Sadakat islami Forum

İlgi, yorum ve katkılarınız için çok teşekkür ederim Himmet ve ihvan kardeşlerim.:)

Himmet kardeşim yorumlarına katılıyorum.Hakikaten bu önemli proje heyecan verici ve içinde olabilmeyi isterdik.

İhvan kardeşim dediğin gibi şu zihinler epey bir karışık ama baskın olan kanaat bilimsel alanda güzel gelişmelere vesile olacağı yönünde.

Risk alınmadan bu tür gelişmelerin olabilmesi imkansız gibi..

Maddenin derinliğine yolculuk çok heyecan verici.Bu bir yerde "yaratlış hakikati" adına sayısız ipucu anlamına geliyor ki; bu harika bir gelişme..

Geçmiş yıllarda kuantum fiziği üzerinden hikmete yolcuk yapmaya çalıştığım dönemlere gittim yine sanki bu haberle.Ve inanıyorum ki; bu projenin içindeki ferasetli bilimadamları çok daha fazlasını göreceklerdir İnşaAllah.

Konu ile ilgili bir makaleyi paylaştım başka bir başlıkta:

Mini Karadelikler 9 boyutlu evren ve CERN deneyi

bence çok şey değişecek bu deneyle. mesela bir yerden bir yere ışık hızıyla gidilebilecek.(tabi dünyanın ömrü yeterse). teşekkürler paylaşım için.

İlgi ve yorumunuz için teşekkür ederim maslak kardeşim.Bakalım Mevlam neyler..Bu gelişme dünyada büyük yankılar uyandırdı halen de devam ediyor.Ama ülkemizde pek o kadar ilgi görmemiş gibi..Emre Aköz'ün deneye ilgi ve alaka konusunda vatikan ve diyaneti karışılaştırdığı yazısı çok ilginçti..Vatikan tam desteklerken, diyanetten hiç tepki yok...Proje çok yönlü ve birçok gelişmeye gebe gibi..Karadelik mevzuunu da gündeme getirenler var, olamaz diyenlerde..Tabi herşey Rabbimiz'in izni ile oluyor.

The Independent'in "birsonraki evrende görüşmek üzere" sözü belkide sansasyon adına insanların ilgisini çekmek adına bir reklamda olabilir..Terside..Hawking'i 100 dolara "Higgs parçacığını bulamazlar" şeklinde iddiaya girmesi, milyarlarca dolara malolan prjenin aslında umut verdiğine ince bir nükte de olabilir..Hasılı bekleyip göreceğiz, tabi dünya bir karadelikle yokolmazsa t3))

Yüzyılın deneyinde şok gelişme...

Avrupa Nükleer Araştırma Merkezinde (CERN) çalıştırılan parçacık hızlandırıcısı, elektrik arızası yüzünden bugün durduruldu.
CERN sözcüsü, yerin 100 metre altındaki 27 km'lik dairevi tünelin soğutma sisteminin elektrik arızasından etkilendiğini bildirdi.

Sözcü, AFP muhabirine "Bu çok karmaşık bir aygıt; deneme sürecindeyiz, böyle arızalar normal" dedi ve arızanın gün içinde giderilebileceğini ve sistemin tekrar çalıştırılacağını söyledi.

Bir hafta önce çalıştırılan "Büyük Hadron Çarpıştırıcısı" adlı dünyanın en büyük parçacık hızlandırıcısında, proton huzmeleri ışık hızına yaklaştırılarak çarpıştırılacak ve çarpışma sonucu mikrosaniyeler içinde ortaya çıkıp kaybolacak parçacıklar incelenerek madde ve kainatın sırrı aydınlatılmaya çalışılacak.

Haber için teşekkürler enfa..Geçen gün de

Asrın deneyini gerçekleştiren CERN'in bilgisayar sisteminde "kara delik" çıktı, hackerler dalgasını geçti.

haberini okuduğumda deney şimdiden fireler vermeye başladı diye düşünmüştüm..İŞte sanırım insan bazen acizliğini anlaması gereken noktalarda böylesi ikazlar insanı kendine getiriyor..

