Son yıllarda spor biliminin gelişmesi atletlerin Atina Olimpiyat Oyunları'na daha önceki sporcuların hayal bile edemeyeceği kadar ileri bir teknolojiyle hazırlanmasını sağladı. Teknolojinin sporculara yeni imkanlar sağladığı yadsınamaz bir gerçek, ancak bazılarına göre antremanlarda teknolojinin ve performans artırıcı tekniklerin bu kadar yoğun kullanılması olimpiyat ruhuna aykırı. Engineering and Technology Board’un (ETB- Mühendislik ve Teknoloji Kurulu) Populus adlı şirkete teknolojinin spor üzerindeki etkisini araştırmak amacıyla yaptırdığı ankete göre uzmanların yüzde 70’i teknolojideki son gelişmeleri takip edebilen atletlerin diğerlerine göre büyük avantaj elde ettiğini düşünüyor.
Çeşitli spor dallarındaki rekorlara bakıldığında insan yapımı aletlerin özellikle sırıkla atlama gibi spor dallarında performansta ciddi bir fark yarattığı görülüyor. 20. yüzyılın başında atletler tahtadan sırıklar kullanırken on yıl sonra doğada bulabilecekleri en iyi malzemeden, bambudan sırıklarla atlamaya başladılar. Taşıdıkları sırığın ağırlığı azalınca hem daha hızlı atlamaya, hem de daha fazla yükselmeye başladılar.
Tekniklerini geliştirmeyi sürdüren atletler kırdırdıkları rekorlarla yetinmedi ve hep yeni rekorların peşinde koştu. 1960’larda fiber glas ve daha sonra karbon fiber sırıklar kullanılmaya başlanınca çıta yeniden yükseldi. Artık atletler ne kadar yükseğe sıçrayacaklarını kendileri belirliyorlar.
YETENEK Mİ TEKNOLOJİ Mİ?
UK Sport teknik danışmanı Scott Drawer altın madalyalarda teknolojinin payının fazla vurgulandığını düşünüyor. Drawer’a göre aslolan yetenekr. “Teknolojiyle ne yaparsanız yapın, sonuç yine koçunuza bağlıdır” diyor. Drawer’a göre önemli olan koçun teknolojinin sunduğu bilgiyi nasıl değerlendirdiği. Drawer “Yenilik yetenekli bir koçun kafasındadır” diyor.
İngiltere Olimpiyat takımının bisiklet tasarımcısı Dimitris Katsanis ise bisikletlerin son halini almasında sporcuların bilgisi ve deneyiminin önemli rol oynadığını söylüyor. “Koçlar, performans direktörü ve ben toplantılarda oturup temel özellikleri belirliyoruz. Ondan sonra atletlerin ve koçların önerileri doğrultusunda çeşitli fikirler üzerinde çalışmaya devam ediyorum.” Atina’da yarışan sporcuların bisikletlerini tasarlayan Katsanis ayrıntıların çok önemli olduğunu söylüyor.
“Kurallar yüzünden tamamen yeni, bambaşka bir şey yapamazsınız. Benim yaptığım yenilikler ise dikkatli hesaplama ve en son malzemenin kullanılmasına dayanıyor. Bisikletleri tasarlarken nasıl bir saniye daha hız kazanabiliriz, diye düşündük”
HERKES İÇİN SPOR
Spor bilimindeki gelişmeler geçmişte spor yapma imkanı bulamayanlara yani engellilere de bir umut ışığı oldu.
Sydney Özel Olimpiyatları’nda ABD’den Marlon Shirley 11,09 saniyeyle engelliler için yeni bir 100 metre rekoru kırmıştı. Geçen yıl ise Shirley 11 saniye sınırını aşan ilk engelli oldu. Alüminyum ve karbon fiberden yapılmış protez bacağı sayesinde Atina Olimpiyatları’na hazırlanan Amerikalı milli atletlerle birlikte idman yaptı. Eğer Shirley 10.60 saniye sınırının da altına inebilirse ABD finallerinde normal sporcularla birlikte yarışması bekleniyor.
UK Sport yeni bir projeyle bisikletlerde kullanılan yeni bir teknolojiyi tekerlekli sandalyelerde de kullanmayı hedefliyor. İngiliz bisiklet takımının uzmanlarından yeni teknolojileri kendi sporlarına nosal uygulayabileceklerini öğrenmeleri için bisikletçilerle Özel Olimpiyatlar takımını bir araya getirdiklerini söyleyen Drawer şöyle devam etti:
“Tekerleklerdeki zincir dişlisinin dönme devrini ölçen bir krank var. Tekerleklere ne kadar güç uyguladığınızı ölçüyor. Bu krankı tekerlekli sandalye yarışına da uygulamayı planlıyorlar. Atletin ne kadar güç sarf ettiği artık çok daha iyi ölçülebilecek”.
Teknolojinin etkisinin spor dalının doğasına göre değiştiğini düşünen uzmanlar da var. ETB’den Mike Gannaway 100 metre gibi branşlarda kırılan rekorların yıllardır değişmediğine dikkat çekerek, "Asıl fark teknolojiyle geliştirilebilecek spor dallarında görülüyor” diye konuştu.
