Zerdeçal (zerdeçöp , zerdeçal , safran kökü, sarıboya, zerdeçav, hint safranı, CURCUMA LONGA L., Zingiberaceae) polifenolik bir bileşiktir(4).
Zerdeçal sarı çiçekli, büyük yapraklı ve rizomlu çok yıllk otsu bir bitkidir. Başta Pakistan, Hindistan, Çin ve Bangladeş olmak üzere Asya’nın tropik bölgelerde yetişir. Bitkinin toprak altındaki ana rizomları yumurta veya armut seklindedir. Yan rizomları ise parmak şeklindedir. Rizomların üst yüzü sarımsı, iç yüzü ise sarı renklidir. Acımsı bir tadı vardır.
Piyasada parmak şeklinde (rizom) ve toz şeklinde bulunur. İçinde onlarca madde bulunur. Fakat aktif maddesi kurkumindir. Zerdeçal tozunun yaklaşık 1:30- 1:100 kadarı curcumindir. 1 silme tatlı kaşığı zerdeçal 3 gramdır; ortalama 30-90 mg curcumin içerir.
200 mg/gün’lük dozlarda (yaklaşık 2-4 silme tatlı kaşığı toz) zerdeçalın antienflamatuvar, antikanserojen ve antiaterojenik olduğu gösterilmiştir. Bilinen bir yan etkisi yoktur.
Zerdeçal ipek kumaşlar ve ince derilerin boyanmasında ve kına yakmada da renklendirici olarak kullanılmaktadır.
Zerdeçalın içindeki maddeler
» 1,8-CINEOLE (kgv) 30-720 ppm
» 2-BORNANOL (bt)
» 2-HYDROXY-METHYL-ANTHRAQUINONE (kgv)
» 4-HYDROXY-CINNAMOYL-(FERULOYL)-METHANE (kgv) 180 ppm
» ALPHA-ATLANTONE (kgv)
» ALPHA-PINENE (ey) 5,300 ppm
» ALPHA-TERPINEOL (kgv)
» AR-TURMERONE (kgv) 5,800 ppm
» ARABINOSE (kgv) 10,000 ppm
» ASCORBIC-ACID (kgv) 0-293 ppm
» ASH (kgv) 9,000-148,000 ppm
» AZULENE (kgv)
» BAKIR (kgv) 6-17 ppm
» BETA-CAROTENE (kgv)
» BETA-PINENE (ey) 2,700 ppm
» BETA-SESQUIPHELLANDRENE (kgv)
» BIS-(PARA-HYDROXY-CINNAMOYL)-METHANE (kgv) 1,360 ppm
» BIS-DESMETHOXYCURCUMIN (kgv) 67-27,000 ppm
» BISABOLENE (Kök)
» BORNEOL (kgv)
» BORON (Kök) 1-6 ppm
» CAFFEIC-ACID (kgv) 5 ppm
» CAPRYLIC-ACID (kgv)
» CARBOHYDRATES (kgv) 79,000-829,000 ppm
» CARYOPHYLLENE (ey)
» ÇİNKO (kgv) 22 ppm
» CINEOLE (ey) 29,200 ppm
» CINNAMIC-ACID (kgv)
» COBALT (kgv) 1 ppm
» CUMINYL-ALCOHOL (kgv)
» CURCUMENE (ey) 121,700 ppm
» CURCUMENOL (ey) 21,300 ppm
» CURCUMIN (kgv) 9-38,888 ppm
» CURDIONE (ey) 11,900 ppm
» CURLONE (kgv) 120 ppm
» CURZERENONE (kgv)
» CURZERENONE-C (ey) 20,400 ppm
» CYCLO-ISOPRENEMYRCENE (kgv) 8,500-29,750 ppm
» D-ALPHA-PHELLANDRENE (kgv) 30-720 ppm
» D-CAMPHENE (kgv) 480 ppm
» D-CAMPHOR (kgv) 30-1,500 ppm
» D-SABINENE (kgv) 20-432 ppm
» DEHYDROTURMERONE (kgv)
» DEMİR (kgv) 121-467 ppm
» DESMETHOXYCURCUMIN (kgv) 500-11,100 ppm
» DI-P-COUMAROYL-METHANE (kgv)
» DICINNAMOYLMETHANE (kgv)
» DIDESMETHOXYCURCUMIN (kgv)
» DIDESMETHOXYCURCUMIN (kgv)
» DIFERULOYL-» METHANE (kgv)
» DIHYDROCURCUMIN (kgv) 57 ppm
» EO (kgv) 3,000-72,000 ppm