Rabbimiz'in izni olmadıkça onun mülkünde hiç kimsenin tasarruf imkanı yok...

Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi'nde (CERN) gerçekleştirilen ''Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (Large Hadron Collider-LHC)'' deneyine katılan Bursalı doktora öğrencisi Sezen Sekmen'in ODTÜ'lü araştırmacı arkadaşlarıyla birlikte, en çok tartışılan ve üzerinde spekülasyon  yapılan ''Kara delik''ler konusunda görev aldığı bildirildi.ODTÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Fizik Bölümü'nde lisans ve lisans üstü eğitiminin ardından doktora öğrencisi olan Sezen Sekmen (27), AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'deki çeşitli üniversitelerden 50-60 bilim insanının katıldığı LHC'de ODTÜ grubu olarak CMS deneyinde yer aldıklarını belirtti.
Sekmen, CERN'in temel amacının bin yıllar önce başlayan maddenin yapısını anlama serüvenini günümüzde en uç noktalarda sürdürmek olduğunu ifade ederek, bu çalışmaların parçacık hızlandırıcıları denilen makinelerde kurulan dedektörlerde yapıldığını vurguladı.
“CERN’in gündemindeki en önemli proje”
CERN'in şu anda gündemindeki en önemli projenin 4 milyar dolar bütçeli LHC projesi olduğunu ve çok sayıda ülkeden bilim insanı, mühendis ve teknisyenin, deneyin alt gruplarında görev aldıklarını anlatan Sekmen, yüksek enerjili proton hüzmelerinin, yerin 50-175 metre derinliğinde, çevresi 27 kilometre olan bir halkada ışık hızına çok yakın hareket ettirileceğini ve protonların saniyede 11 bin 245 dönüş gerçekleştirerek 40 milyon kez çarpışacaklarını ifade etti.
Sekmen, LHC'de proton çarpıştırmalarında ulaşılacak enerji ve parçacık demetlerinin yoğunluğu ve çarpışma sıklığının bugüne kadar ulaşılmış en yüksek değerler olacağına dikkati çekerek, şöyle devam etti:
''Deneyde biz çarpışmaları sağlayarak büyük bir enerji yoğunluğu oluşturuyoruz. Burada çok önemli bir nokta var, büyük bir enerji miktarı değil, büyük bir enerji yoğunluğu oluşturuyoruz. Yani aslında 2 proton birbirine çarptığı zaman ortaya çıkan enerji, en fazla bir kibriti çaktığınızda çıkan enerji kadardır. Fakat bu deneyin yaptığı, bu enerjiyi çok çok küçük bir hacme sıkıştırmak ve bu enerjiyi bu küçük hacme sıkıştırdığınız zaman ise şu anda evrenimizde doğal olarak var olmayan parçacıklar üretiyoruz. Bu temel parçacıklar aslında evren ilk oluştuğu zaman büyük patlamadan hemen sonra varlardı ve evren genişlemeye başladı. Bu genişlemenin ilk zamanlarında evren çok sıcaktı ve bu sıcaklıkta değişik parçacıklar oluşup oluşup yok oluyorlardı. Ama şu anda evren soğuk ve bu parçacıkların doğal olarak oluşturabilecek enerjiye sahip değil. Biz bunları yapay olarak dünyada üretip bu parçacıkların özelliklerini inceliyoruz. Özelliklerini de inceleyerek evrenin oluştuğu ilk zamanlara dair bilgi ediniyoruz.''
Bu deneyin bir tek amacı var. Bu deney evrendeki en temel parçacıkların ne olduğunu ve bu temel parçacıkların birbirleriyle nasıl etkileştiklerini araştırıyor. Bunları bularak evrendeki en temel fizik kuralları nedir, yani bütün maddeyi, var oluşu yönlendiren fizik kuralları nedir? Bunu araştırmaya çalışıyor ve bazı somut soruların yanıtları aranıyor.''
“Kara Delik”ler tartışması  ve ODTÜ
Türkiye  Atom Enerjisi Kurumu'nun (TAEK), Türk araştırmacıları desteklediğini belirten Sekmen, ODTÜ'lü arkadaşları ve hocalarıyla birlikte katıldığı deneyde, kendisinin de kuramcı ve deneyci olarak görev aldığını belirtti.
Sekmen, burada elde edilen verilerin hangi kuramı doğruladığını ya da hangi kuramı işaret ettiğini tespit ettiklerini ifade ederek, şöyle konuştu: ''ODTÜ'nün üstlendiği kısım ile ilgili önemli bir nokta da var. Bu deney yapıldığı zaman, bir 'kara delik' oluşup dünyanın yok olacağından bahsediliyor. Böyle bir şey yok, ilk başta bunu söyleyelim. Zaten her yerde de söylendi. Konuyla ilgili aslında şu anda bir uzman görüşü iletiyorum size, çünkü ilginçtir ki bu konuyla ilgili çalışmaların büyük bir kısmı ODTÜ tarafından yapıldı. Biz oradaki arkadaşlarımızla beraber gerçekleştirdik tabii. Bu kara delikler oluşabilir, yalnız yutmaları imkansız. Eğer bu kara delikler oluşursa deneyde gözlemlenmeleriyle ilgili çalışmayı ODTÜ gerçekleştiriyor.''
Sekmen, bu konuda yapılan spekülasyonlara üzüldüğünü, bazı yayın organlarında çıkan haberleri, internette yapılan yorumları dikkati çekici bulduğunu dile getirdi.

