temel internet terimleri

[juba]

URL nedir?

URL nedir? URL, "Uniform Resource Locator" (Özgün Kaynak Adresi ) kelimelerinin baş harflerinden oluşan bir kısaltmadır. İnternet yoluyla insanların kullanımına sunulmuş olan her metnin, resmin ya da belgenin kendine ait ve tek olan bir adresi vardır ve buna URL (Özgün Kaynak Adresi ) adı verilir. http://www.baktabul.com şeklindeki URL, Bilgisayar Defteri, Bilgisayar Donanımı bölümü anasayfasının özgün kaynak adresi, yani URL'sidir.


FTP nedir?

FTP nedir? FTP, "File Transfer Protocol" (Dosya Transferi Protokolü ) kelimelerinin baş harflerinden oluşan bir kısaltmadır. FTP, internete bağlı iki bilgisayar arasında dosya aktarımı yapmak için geliştirilen bir internet protokolüdür. Geçmişte, FTP yapmak için görsel arayüzlü programlar henüz geliştirilmemişti. Bu nedenle FTP yapmak için, metin temelli bir program aracılığı ile, komutları metin olarak ayrıntılı bir şekilde yazmak gerekiyordu, bu nedenle FTP yapmak zahmetli bir işti. Ancak günümüzde internetin yaygınlaşması ve daha insanın FTP yapmaya ihtiyaç duymasıyla birlikte, görsel arayüz kullanan FTP programları da pek çok firma tarafından geliştirilmeye başlandı ve FTP yapmak ezbere bilinmesi gereken onlarca komuttan oluşan bir yük olmaktan çıktı.


http nedir?


http, "Hyper Text Transfer Protocol" (Hiper Metin Transferi Protokolü ) kelimelerinin baş harflerinden oluşan bir kısaltmadır. İnternette sunucular ve son kullanıcılar arasında bilgilerin nasıl aktarılacağına dair kurallar ve yöntemleri düzenleyen bir sistemdir. Bir web sitesine bağlanmaya çalıştığınızda, siz adresin başına bunu yazmasanız da tarayıcınız bunu otomatik olarak ekler, çünkü sunuculardan web sitelerine ait bilgileri indirebilmeniz için, "http" protokolü ile bir istekte bulunmanız gerekmektedir. Adreslerin başına eklenen "http", sunucuya web sitesi ile ilgili bilgileri size "http" kuralları çerçevesinde iletmesi komutunu verir ve iletişim başlar.


Tarayıcı nedir?

Tarayıcı nedir? İnternette yer alan belgelerin yazıldığı bilgisayar dilini deşifre edip; sizin bu belgeleri monitörünüzde yazılar, resimler ve benzeri belgeler olarak görmenizi sağlayan aracı programlardır. Donanım açısından mükemmel bir bilgisayarınız ve mükemmel bir internet erişiminiz olsa bile, internet belgelerini sizin anlayabileceğiniz hale getiren tarayıcılar olmadan internetten faydalanamazsınız. İnternet tarayıcılarının başlıca ikisi Mozilla Firefox ve Internet Explorer'dır. Bunlar, kullanımı ücretsiz olan programlar olup, yeni alınan hemen her bilgisayarda kurulurlar.


Barındırma (hosting ) nedir?

Web sayfaları internet bağlantısına gerek olmayan herhangi bir bilgisayarda yayına hazır hale getirilebilir. Ancak bir web sitesinin yayın yapabilmesi için, sabit IP numarasına sahip bir sunucu üzerinden internete açılmalıdır. Bu sayede web sitesine girmek isteyen kullanıcılar, bu sunucuya bağlanarak web sitesini oluşturan dosyaları kendi bilgisayarlarına kopyalamak yoluyla web sitesini görüntülemiş olurlar. Barındırma (hosting ) hizmeti, bu yayını yapan sunucular için gereken teknik ve fiziksel altyapının oluşturulmasıdır.



