Osmanlı Devleti’nin erken döneminde hat sanatı, beyliğin yerleştiği coğrafi konum ve takip ettiği kültürel miras itibariyle Anadolu Selçuklu devrinin izlerini taşımaktadır. Konya, Sivas, Kayseri, Manisa, Bursa, Amasya ve Edirne gibi Anadolu Selçuklu ve Osmanlı Beyliğinin önemli kültür ve sanat merkezleri, Yakut el-Musta’sımı ve onun yetiştirdiği Ahmed b. Mahmud es Sayrafi, Yahya es-Sofi, Ergun b. Abdullah el-Kamili gibi hattatların uslubunda yazı öğretilen şehirlerdi. Bu dönemden günümüze ulaşmış yazma eserler, Kur’an-ı Kerim’ler ve mimari eserlerdeki kitabeler, Osmanlı’nın kuruluşundan İstanbul’un fethine kadar hat sanatında Yakut uslubunun sürdüğünü ispatlamaktadır.

Fatih Sultan Mehmed devrinin iki büyük hattatı Yahya es-Sofi ve oğlu Ali es-Sofi’nin İstanbul Fatih Camii, Topkapı Sarayı Bab-ı Hümayun ve Amasya Sultan II. Beyazıd Cami kitabelerindeki celi sülüs yazıları hat sanatının Osmanlı dönemindeki ilk ciddi eserleri sayılabilir.

Sultan II. Beyazıd Amasya’da şehzadeliği yıllarında Şeyh Hamdullah’dan yazı öğrenmesi, Fatih Sultan Mehmed’in kendi kütüphanesi için Şeyh Hamdullah’a kitap siparişi vermesi bu devrede Amasya’nın hat sanatındaki yerini anlamak çin önemlidir.

Fetihten sonra ise İstanbul Türk – İslam dünyasının kültür ve sanat merkezi haline gelmiş, Sultan II. Beyazıd’ın tahta geçip Şeyh Hamdullah’ı İstanbul’a saraya daveti ve onun burada eser verip talebe yetiştirmesi, İstanbul’un altı asır boyunca hat sanatında sürdüreceği merkeziliği için bir başlangıç olmuştur.

Yrd. Doç.Dr. Abdülhamit Tüfekçioğlu