Milli gazete

Tartışmalarla beraber CERN'de yarım yüzyıla yakın bir süredir devam eden teknolojik deneyler yeni bir teknolojinin de kapılarını açtı.

EGEE teknolojisi aynı adlı konferansla Harbiye Askeri Müzede önceki gün başladı. Konferansa 53 ülkeden 600 bilimadamı katılıyor. CERN'de yürütülen deney sonuçlarının tüm dünyadaki bilimsel kuruluşlarla hızlı ve güvenli paylaşımı için oluşturulan Grid teknolojisi, konferansla tanıtılıyor. Katılımcı bilim adamlarına göre bu hızla giderse 10 yıla kadar dünya internetin çok ötesinde yeni bir bilgi ağı ile tanışacak.

ÇIĞIR AÇAN YENİ BİR BULUŞ

CERN'de yıllardır devam eden bilimsel çalışmalar dünyaya yeni bir teknolojinin de kapılarını açtı. Bilgisayarların hesaplama ve veri depolama kaynaklarını internet üzerinden paylaşmak amacı ile oluşturulan bir servis olan Grid adlı sistem, şu an kullanılan internetten milyonlarca defa daha hızlı işlem yapmaya imkân sunarken, kapasite olarak da çığır açacak nitelikte. Gigabayt'ın üstü olan Terabayt ve onun üstü olan petabyte hünüz kullanımda değil. Grid teknolojisi petabyte olarak dev bir kapasite kullanımına sahip.

Kanser ve AIDS gibi hastalıkların tedavisi kısa sürede çok sayıda deney gerektireceğinden bu yeni teknoloji bu süreçte tedaviyle yıllar kazandıracak. O kadar ki Gridle yapılan bir yıllık deney çalışmaları, günümüz teknolojisi ile yürütülen deney çalışmaların 10 yılına denk geliyor. 

- yenişafak

İsviçre'deki bilim adamlarının Büyük Hadron Çarpıştırıcısı'nın ne zaman çalıştırılacağına yarın yapacakları son toplantıyla karar vermeleri bekleniyor.

