Pazartesi ilk işim spora başlamak olacak. Evet sıkı bir diyet ile birlikte her gün 3 km koşacağım ve akabinde biraz şınav ve mekik hareketlerinden sonra bir miktar da ağırlık çalışşam iyi olacak. Hatta yakınlarda bir spor salonu varmış oraya kaydolayım da düzenli spora başlayayım. Cümle yapılarını farkettiniz mi ? Hep yakın geleceğe dair temenni dolu planlamalar. İlk işim pazartesi başlamak olacak deyip bilmem kaçıncı pazartesi de başlayamamak veya bilmem şu saatler arasında şu kadar süre spor yapacağım deyip te her seferinde bir işinin çıkması veya tembellik edip başlamamak. Ne kadar tanıdık şeyler değil mi ? Yapmamız gerektiğini bilmek ama bir türlü yapamamak. Sürekli olarak ertelemek ertelemek..
Oysa sporun insan metabolizması ve sinir sistemi için ne kadar faydaları olduğu şüphe götürmeyecek bir gerçek. Hemen hemen herkes bu konuda bilinçli ve bu gerçeğin farkında olmasına rağmen neden bir türlü başlayamıyoruz. Neden hep erteliyoruz. Şöyle düşünün ! İşleyen demir ışıldar atasözünde olduğu gibi vücudumuzun herhangi bir parçası da ancak çok çalıştırıldığı zaman gelişir ve sağlıklı bir şekilde çalışır.
Örneğin beyni ele alalım. Birçoğumuz matematikten hoşlanmayız belki ama biliyor musunuz bir matematik problemi çözmek veya çözmeye çalışmak beyin için o kadar faydalı ki. Matematikten nefret edebilirsiniz. Ama bu söylediğimi kulak arkası etmeyin. Basit bile olsa bir matematik problemi çözmeye çalışın. Bunu yapamıyorsanız bulmacalarda biraz daha analitik çözümler içeren sorular çözmeye çalışın. Bununla birlikte sık olarak kitap okuyun. Ama bunu yaparken proaktif davranın. Neden, niçin sorularını kitabı okurken sürekli sorun ve sebep sonuç ilişkisi kurmaya çalışın. Adeta okuduğunuz kitabı özümseyin. Göreceksiniz ki beyniniz TV seyrederkenkinden veya gereksiz yere bilgisayar başında geçirdiğiniz o anlamsız saatlerde olduğundan daha çok gelişmiş.
Spor yapmakta aslında yukarıda anlattığım gibi. Sağlıklı ve zinde bir vücut bir insan da o kadar çok olumlu etkiye sahiptir ki. Bazen Sağlıklı bir bünye sayesinde kendimizi daha sağlıklı hissederiz. İyi nefes alırız. Adeta her nefes alışımızda bütün oksijenin hücrelerimizin tamamına ulaştığını hissederiz. Bazen bir yokuş ya da merdiven çıkarken eğer kondisyonlu iseniz tıpkı bir yarış arabası gibi hızlı bir şekilde çıkarsınız ve bu sizin için günlük sıradan bir olay gibi olur. Ama öyleleri vardır ki bir merdiven veya yokuş onlar için adeta birer kabustur. Bunlar bir yokuşun başına gelmeye dursunlar. Adeta bir yokuşu tırmanırken hırıltılar çıkarırlar, tıslarlar, nefes alamazlar, soluklanarak tırmanırlar. Yavaş yavaş ve büyük bir stresle..Vücudunda astım, fazla kilo, taşikardi (hızlı kalp çarpması) veya tansiyon sorunu yoksa veya vücudunda herhangi bir engel yoksa bile bir yokuş bazıları için bir işkencedir.
