Gönderen Konu: Türkiye'nin Ağaçları  (Okunma sayısı 3225 defa)

0 Üye ve 1 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Çevrimdışı Mücteba

  • Moderatör
  • popüler yazar
  • *****
  • İleti: 9214
  • "En büyük keramet, istikâmet üzere olmaktır..."
Türkiye'nin Ağaçları
« : 11 Nisan 2014, 11:13:18 »

Türkiye'nin Ağaçları


Ağaç bir kökten bir gövde yapan ve 5 metreden daha fazla boylanabilen odunsu bitki olarak tarif edilir [1] Ülkemizdeki iç Anadolu’nun kurak yöreleri hariç, diğer bütün dağları çok sayıda değişik ağaç türleri ile ilmek ilmek örülmüş durumdadır. Atalarımız ağaçları doruk ağacı, kavak, kayın, salkım ağacı, istiriç, alat, lek, karaçam, kırmızı çam, gökçam gibi çok sayıda değişik isimlerle adlandırmışlardır.

Ağaçlar bir araya gelerek diğer bitkilerle ve hayvanlarla birlikte ormanları oluşturmaktadır. Ağaçlar ormanın en önemli unsurudur. Çoğu zaman bulundukları ormanlara isimlerini vermektedirler. Çam ormanı, kayın ormanı gibi. Orman aslında çok sayıda değişik ağaç türlerinden, bitkilerden ve hayvan türlerinden oluşan bir sosyal topluluktur. Bu ünitede sadece tek bir ağaç türü bulunmamaktadır.

Bir sosyal topluluk olan orman alanında öyle ağaç türleri vardır ki, miktar bakımından diğerlerine oranla çok ve diğerlerine karşı hâkim durumda olabilir. Bunların içinde öyle bitki türleri vardır ki, bulunduğu ormana sadıktır ve daima o orman içinde bulunur. O birliğin ayırt edici karakter türüdür, ormana adını verir. Yani o orman o bitki türü ile anılır. Yine bir bitki birliğinde öyle ağaçlar vardır ki miktar bakımından az olsa bile yetişme tarzına ve şekline göre kümeler halinde orman içinde diğerlerine göre daha fazla yer işgal eder.

Ormanda bazı ağaçlar vardır ki grup içinde kendini çok mutlu hisseder ve sıhhatli yetişir. Öyle ağaçlar da vardır ki orman içinde kendilerini garip hisseder ve çok zayıf gelişir. Bazıları da sadece bir orman tipinde değil bazı özellikleri ile ona yakınlığı olan başka orman tiplerinde de yetişir. Nihayet öyle kozmopolit türler de vardır ki her yerde yetişen, her birliğe girip çıkan bulaşık tipler gibi hiç alakası olmayan orman tiplerinde de yetişebilirler. [2]

Hülasa ormanlar; sadece çam, kayın ve meşe ağaçları değil, içlerinde sosyal ilişkileri olan ve birbirine benzeyen, ancak yaprağıyla, tepesiyle gövdesi ile farklı olan çok sayıda değişik ağaç türlerini barındırmaktadır.

Türkiye 174 familyaya ait 1251 cins ve 12.000′den fazla tür ve alt tür ve varyete ile oldukça zengin bir bitki türüne sahiptir. [3] Bu türlerin 234′ü yabancı kaynaklı olup kültür bitkisidir. Geriye kalan diğer türler ise yurdumuzda doğal yayılış gösteren bitkilerdir[4]. Avrupa kıtasının yaklaşık 12.000 kadar bitki türüne sahip olduğu düşünüldüğünde yurdumuzun bitki örtüsü bakımından ne kadar zengin olduğu görülmektedir.[5] Endemizm bakımından da yurdumuz oldukça zengindir. Avrupa ülkelerindeki toplam endemik (sadece belirli bir yörede bulunan nesli yok olmak üzere olan) tür sayısı yaklaşık 2750 iken ülkemizdeki endemik tür sayısı 2891′dir. Bu sayıya endemik olan 497 alt türü ve 390 varyeteyi dâhil ettiğimizde toplam endemik takson sayısı 3750′den fazladır. [6]

Bu bitki türlerinin en fazla dikkat çekenleri ormanlardır. Bu bitkilerin çoğunu içerisinde barındıran ağaç toplumları; ormanlardır. Yukarıda da belirtildiği üzere ormanlar genellikle halk dili ile çam ormanıdır. Meşe ormanıdır.

Çam ağaçlarının ülkemizdeki ormanlarda beş türü ve sadece meşelerin kırka yakın değişik türü bulunmaktadır. Bizler bu orman ağaçlarını çam ve meşe olarak isimlendirsek de bütün dünyada ve ülkemizde ormancılık alanında, biyoloji ve botanik alanında çalışan insanlar, belirgin farklılık gösteren ağaçlara herkesin kabul edeceği ortak isimler vermişlerdir.

Bu köşemizde gelecek sayılarda Türkiye topraklarında yer alan, orman kuran ve ormanlarda karışım halinde bulunan aslî ve tali orman ağacı türlerimiz tanıtılmaya çalışılacaktır.

Türkiye ormanlarını oluşturan kızılçam, karaçam, sarıçam, fıstık çamı, doğu ladini, göknarlar, sedir, kayın, meşeler, gürgen, kızılağaç, kestane, ıhlamur, çınar, ceviz gibi önemli ağaç türlerimizin özellikleri tanıtılacaktır. Ağaç türlerinin adları, önemi, dünya ve Türkiye’de bulundukları yerler, ekonomik ve ekolojik özellikleri, iğne, yaprak, kozalak ve tohum özellikleri, gövde şekli, tepe şekli ve kök yapılarına ilişkin bilgiler kısa ve öz olarak resimleri ile birlikte açıklanacaktır.


Kaynakça:

    1-    Genç, M., 2004. Silvikültür Tekniği. Süleyman Demirel Üniversitesi Yayını, No. 46, İsparta, 357 sh.
    2-    Kılınç, M. 2011. Bitki Sosyolojisi. Palme Yayıncılık. Ankara.
    3-    Davis, P. H. 1965-1985. Flora of Turkey and The East Aegean Islands, Vol. 1-9, Edinburgh University Press. Edinburgh.
    4-    Ekim, T. Koyuncu, M., Erik, S. ve İlarslan, R. 1989. Türkiye’nin Tehlike Altındaki Nadir ve Endemik Bitkileri, Türkiye Tabiatını Koruma Derneği Yayınları.
    5-    Ekim, T. Koyuncu, M., Vural, M., Duman, H., Aytaç, Z., Adıgüzel, N. 2000. Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı Eğrelti ve Tohumlu Bitkiler, Türkiye Tabiatını Koruma Derneği, Ankara.
    6-    Güner, A. Özhatay, N., Ekim, T. and Başer, K.H.C. 2000. Flora of Turkey, Volume 11, Edinburgh University Press. Edinburgh.


Sinan Güner | 09 Nisan 2014 | http://insanvehayat.com/turkiyenin-agaclari/