İngiliz The Daily Telegraph gazetesinin haberine göre, geçen Eylülde çalıştırıldıktan sonra büyük bir arıza meydana gelen "Big Bang" (Büyük Patlama) makinesini inşa eden Avrupa Nükleer Araştırmalar Kurumu (CERN) yetkilileri, atom çarpıştırıcısının ne zaman yeniden çalıştırılacağı konusunda hafta içinde toplantılar yaptı.

CERN yetkililerinin bu konudaki nihai kararlarını yapacakları toplantıda almaları bekleniyor.

Atom çarpıştırıcısındaki büyük arızanın yanlış elektrik bağlantısından kaynaklandığı tahmin ediliyor. Arıza nedeniyle 27 kilometre uzunluğundaki yer altı tünelinde bulunan makinenin çevresindeki atom altı parçacıkları hızlandırmakta kullanılan mıknatısların 53'ü onarım veya temizlik için yeryüzüne çıkarılmak zorunda kalmıştı.


timeturk.cım

Dünyanın en büyük deneyi CERN'de bir problem çıkmıştı. İki bilim adamı işte bu problemin nedenini buldu. İnanan inanır;Japon ve Danimarkalı iki fizikçi, CERN'nin inşa ettiği 'Büyük Hadron Çarpıştırıcısı'nın kendi geleceği tarafından sabote edildiğine inanıyor.

AVRUPA Nükleer Araştırma Örgütü'nün (CERN) inşa ettiği, dünyanın en büyük ve en pahalı fizik deneyi 'Büyük Hadron Çarpıştırıcısı'nın "dünyanın sonunu getireceği, zaman yolculuklarına imkân tanıyacağı" öne sürülüyordu. İki fizikçi ise çarpıştırıcıyla ilgili daha tuhaf bir teori ortaya attı.

İKİ FİZİKÇİ SÖYLEDİ

DANİMARKA'DAKİ Niels Bohr Enstitüsü'nden H. Bech Nielsen ve Japonya'daki Yukawa Fizik Teorisi Enstitüsü'nden Masao Ninomiya tarafından yazılan ve fizik sitesi arXiv.org adresinde yayımlanan iki farklı makaledeki teori şöyle: Büyük Hadron Çarpıştırıcısı'nın çalışmalarında araştırmaları sonuçsuz bırakan olaylar talihsizlik değil. Çarpıştırıcı geleceği tarafından sabote edildi.

DÜNYA İÇİN...

ARAŞTIRMANIN gelecekteki güçler tarafından engellendiğini iddia eden iki fizikçi, bu durumun dünyayı korumak adına yapıldığını da söylüyor. Dr. Nielsen ve Dr. Ninomiya'nın talihsizlik olduğuna inanmadığı olaylar, 1993'te başlıyor.

O yıl, ABD'de yürütülen benzer bir proje iptal edilmişti. 2008'de çalıştırılan "Hadron Çarpıştırıcısı" ise iki mıknatıs arasındaki bağlantının kopması sebebiyle kapatılmış ve 1 yılı aşkın süre kapalı kalmıştı. Çarpıştırıcı aralıkta çalıştırılacak ve komplo teorileri test edilebilecek.

internet haber

:happy_166:

N'de Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (LHC)'nın içine ekmek parçası kaçtığı için, deney yapılamamış.
Cuma, 06 Kasım 2009 18:23

Yüzyılın en büyük deneyinin gerçekleştirileceği CERN'de Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (LHC)'nın içine ekmek parçası kaçtığı için, bazı bölümlerinin aşırı ısınma sonucu bozulduğu açıklandı.

Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (LHC), bir kuşun düşürdüğü ekmek parçası yüzünden tamamen durduruldu. Hızlandırıcının proton çarpışmasına sahne olacak tünel kısmı dışındaki aksamın bir bölümünde meydana gelen olay ertesinde, LHC'de ek güvenlik önemleri alınmasına karar verildi.

Popular Science dergisinin haberine göre olay meydana geldiğinde hızlandırıcı bekleme modundaydı. Ancak hassas dedektörlerle donatılmış bulunan hızlandırıcıya düşen ekmek parçası, bazı bölümlerde normalin üstünde ısınmaya yol açtı.

