olarak kullanılmaktadır. Jelâtinin oluşturduğu saydam, kokusuz ve ağızda kolayca eriyebilen jel yapısı, diğer kıvam artırıcılar tarafından tam sağlanamamaktadır. Haddizatında bitkilerden (karbonhidrat) elde edilen kıvam artırıcılar da vardır. Ancak hayvan jelâtinlerinin tercih edilmesinde onların bazı üstün özellikleri vardır. Çünkü en başta hayvan jelâtinlerinin üretimi kolaydır. Çoğunlukla domuz kemik ve derisinden elde edilir. Ucuz olarak temin edilebilmesi yine tercih edilme sebepleri arasındadır. Ayrıca hayvan jelâtini tercih sebeplerinden birisi de ağırlığının 5 ile 10 misli kadar su bağlama özelliğine sahip olmasıdır. Gıda işletmecileri bazen de jelâtini tüketiciyi aldatmak, yani hile amacı ile
kullanmaktadır. Örneğin Yoğurt üretiminde kremayı ayrı değerlendirip yoğurda jelâtin katarak kıvamlı yoğurt göstermek bunlardan biridir.

Jelâtin zararlı mıdır?

Aslında jelâtin zarardan çok helallik konusunda gündeme gelir. Çünkü bir protein ürünü olan jelâtin ve jelatinli gıdaların insan sağlığı açısından her hangi bir negatif etkisi bulunmamaktadır. Jelâtinde ki problem genellikle domuzdan ve helal yoldan kesilmemiş hayvanlardan elde edilmesidir. Ancak İslam dini açısından jelâtinin, yenilmesi helal olan ve İslami usullere göre kesilmiş bir hayvandan elde edildiği takdirde kullanılmasının caiz olduğu ifade edilmektedir.

Dünya’da jelâtin üretimi ve tüketimi ne seviyededir?

İlk çağlardan beri üretilen ve kullanım alanı gittikçe artan jelâtin, Türkiye dâhil pek çok ülkede doğal bir gıda olarak kabul edilmekte dolayısıyla tüketimi de sınırlandırılmamaktadır. Avrupa’da elde edilen ve gıdalarda kullanılan jelâtinin % 60’nın domuzdan, % 40’nın ise sığır ve diğer hayvanlardan elde edildiği belirtilmektedir Son yıllarda Dünya da yaklaşık 300 bin ton civarında jelâtin üretildiği ve bunun da yaklaşık % 65’inin Avrupa’ya ait olduğu bildirilmektedir. Yapılan tahminlerde 2015 yılma kadar bu rakamın 360 bin ton olması beklenmektedir.

Türkiye’de jelâtin üretimi ve tüketiminde son durum nedir?

Ülkemizde yılda 5000 ton civarında jelâtin kullanılmakta ve bunun yarıdan fazlası ithal edilmektedir. ithal edilen jelâtinin bir kısmı, helal kabul edilen ve jelâtin üretim kapasitesi 3000 ton/yıl olan Pakistan’dan gelmektedir. Ancak bu ülkeden Türkiye’ye satılan miktar, 700 – 800 ton/yıl’ı geçmemektedir. Hâlbuki İstanbul’da bir büyük şekerleme firması yılda 1000 ton jelâtin kullanmakta ve yine Karaman’daki bisküvi sektörünün günde 1 ton jelâtin kullandığı bildirilmektedir.

Kamuoyunun istekleri doğrultusunda yurt dışından şekil değiştirerek helal üretim için Balıkesir ve İstanbul illerinde jelâtin üretimi yapan 2 firma kurulmuştur. Ancak bu iki firmanın toplam üretimi 3000 ton/yıl’dır.

Jelâtinin kullanım alanları nelerdir?

Jelâtin, başta gıda sanayi olmak üzere, eczacılık, kozmetik, tıp ve fotoğraf ürünlerinde yaygın bir kullanım alanına sahiptir. Ayrıca jelâtin sağlık alanında kullanılan serumlarda (plazma ikamesi olarak), kapsüllerde, vitamin kaplama materyallerinde, pastillerde, tabletlerde, damlaların üretiminde, macun kaplamalarında,


Haber Merkezi | 01 Mayıs 2015 | http://insanvehayat.com/9-maddede-turkiyede-jelatin-gercegi/