Sirke
Sirke, hurma, şeker, bal, incir ve üzüm gibi meyvelerin şırasının çıkarılıp ekşitilmesiyle elde edilir Sirke, gıda maddesi olarak kullanıldığı gibi, temizlikte ve hekimlikte de kullanılmıştır Peygamber AS bir hadislerinde: “Sirke ne güzel bir katıktır Allahım! Sirkeyi bereketlendir Zira sirke benden önceki peygamberlerin de katığı idi İçinde sirke bulunan ev, katık sıkıntısı çekmez” buyurmuştur (İ Mâce et'ime Hadis 3318)
Sirke, iştahı açar, iltihaplı mideye faydalıdır, zehirleme yapan ilâçların zehrini giderir, vücutta katılaşan kanı inceltir ve çözer Dalağa faydalıdır Sıcak olarak ağızda gargara yapılırsa, diş ağrılarına karşı faydalı olup, diş etlerini de kuvvetlendirir (Bağdâdî s 106) Sirke, parmakların uçlarında ve tırnak diplerinde meydana gelen dolama, egzama ,ateşli şişlikler ve ateş yanığına karşı faydalıdır (İ Kayyim s354-55)
Sirke temizlik maddesi olarak da kullanılmıştır Elbisedeki mürekkep ve benzeri lekeleri sudan daha iyi çıkarır (İ Meâlimü's Sünen 1/96).
Çörek otu (Nigella arvensis):
Düğünçiçeğigiller ailesinden otsu bir bitkidir
Bunun susam büyüklüğündeki siyah tohumları bu adla anılır Börek ve pasta üstlerine çeşni için konur Bu tohumların yağı da çıkarılır Çörek otu, özellikle soğuktan ileri gelen hastalıkların tedavisinde kullanılmıştır Pek çok hastalık için şifa kaynağı olarak gösterilmiştir
Peygamberimiz AS : “Sizlere şu çörek otunu tavsiye ederim Zira bunda, ölümden başka bir çok hastalık için şifa vardır” buyurmuştur (Buhari tıp 7/14) Yine bir başka hadislerinde de buna işaret etmiştir: “Bilmiş olunuz ki, mantar göz ilâcıdır Medine'nin acve isimli hurması ise cennet meyvelerindendir Tuz ile karıştırılmış çörek otu ise, ölümden başka bir çok hastalık için şifadır” (Müsned 5/346)
Enes İbni Mâlik (ra) : “Peygamber AS hastalandığı zaman, ağzına bir avuç çörek otu atar, üzerine de su (Zemzem suyu) veya bal şerbeti içerdi” demiştir (Râmuz s 525)
Çörek otu, şişkinliği, midenin suyunu alır Çörek otu baş ağrısına, yarım baş ağrısına, baş dönmesine, unutkanlığa yüz ve ağız felçlerine karşı faydalıdır (Bağdâdî s 89)
Çörek otu havanda dövülüp bal ile macun yapılarak ılık su ile içilirse, böbrek ve mesâne taşlarını eritir, birkaç gün devamlı alınırsa idrarı, âdet kanamasını ve sütü arttırır
Çörek otu yağı, deri kavlaması (sedef hastalığı)', sivilce ve siğiller için tavsiye edilir 4-5 gram içildiği zaman nefes darlığına iyi gelir Havanda dövülmüş çörek otunun, sirke ile karıştırılıp macun yapılarak abraş (Alaca) ve mantar gibi hastalıklar için cilde sürülmesi faydalıdır (İ Kayyim s 347-49)
Peygamberimiz AS'ın çocuğunun Sâr'a hastalığından şikayetçi bir kadına, çörek otu tavsiye ettiği nakledilir (Fâik 3/330)
Üzüm (Vitis vinifera) :