LHC yetkilileri, küçük kazanın LHC'nin bu ay sonunda planlanan deneyi geciktirmeyeceğini açıkladı. Ancak dünyanın en karmaşık ve büyük makinesi olarak nitelendirilen LHC'deki güvenlik önlemlerinin derecesi bir kez daha tartışma konusu oldu.

Kaynak: Ntvmsnbc

Yüzyılın en büyük deneyi olarak kabul edilen, Büyük Patlama ortamının yapılacağı Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (BHÇ), 14 ay aradan sonra tekrar çalıştırıldı.

Deneyi yürüten Avrupa Nükleer Araştırma Merkezinden (ANAM-European Organization for Nuclear Research (Cern)) sözcüsü James Gillies, BHÇ'ye proton parçacıkları yüklenmesi için yapılan ilk denemenin başlatıldığını söyledi.

Gilles, her şeyin yolunda gitmesi halinde bir parçacık demetinin çarpıştırıcıya ev sahipliği yapan 27 km uzunluğundaki tünelde birkaç dakika döndürüleceğini belirtti.

Bu denemelerin başarılı olması halinde deneyin ne zaman yapılacağı açıklanmadı.

Deney sırasında tünel boyunca ayrı yönlerde iki proton hüzmesi verilecek. Bu ışın demetleri ayrı istikametlerde, ışık hızına yakın bir süratle halka şeklindeki tünelde yol alacak. Proton ışınlarının birbiriyle büyük bir enerjiyle çarpışmasının ardından bilim adamları, kozmosun doğasını kavramaya yarayacak yeni parçacıklar görmeyi umuyor.

14 milyar yıl önce evrenin doğumuna yol açtığına inanılan Büyük Patlama ortamını oluşturmayı amaçlayan 10 milyar dolar değerindeki Hadron Çarpıştırıcısı, ilk geçen yıl çalıştırılmış, ancak bir ton helyumun tünele sızmasına yol açan elektrik bağlantısı arızası yüzünden sistem kapatılmıştı.

Bu ay başında da bir kuşun düşürdüğü ekmek parçası veya kırıntılarının BHÇ'de "küçük" bir ısınmaya yol açan bir kısa devreye neden olduğu belirtilerek, bunun üzerine sistemin kendini kapattığı açıklanmıştı.

Kaynak: Ajanslar

CERN'de yıllardır beklenen proton çarpışmalarının ilki başarıyla gerçekleştirildi... ve Dünya yok olmadı!

Büyük Patlama ortamının oluşturulması amacıyla yürütülen yüzyılın en büyük deneyinde düşük enerjili ilk proton çifti birbiriyle çarpıştırıldı. Yaklaşık bir yıl tamir geçiren çarpıştırıcının yeniden çalıştırılmaya başlanmasından sadece üç gün sonra gerçekleşen çarpışma, deneyi yapan ve izleyen yüzlerce bilim insanı arasında büyük heyecana neden oldu.

Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi (European Organization for Nuclear Research - CERN) Genel Direktörü Rolf Heuer, ilk parçacık çarpışmalarının bugün öğleden sonra gözlemlenebildiğini belirterek, "Bu kadar kısa zamanda bu kadar yol almak büyük başarı" dedi.

Deneyin sözcülerinden Jurgen Schukraft da, "Kontrol merkezi çok kalabalıktı ve herkes ilk çarpışmalar görüldüğünde sevinç çığlıkları attı" dedi. Cern'in bir başka sözcüsü Andrei Golutvin de, gözlemledikleri parçacık çarpışmalarının yarattığı izlerin muhteşem olduğunu söyledi.

Büyük Hadron Çarpıştırıcısı'nda (Large Hadron Collider - LHC) bulunan dev dedektörlerden Atlas, ilk çarpışmayı TSİ 15:22'de kaydetti. Diğer dedektörlerden CMS çarpışma göremezken, Alice ve LHCb TSİ 19:00'dan sonra başka çarpışmalar tespit etti.