» EUGENOL (ey) 2,100 ppm
» FERULOYL-P-COUMAROYL-METHANE (kgv)
FOSFOR (kgv) 640-6,307 ppm
» FRUCTOSE (kgv) 120,000 ppm
» GAMMA-ATLANTONE (kgv)
» GLUCOSE (kgv) 280,000 ppm
» GUAIACOL (kgv)
» ISOBORNEOL (kgv) (ey) 200 ppm
» KROM (kgv) 6 ppm
» KALSİYUM(kgv) 270-2,898 ppm
» L-ALPHA-CURCUMENE (kgv) 18,000 ppm
» L-BETA-CURCUMENE (kgv) 18,000 ppm
» LIMONENE (ey) 2,300 ppm
» LİF(kgv) 9,000-84,000 ppm
» LINALOL (ey) 1,600 ppm
» MANGANESE (kgv) 33-78 ppm
» MONODESMETHOXYCURCUMIN (kgv)
» NIACIN (kgv) 5-62 ppm
» NICKEL (kgv) 3.8 ppm
» O-COUMARIC-ACID (yp)
» P-COUMARIC-ACID (kgv) 345 ppm
» P-CYMENE (kgv)
» P-METHOXYCINNAMIC-ACID (kgv) 360 ppm
» P-TOLYMETHYLCARBINOL (kgv) 500-1,750 ppm
» POTASSIUM (kgv) 4,870-41,271 ppm
» PROTEIN (kgv) 12,000-306,000 ppm
» PROTOCATECHUIC-ACID (yp)
» RESIN (kgv)
» RIBOFLAVIN (kgv) 0-12 ppm
» SODYUM (kgv) 30-4,290 ppm
» SU (kgv) 133,000 ppm
» SYRINGIC-ACID (yp)
» TERPINENE (ey) 27,200 ppm
» TERPINEOL (ey) 500 ppm
» THIAMIN (kgv) 0-8 ppm
» TURMERONE (kgv) 1,800-43,200 ppm
» UKONAN-A (kgv) 33-6,600 ppm
» UKONAN-B (kgv) 47 ppm
» UKONAN-C (kgv) 52 ppm
» UKONAN-D (kgv)
» VANILLIC-ACID (yp)
» YAĞ (kgv) 18,000-153,000 ppm
» ZINGIBERENE (kgv) 750-18,000 ppm
ppm = parts per million, tr = trace, (bt)= bitki, (ç)= çiçek, (ey)= esansiyal yağ, (kgv)= kök gövde, (th)= tohum, (yp)= yaprak
Çeşitli hastalıklarda zerdeçal
Antiioksidan/zerdeçal
Zerdeçal en etkin ve en yaygın kullanılan antioksidanlardan biridir(2-6).
Zerdeçal/enflamasyon
Yapılan araştırmalar zerdeçalın lökotirien, prostaglandin, tumor nekroze edici faktör ve interlökin-12 gibi iltihap oluşturan kimyasal maddelerin ortaya çıkışını geciktirip hafiflettiğini göstermiştir(7,8).
Solunum yolu enfeksiyonları/zerdeçal
Zerdeçal antienflamatuar ve antioksidan etkileri ile solunum yolu enfeksiyonlarınada (üst solunum yolu enfeksiyonu, astım, bronşit, sinüzit) yaygın olarak kullanılan bir halk ilacıdır.
Zerdeçal/kanser
Zerdeçalın aktif maddesi curcumin hem kanserin korunmasını sağlar hem de bazı kanserlerde tedavi edici olarak kullanılmıştır Tümör hücrelerinin üremesini engeller ve toksik yan ürünlerini azaltır (9-14).
Zerdaçal/Alzheimer
Zerdeçal antioksidan ve antienflamatuar etkileri ile Alzheimer hastalığına gidişi engellemektedir. Zerdeçalın beta-amiloid plaklarının gelişimini yavaşlattığı da gösterilmiştir (15-17).
Diğer hastalıklar
Zerdeçalın başta mültipl skleroz (18,19), katarakt oluşumu (20), karaciğer hasarı (21), enfarktüs(22) ve felç (23) olmak üzere çeşitli hastalıklar üzerine olumlu etkileri olduğuna ilişkin çok sayıda çalışma vardır.
Yazan: Prof. Dr. Ahmet Aydın (beslenmebulteni.com)