“Mevla”, dağına göre kar verir diye bir atasözümüz var. Mevsimine göre meyve ve sebzelerin insana sunduğu faydalar düşünülürse ne kadar da güzel bir kıyas yapıldığı anlaşılır. Sonbaharın gelmesiyle pek çok kişi özellikle de çocuklar, ani sıcaklık değişimi ile çabuk etkilenmekte ve hasta olabilmekteler. Ancak insana sıcaklık veren özelliği ile öksürüğü kesen, kan yapan ve içerisinde B ve C vitamini bulunan turp gibi son bahar sebzeleri imdadımıza yetişiyor.
Daha çok soğuk ve nemli yerlerin kış aylarında yetişen bir sebze olan turpun Türkiye’de yirminin üzerinde çeşidi var. Bunlardan en yaygın olarak bilinenleri ise “karaturp”, “kırmızıturp”, “Antep turpu”, “kartopu”, “beyaz turp”, “fındık turpu”, “erkenci ege turpu” gibi türlerdir.
Bunlardan karaturp ve kırmızıturp salata olarak yendiği gibi turpun kökünden, yaprağından, suyundan değişik şekillerde yemekler de yapılır. Bunlardan en yaygın olanı turp salatasıdır. Ayrıca turpun kavurması ve yemeği de yapılır. Suyu da çıkarılarak tatlandırıp içilir. Bazı durumlarda soslarda da kullanılır. Beyaz turp daha etli ve sulu olur. Bunun kabuğu soyulduktan sonra rendelenip tuz, sirke ve zeytinyağı ile karıştırılarak salatası yapılır. Ancak rendeledikten sonra suyunu süzmek gerekir. Bunun yanında kırmızı turpun her türlüsü yenir. Özellikle kış aylarında salata tabaklarını süsler.
Faydaları:
İçerisindeki bol C vitamini soğuk algınlığını önlemektedir. Bağışıklık sistemini güçlendirir. C vitaminin yanında içerisinde bulunan iyot ve kükürt, böbreklerdeki mikroplarla mücadele eder ve mideyi de güçlendirir.
“Turp gibi sağlam” sözü hem turpun yapısından dolayı hem de minerallerinin zenginliğinden dolayı söylenmiştir. Bu yüzden turp, bünyeye güç verir ve kansızlığa iyi gelir. Yeni doğum yapmış annelere süt arttırmak için tavsiye edilir.
Bu özelliklerinin yanında turpun antioksidan etkisi de vardır. Bu özellik kırmızıturpta daha fazladır. Antioksidan etkisi vücutta kanser hücrelerinin oluşumunu engeller. Özellikle akciğer ve bağırsak kanserini engelleyici etkisi vardır. Bunların yanında mide rahatsızlığı olanlarda midede yanma, gaz ve geğirme yaptığı için dikkatli olmaları gerekir.