Çalışmaları ve hazırlıkları 20 seneye yakın bir süredir devam eden LHC'deki ilk çarpışmalardan dedektörlerin topladığı verilerin kapsamı ve niteliği izleyen haftalarda analiz edilecek. LHC'nin yüksek enerjili proton çarpışmasına sahne olması için henüz erken olduğu, en şiddetli çarpışmaların 2010 sonunda veya 2011 başlarında gerçekleşeceği belirtiliyor.


TIKIR TIKIR İŞLİYOR
CERN yetkilileri bir yıl aradan sonra geçen cuma yeniden çalıştırılmaya başlayan çarpıştırıcısının hızı ve işleyişinden çok memnun olduklarını da ekledi.

Geçen yıl beş gün çalıştırılan LHC'den o zaman elde edilen verilerden çok daha fazlasını sadece 1-2 saat içinde aldıklarını söyleyen hızlandırıcı direktörü Steve Meyers, arıza giderilmesi için de olsa deneye bir yıl ara vermenin faydalı olduğu yorumunu yaptı. Meyers, geçen bir yıl içinde bazı teçhizatın daha yeni olanlarıyla değiştirildiğini ve kullanılan bazı yazılımların da güncellendiğini söyledi.

Büyük Hadron Çarpıştırıcısı, 14 ay aradan sonra tekrar çalıştırılmış ve bu denemelerin başarılı olması halinde deneyin ne zaman yapılacağı açıklanmamıştı.

Deney sırasında tünel boyunca ayrı yönlerde iki proton hüzmesi veriliyor. Bu ışın demetleri ayrı istikametlerde, ışık hızına yakın bir süratle halka şeklindeki tünelde yol alıyor. Proton ışınlarının birbiriyle büyük bir enerjiyle çarpışmasının ardından kozmosun doğasını kavramaya yarayacak yeni parçacıkların görülmesi bekleniyor.

14 milyar yıl önce evrenin doğumuna yol açtığına inanılan Büyük Patlama ortamını yaratmayı amaçlayan 10 milyar dolar değerindeki Hadron Çarpıştırıcısı, ilk geçen yıl çalıştırılmış, ancak bir ton helyumun tünele sızmasına yol açan elektrik bağlantısı arızası yüzünden sistem kapatılmıştı.

Bu ay başında da bir kuşun düşürdüğü ekmek parçası veya kırıntılarının LHC'de "küçük" bir ısınmaya yol açan bir kısa devreye neden olduğu belirtilerek, bunun üzerine sistemin kendini kapattığı açıklanmıştı.

Kaynak: Ajanslar

Minik kara deliklerin oluşması bildiğimiz mekan ve zaman boyutlarının dışında başka boyutların varlığına bağlı.

Avrupa Nükleer Araştırmalar Merkezi CERN'in 27 kilometrelik yeraltı tünellerinde fizikte yeni açılımlar için umutların bağlandığı Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (LHC) yeni bir arızadan kaçınmak için yarım güçle çalışıyor. Dolayısıyla parçacıklara kütle kazandırdığı düşünülen kuramsal Higgs parçacığının gerçekten var olup olmadığını öğrenmek için biraz daha bekleyeceğiz.

Ancak, iki fizikçinin yüzlerce bilgisayar kullanarak yaptıkları hesaplar tartışmalı başka bir sorunun yanıtını vermiş görünüyor. LHC deneyinde protonların ışık hızının eşiğinde çarpışmasıyla kara delik oluşur mu?

Einstein'ın genel görelilik kuramının bir öngörüsü olan kara delikleri oluşturmanın yolu, bir yıldızın çökmesinde olduğu gibi, yeterli kütlede madde ya da enerjiyi yeterince küçük bir hacme sıkıştırmak.