Bazen evime giderken her zaman çıktığım yokuşun başında insanlar görürüm. Gencecik ve en fazla lise çağında olan bu insanlar arabalara otostop yapmaya çalışırlar. Oysa çıkacakları mesafe belki 100 metrelik ve 30 derecelik bir eğim. Oturduğumuz apartmanlara girdiğimizde ilk işimiz dört gözle ve büyük bir heyecanla asansörün aşağıya inmesine beklemek olur. 7-30 kat arası katlar hariç niçin asansör kullanmaya çalışırız ısrarla. Evet asansör kullanmayın demiyorum ama 3-4 katı da hiç olmazsa arada bir merdivenle çıkmaya çalışın. Bırakın terleyin biraz. Bırakın biraz nefes nefese kalın ama çok ciddi şekilde bu sizin beden sağlığınız için çok gerekli. Örneğin her gün bir miktar da olsa kalbinizin hızlı çarpması kalbinize daha çok kalp pompalanmasına yardımcı olacak ve belki de ileride oluşabilecek potansiyel bazı kalp hastalıklarının önüne geçmiş olacaksınız.
Şimdi de isterseniz sporun insan psikolojisi üzerine ne gibi etkileri var biraz da ondan bahsedeyim.
1- Spor yapan insan sağlıklı bir beden formuna sahip olduğunu düşünür ve huzurlu olur ;
Hepimiz hayatımızın belirli aşamalarında yürümek, koşmak, atletizm, yüzme, futbol, basketbol, jimnastik vb bir spor yapmışızdır. O zamanları gözünüzün önüne getirdiğinizde en çok hatırladığınız şey sağlıklı bir beden formuna sahip olduğunuz ve yediklerinizin eritildiğini bilmenizin verdiği huzurla hayatınıza devam ettiğiniz gerçeğidir. Sağlıklı bir kilo, sağlıklı bir beslenme biçimi, düzenli bir spor ve ideal kilo veya buna yaklaşma çabası insanın kendisine güvenini her halikarda artıracaktır. Zira ideal olana yaklaşmak veya ideal bir kiloda olmak insan da beden form uyumu hissiyatını artıracağından insanı vicdanen de huzurlu hisettirir. Ayrıca bunun temelinde başka insanlar tarafından düzgün ve estetik bir görüntü şeklinde algılanmak ta insana belirli oranda özgüven kazandıracak ve insanın fiziksel olarak kendisini iyi hissetmesi de bir çok konuda özgüvenini artıracaktır.
Bunun yanı sıra yediğimize içtiğimize dikkat etmek, her gün düzenli olarak meyve yemek, ekmeği, tuzu ve şekeri azaltmak, vücut için zararlı trans yağ asitlerini içeren hazır fast food yiyeceklerden uzak durmak, içki ve sigaradan uzak durmak , kendi bünyemize en uygun sağlıklı beslenme programını bir an önce oluşturmak veya hazırlatmak bedenimizin sağlığı için gerekli unsurların başında gelir. Böylece vücudumuza hem çekidüzen vermiş oluruz, hem de daha sağlıklı bir bünyeye sahip olmanın adımını atmış oluruz.
2- Spor yapmak Birçok Ruhsal Bozukluğa İyi gelecektir ;
Hiç evinizde sokağa çıkmadan 1 hafta veya 10 gün aralıksız olarak yaşadığınızı bilir misiniz ? Böyle bir durumu hayatınızın belirli bir safhasında inanıyorum ki bir çoğunuz yaşamışsınızdır. Peki bununla ilgili ne hatırlıyorsunuz ? Ayni o zaman bu durum size ne hissettirdi. Hatırlayanlarınız bilir. İnsanlar genellikle ilk birkaç gün kendilerini adeta rahat bir yatakta gibi rahatlamış hissetseler de günler geçtikçe bu bir birçok insan da sıkıntıya neden olacaktır. Eğer vücudunuz fiziksel olarak hareket etmezse beyninizde de bir süre sonra bazı stres faktörlerinin biriktiğini göreceksiniz. Örneğin stres bozukluğu ve ileriki durumlarda yaşanabilecek ruhsal çöküntü, minör (kısa süreli) ve major (uzun süreli) depresyonun da temelindeki sebeplerden birisi olarak karşımıza çıkacaktır. Uzun süre hareket etmeyen bünye beyin tarafından algılanacaktır. Beyin öylesine önemli bir organımız ki adeta elektirksel olarak atamadığmız enerjiyi stres, sinirlenme, depresyon şeklinde ortaya çıkarmaya çalışacaktır.