Üzüm hem gıda ve hem de hekimlikte kullanılmıştır Meyveler içinde en üstün ve en çok gıdalı olanlarındandır Meyvelerin kıralı olan üç yiyecekten biridir Bunlar; hurma, incir ve üzümdür (İ Kayyim s 262, 387-88) Yaş ve kuru halde yenir Kur'an-ı Kerim'de on bir yerde üzümün adı geçmektedir Bir âyet-i Kerime'de “Hurma ağaçlarının meyvelerinden ve üzümlerinden şerbet, şıra (meyve suları, meyve şekeri, bal) ve güzel rızk elde edersiniz Düşünen bir millet için bunda bir ibret vardır” buyrulmuştur (Nahl 67)
Üzüm hazmı kolaylaştırır ve kabızlığı giderir Bâsura, böbrek taşlarının düşürülmesine ve mafsal ağrılarına karşı faydalıdır Karaciğeri takviye eder Zayıflara ve hastalıktan yeni kalkmışlara üzüm yemeleri tavsiye edilir (el-Edviyye s 118)
Peygamberimizin AS meyveler içerisinde üzüm ve karpuzu sevdiği belirtilir (Süyûtî vr 22a) Kuru üzümün sinirleri kuvvetlendirdiği, yorgunluğu giderdiği , ağız kokusunu güzelleştirdiği, balgama karşı faydalı olduğu belirtilir (K Ummal 10/28268) Kuru üzümün hafızayı da geliştirdiğine işaret edilmiştir Nitekim İmam Zührî (ra) bu hususta şöyle demiştir: “Her kim hadis ezberlemek isterse, kuru üzüm yesin ”
Karpuz (Citrillus vulgaris):
Kabakgiller ailesinden olan karpuz, hararet giderici olarak alınır Hz Aişe (ra), peygamberimizin karpuzla yaş hurmayı birlikte yiyip şöyle dediğini nakleder: “ Hurmanın hararetini karpuzun soğukluğu ile, karpuzun soğukluğunu da hurmanın harareti ile kırıp gideriyoruz” (E Davud et'ime Hadis 3836)
Karpuz ve kavun, mideyi ve bağırsakları temizler, idrarı arttırır,böbrek ve mesane taşlarını eritir Cinsi münasebet gücünü arttırır, cildi güzelleştirir Karpuzun yemeklerden önce yenmesi tavsiye edilmektedir “Karpuz yemeklerden önce yenirse,organları temizler ve hastalığı siler götürür Eğer yemeklerden sonra yenirse, kusma meydana gelir” (İ Kayyim s337)
Kekik (Thymus vulgaris):
Ballıbabgillerden bir bitkidir Çiçekleri, tomurcukları ve sapı baharat olarak kullanılır Bazı türlerinin çiçekli, ve yapraklı dallarından damıtma usulüyle kekik yağı elde edilir Yapraklı dalları çay olarak da içilir Güzel ve hoş kokusu vardır Peygamberimiz bir hasislerinde “Evlerinizi- zaman zaman- akgünlük, yavşan, kekik ve gelin çiçeği gibi güzel kokulu otlarla tütsülendiriniz” buyurmuştur (Râmuz s243)
Kekik, midedeki gazı çıkarır, mide ve karaciğer üşütmelerine karşı faydalıdır Şişkinliği giderir, ağır yemekleri hazmettirir Şehveti tahrik eder, koklanması nezleye iyi gelir (Bağdâdî s 124) Ayrıca, İdrarı ve adet kanamasını arttırır Gözlerin görme duyusunu keskinleştirir, hafızayı kuvvetlendirir Yılan ve akrep sokmalarına karşı, bal ile karışık kekik macunu bol olarak yenirse, yılan ve akrebin zehrini tesirsiz hale getireceğine işaret edilmektedir (el-Mutemed s285-287)
Kekik yağı, ağız yoluyla alındığında akciğer ve göğüs hastalıkları için gayet faydalıdır Safrayı arttırır ve bağırsak kurtlarını düşürür.