Genel göreliliğe göre kütle ve enerji, uzay ve zamanın özdeşleştiği dokuyu, yanı uzay-zamanı bükerek bizim kütleçekimi olarak algıladığımız etkiyi yaratıyor. Eğer yeterince büyük ölçeklerde kütle ya da enerji yeterince küçük bir alana sıkıştırılırsa bu bükülme öylesine aşırı olur ki, bu kütleçekim "kuyu"sundan ışık bile kaçamaz. Böylelikle bir kara delik ortaya çıkmış olur.

kara delik oluşturmanın bir başka yolu da iki parçacığı yeterli enerjiyle çarpıştırmak. Fizikçiler iki parçacığın Planck enerjisi denen çok yüksek bir sabit değerin üzerinde çarpışmasıyla mini kara delikler ortaya çıkabileceği görüşündeydi. Bu nedenle bazı fizikçiler daha LHC tamamlanmadan deneyde oluşacak bir karadeliğin Dünya'yı yutacağı iddiasıyla deneyin yasaklanmasını talep etmişlerdi.

Buna karşın CERN yetkilileri, bir kara delik oluşsa bile mikroskopik ölçeklerde ortaya çıkacağından saniyenin çok küçük kesirleri içinde "Hawking ışınımı" denen süreçle kütlesini yitirip yok olacağı görüşünü savunmuştu. Ama her iki taraf da LHC'nin mini kara delikler oluşturup oluşturamayacağı konusunda kesin bir şey söyleyemedi.

Şimdiyse Kanada'daki Vancouver Üniversitesi'nden Matthew Choptuik ile ABD'nin ünlü Princeton Üniversitesi'nden Frans Pretorius'un, genel göreliliğin tüm karmaşık matematiksel denklemlerine göre gerçekleştirdikleri bilgisayar benzetimleri (simulasyon), iki parçacığın çarpışmasıyla bir minikaradeliğin gerçekten oluşabileceğini gösteriyor. Hem de Planck enerjisinin üçte biri düzeyinde bir enerjiyle gerçekleşecek bir çarpışmayla.

LHC'de bazı deneyler, bu mini-kara delikleri aramak için kurgulanıyor. Peki bu kara delikler LHC'de gerçekten gözlenebilecek mi? Science dergisine çalışmayı özetleyen Choptuik, "kesin değil" yanıtını veriyor. Çünkü Planck enerjisi, çok büyük bir değer. LHC'de ulaşılabilecek 14 trilyon elektronvoltluk maksimum enerjinin bir kentilyon, yani milyar kere milyar katı!

Böyle olunca fizikçiler LHC'de minikara deliklerin ancak uzayın bildiğimiz üç mekan ve bir de zaman boyutunun dışında ek boyutlara sahip olması halinde ortaya çıkabileceği görüşündeler. Bazı kuramlara göre bizim duyularımızla algılayamadığımız, ancak bir parçacık hızlandırıcısında gözlemlenebilecek bu fazladan boyutlar uzay-zaman dokusuna örülmüş küçük halkalar içinde saklı.

Aynı kuramlara göre fazladan boyutlar, Planck enerjisinin değerini büyük ölçüde düşürebilir. Dolayısıyla Dünyamızı yutmayacak ve varlıkları bozundukları parçacıkların dev detektörlerde saptanmasıyla anlaşılabilecek mini-kara deliklerin ortaya çıkması, aynı zamanda fazladan boyutların varlığını da kanıtlamış olacak.

ntvmsnbc

Fizikte yepyeni açılımlar için umutların bağlandığı Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (Large Hadron Collider – LHC)’nin, büyük hedefine ulaşmak için tam güçle çalışmasına olanak sağlayacak iyileştirmelerin gerçekleştirilebilmesi için gelecek yılın sonunda tatile sokulacağı açıklandı.