Dolayısıyla beynimiz açığa çıkmayan enerjiyi bir şekilde atmak eğilimine girecektir ki hareketsiz ve kapalı kalmış bir bünye de bu yoğun stres durumu ve öfke nöbetleri, sinirlenme olarak kendini gösterecektir. Eğer sinirlenme de olmuyorsa o insan içine kapanacak ve biriken bu olumsuz enerji insan da çeşitli psikolojik ve bedensel rahatsızlıklara neden olacaktır. Kısaca söylemek gerekirse bedensel olarak atılamayan olumsuz enerji fiziksel olarak somatizasyon bozukluklarına neden olabilirken, ruhsal olarak stres bozuklukları veya depresyona neden olabilmektedir. Burada bilmeniz gereken en önemli unsur uzun süre böyle ortamlarda olmamanız gerektiğidir. Kendinizde daha önce olmadığı kadar öfkelenme ve sinirlenme görüyorsanız derhal içinde bulunduğunuz ortamdan açık havaya çıkın ve stres giderici meşgaleler bulun. Aksi halde içe kapanan bir kişilik hertür hastalığa davetiye çıkarabilir. Eğer kapalı bir ortam da veya hep aynı ortamda bulunmak zorunda iseniz en azında düzenli olarak spor yapmaya ve sağlıklı beslenmeye çalışın. Yine böyle bir ortamda manevi anlamda kendinizi geliştirmeniz dininizi öğrenmeye çalışmanız ve bunu anlamaya çalışmanız da sizi rahatlatacaktır.
3- Güçlü Bir Bünye, Güçlü Bir Ruhsal Denge Getirecektir ;
Beden formunuzu ne kadar güçlendirirseniz, fiziksel olarak kendinizi ne kadar geliştirirseniz bu strese girme sürenizi uzatacaktır. Yani başkaları hemen strese girebilirken sizin strese yakalanma süreniz o oranda artacaktır. Yani başkalarıyla aynı ortamda ve aynı şartlarda strese yakalanma süreniz daha uzun sürede olacaktır. Vücudunuz güçlü olduğunda, egzersiz yaptığında kendinizle barışık olacak ve geleceğe daha da umutla bakacaksınız. Doğru olduğunu bildiğiniz bir şeyi yapmak yani spor yapmak sizi gelecek için daha da umutlandıracaktır.
Bakın hastalıkların birçoğu bizim pozitif olmamamız yüzünden veya yoğun ve stresli ortamlarda uzun süre kalmamızdan oluşur. Örneğin sizler de çevrenizde stresten midesi gastrit olan veya çeşitli sindirim sistemi rahatsızlıklarına yakalanan pek çok kişi duymuşsunuzdur. Önemli olan üzerinizde oluşan negatif elektriği veya açığa çıkmayan enerjiyi açığa çıkarmaktır. Yani fiziksel olarak hareket eden bünye etmeyene oranla elbette ki daha başarılı olacaktır.
Öyleyse nasıl bir kişinin malına, mülküne, kul hakkına, emanetine sahip çıkıyorsak bize emanet edilen bu bünyemize de o oranda dikkat etmeliyiz. Zira kendi fiziksel yapımızda Rabbimizin bize birer emanetidir ve onu dikkatli korumak ta bizim en büyük görevlerimizdendir.
Psik. Dan. Selçuk Arıcı
İnsan Kaynakları Uzmanı
