* Kendisini isteyenden kaçar, kaçanın peşinden koşar.
* Kendisine hizmet edeni bırakır, arka çevireni arar.
* Daimâ bulanıktır, berrak olmaz.
* Neşesi kederle karışıktır.
* Huzurunu huzursuzluk, gençliğini ihtiyarlık tâkip eder.
* Bolluğu dahî hasret ve perişanlığa götürür. Hilekâr ve sahtekârdır.
* Tâliplerine süslenir, kendisine gönül verene azı dişlerini gösterir. Zehir içirir, üzerine oklar yağdırır.
* Beğenenleri bolluğa boğmuşken birden yüz çevirir. Hepsini rüya hâline döndürür. Değirmen taşı gibi ezer, kefene koyar, toprak altına alır.
* Bütün varlıkları yok olur. Neşe bekleyen dostlarını aldatır, belâlara uğratır.
* Ona aldanıp servet yığan ve büyük binâlar yapanlar bir gün hepsinin yıkılacağını unuturlar.
* Allah dostlarına, Allah'a giden yolları kapar da düşmanlık eder. Bu sebeple Allahü Teâlâ ona rahmetle nazar etmedi.
* Allah'ın düşmanlarını da türlü ziynetlerle aldatır. Sonra onlara ayrılık acısı verir.
* Sevenleri sayısız hilelerle sevindirir, tuzağa düşürür. Sonunda hepsini alır, ağlatır.
İşte dünyanın içyüzü bundan ibârettir.
A.C.: Onlar ahirete bedel dünya hayatına razı oldular. O sebeple kendilerinden azap ne hafifletilir, ne de (yardımla) kaldırılır. (S. Bakara, 86)
Gâile ve belâlarla dolu olan dünyanın kötülüklerini, yaratılmasındaki hikmeti, ona uyanların uğradığı belâları, değer vermeyenlerin faziletini ibret içindir.