İsviçre-Fransa sınırı altında 27 km uzunluğundaki halka biçimli hızlandırıcı, atomaltı ölçeklerdeki etkileşimleri betimleyen “Standart Model” i tamamlayacak olan Higgs bozonu adlı parçacığın gözlenebilmesi için 13,7 milyar yıl önce evreni ortaya çıkaran Büyük Patlama’nın ilk anlarında varolan koşulları oluşturmak üzere tasarlanmış bulunuyor. Kuramda tüm öteki parçacıklara kütle kazandırdığı varsayılan ve fizikçilerin “tanrı parçacığı” diye adlandırdığı Higgs bozonunun bu muazzam enerji düzeylerinde kendini göstereceği düşünülüyor.

Ancak, 5,5 milyar dolar harcanarak protonları yerin 100 metre altındaki halkasal tünelde 14 trilyon elektronvolt (14 TeV) enerjiyle çarpıştırmak üzere inşa edilmiş olan LHC 2008 yılının Eylül ayında ilk çalıştırılışından 9 gün sonra, protonları ışık hızının eşiğine kadar hızlandıracak süperiletken mıknatıslar arasındaki elektrik bağlantılarından birinin arızalanması üzerine 14 ay süreyle kapatılmıştı.

Onarımın ardından tesisi “fazla zorlamamak” için yarı kapasiteyle yeniden devreye alan Avrupa Nükleer Araştırmalar Merkezi (CERN), bu yılın sonuna kadar LHC’deki çarpışma enerjisi düzeyini tam kapasitenin %70’ine yükseltmeyi planlamaktaydı.

Ancak yeni karara göre bu yıl ve 2011’de LHC %50 enerji düzeyinde çalıştırıldıktan sonra “dizayn iyileştirmeleri” için 2012 yılı boyunca durdulacak. CERN mühendisleri, bu sürenin sıvı helyumla “mutlak sıfır” (eksi 273 santigrat derece) yakınlarına kadar soğutulacak olan binlerce süperiletken mıknatıs arasındaki bağlantıları kaplayan bakır kılıfların yenden tasarımı için yeterli zaman sağlayacağını söylüyorlar. Bu kılıflar süperiletkenlerden birinin ısınması halinde elektrik yükünü üstlenen bir güvenlik sistemini oluşturuyor.

Ancak CERN yetkilileri, tesisin yarı güçle çalışırken bile merak edilen bazı egzotik parçacıkların ortaya çıkabileceği enerji düzeylerini üretebileceğini belirtiyorlar. Proton çarpışmalarında ortaya çıkabileceği düşünülen yeni parçacıklar arasında, Standart Model’e rakip “süpersimetri” adlı bir kuramca öngörülenler de bulunuyor.

LHC’nin tatile girmesi, CERN’in ABD’deki ezeli rakibi olan Fermi Ulusal Hızlandırıcı Laboratuarı’nı (Fermilab) Higgs’i bulma yarışında yalnız bırakacak gibi. Tevatron adlı emektar hızlandırıcılarının maksimum enerji gücünün, LHC’ninkinin yedide biri olmasına karşın Fermilab fizikçileri rakiplerinin peşini bırakmayan aksaklıklardan yararlanarak Higgs’i daha önce bulmak hevesindeler. Bu nedenle 27 yıllık makinenin devreden çıkarılmasını erteleten Fermilab araştırmacıları, Tevatron’u 2012 yılında da işbaşında tutacak yeni bir erteletme talebi için kararsız görünüyorlar. Nedeni, “azalan verimler kanunu” nedeniyle, uzatmalara rağmen elde edilen yeni verilerin giderek azalması.

Fermilab fizikçilerinden Dmitri Denisov, “Aman, işte fırsat: bize 2012 yılını da bağışlayın diye kendimizi sokağa atmıyoruz” diyor, ama ekliyor: “Ee, tabii, böyle bir imkanı da elimizin tersiyle itecek değiliz”.

ntvmsnbc
haber7

bunlar bir dunya daha mı(haşa)yaratmak istiyorlar,zaman boşa..masraf boşa..uğraş boşa..