Https Nedir ?

http, "Hyper Text Transfer Protocol Secure" (Hiper Metin Transferi Protokolü - Güvenli ) kelimelerinin baş harflerinden oluşan bir kısaltmadır. İnternette sunucular ve son kullanıcılar arasında bilgilerin "başkaları tarafından" okunamayacak şekilde nasıl aktarılacağına dair kurallar ve yöntemleri düzenleyen bir sistemdir. Özellikle internet üzerinden yürütülen bankacılık işlemleri için banka siteleriyle bağlantı kurulduğunda ya da kredi kartıyla ödeme yapılan sistemlerde kredi kartı bilgileriniz doğrulanırken, tarayıcınızdaki adres çubuğunun başında "http" yerine "https" yazdığını görürsünüz. Başında "https" yazılan adreslerle bağlantı kurduğunuzda, bilgiler sadece karşı taraf ve sizin tarafınızdan okunabilecek şekilde şifrelenir. http ile yapılan bilgi alışverişinde ise bir şifreleme yoktur, başka kişiler de sizin aldığınız ve verdiğiniz bilgilere ulaşabilir. https, bilgi güvenliği gereken zamanlarda uygulanan bir güvenli iletişim protokolüdür.

Firewall Nedir?

Firewall (Internet Güvenlik Sistemi ), Internet üzerinden bağlanan kişilerin, bir sisteme girişini kısıtlayan/yasaklayan ve genellikle bir Internet gateway servisi (ana Internet bağlantısını sağlayan servis ) olarak çalışan bir bilgisayar ve üzerindeki yazılıma verilen genel addır.

Firewall sistemleri, bu engelleme işini, sadece daha önceden kendisinde tanımlanmış bazı domain lere erişim yetkisi (telnet,ftp, http vb. ) vererek yaparlar. Günümüzde, Internet Servisi veren makinalar oldukça sofistike Firewall sistemleri ile donanmıştırlar.


ISDN Nedir?

ISDN (Integrated Services Digital Network ), özellikle normal telefon hatları (ve diğer bazı ortamlar ) üzerinden daha yüksek hızlı entegre ses (analog ) ve veri (dijital ) aktarılmasını sağlayan bir dizi iletişim protokolüne verilen addır. ISDN’ de, her iki uçta da, modemin dışında, bazı özel adaptörler kullanmak gerekir. Bu şekilde, 64 kbps ve 128 kbps gibi hızlara (normal hatlar üzerinden ) çıkmak mümkün olmaktadır.

ISDN’ de iki temel seviye hızı vardır :

I.Primary Rate
II.Basic Rate

Her iki seviyede de, iki farklı tip kanal bulunur :

B (bearer ) kanalları (sayıları birden çok olabilir )
D (delta ) kanalı (1 tane )

B kanalları, her türlü ses, veri vb. taşırlar. D kanalı ise iletişimde kullanılacak kontrol ve yönlendirme bilgilerini taşır. “Basic Rate” seviyesi daha çok evden kişisel kullanımlar ve küçük şirketlerin kullanımları için tasarlanmıştır ve iki tane 64Kbps B kanalı ile 1 tane 16Kbps D kanalı içerir. Ulaşılabilecek en yüksek hız 128 Kbps olmaktadır. “Primary Rate” seviyesi ise, daha yoğun kullanımlar için tasarlanmıştır ve 23 tane 64Kbps B kanalı (Avrupa için 30 tane ) ve 1 tane 64Kbps D kanalı içerir. Ulaşılabilecek en yüksek hız ise yaklaşık 7 Mbps e kadar çıkar. Yeni geliştirilen BISDN (Broadband ISDN ) teknolojisi ise, Frame Relay’ a bir alternatif olarak düşünülebilir.



TCP/IP nedir ?

TCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol ), bilgisayarlar ile veri iletme/alma birimleri arasında organizasyonu sağlayan, böylece bir yerden diğerine veri iletişimini olanaklı kılan pek çok veri iletişim protokolüne verilen genel addır. (Yani, TCP/IP protokolleri bilgisayarlar arası veri iletişiminin kurallarını koyar ). Bu protokollere örnek olarak, dosya alma/gönderme protokolü FTP (File Transfer Protocol ), Elektronik posta iletişim protokolü SMTP (Simple Mail Transfer Protocol ), TELNET protokolü (Internet üzerindeki başka bir bilgisayarda etkileşimli çalışma için geliştirilen *login* protokolü ) verilebilir. Adını sıkça duyduğumuz WWW ortamında birbirine link objelerin iletilmesini sağlayan protokol ise Hyper Text Transfer Protocol (HTTP ) olarak adlandırılmaktadır. TCP/IP protokolü aynı zamanda, diğer iletişim ağlarında da kullanılabilir. Özellikle pek çok farklı tipte bilgisayarı veya iş istasyonlarını birbirine bağlayan yerel ağlarda (LAN ) kullanımı yaygındır.


Intranet nedir?

ıntranet, sadece belirli bir kuruluş içindeki bilgisayarları, yerel ağları (LAN ) ve geniş alan ağlarını (WAN ) birbirine bağlayan, çoğunlukla TCP/IP tabanlı bir ağdır.

Intranet’ ler gateway’ ler ile diğer network lere bağlanabilir. Temel oluşturulma amaçları, kuruluş bünyesinde bilgileri ve bilgi işlem kapasitesini paylaşmaktır. Intranet’ ler, şirket(ler ) içi tele-konferans uygulamalarında ve farklı birimlerdeki kişilerin bir araya gelebildiği iş gruplarının oluşturulmasında da kullanılırlar.

Intranet’ ler üzerinden HTTP, FTP vb. gibi pek çok protokol uygulamaları çalıştırılabilir. Günümüzde, Intranet’ ler içinde, Web erişimi ile kaynakların kullanımı oldukça yaygındır. Bazı şirketlerdeki Intranet’ lerden, “Firewall” sistemleri üzerinden (bazı emniyet tedbirleri ile ), Internet çıkışı da yapılmaktadır. Bu sayede, her iki yönde de ileti trafiği kontrol edilebilmekte ve güvenlik sağlanmaktadır.

Java Nedir ?

Java; Sun Microsystems firmasi tarafindan gelistirilmis olan üst seviye bir programlama dilidir. Ilk adi OAK olan Java aslinda bilgisayarlar degil, set üstü araçlar (WebTV gibi ) veya avuç içi cihazlar (PDA'ler gibi ) için hazirlanmisti. OAK 1995 yilinda basarisiz olunca Sun firmasi bu programlama dilinin adini Java olaak degistirdi ve Internet üzerinde popüler bir programlama dili haline getirmeye çalisti.
Java, C++ dili gibi nesne yönelimli bir programlama dilidir ancak bu dile göre çok daha sadelestirilmistir. Soyadi .java olan Java programlarinin çalisitirilabilir hale getirildiginde soyadlari .class olur ve Java destegi olan herhangi bir web tarayicisi ile çalistirilabilirler. Java programlari çalistirildigi isletim sisteminden hemen hemen bagimsizdir çünkü bu programlar için gerekli destek hemen hemen tüm platformlarda (UNIX, Macintosh OS ve Windows gibi ) verilmektedir.
Java özellikle World Wide Web üzerine uygulama gelistirmek isteyenlerce çok ercih edilmektedir. Java applet adi verilen küçük Java uygulamalari Java-uyumlu Web tarayicilari (örnegin Netscape Navigator veya Microsoft Internet Explorer ) ile ekranda izlenebilir.

Domain Nedir ?

Domain ( Alan adı ) , Internet'e bilgi sunan bir bilgisayarin veya hizmetin adıdır. www.baktabul.com, news.itu.edu.tr, ftp.netscape.com birer alan adıdır (Bunlar sirasiyla Web sitesi, haber sunucusu ve FTP sunucusu alan adlarina ait örneklerdir ).
Bunlar kayitli birer isimdir ve sirketler genelde kendi sirketlerinin isminde alan adi alirlar. Burada, örnegin www.baktabul. altalan adi (subdomain ) olarak anilir; com alan türünü gösterir. Bir alan adinin sonunda tr, hk, au gibi ülke kodlari yoksa o alan adi büyük olasilikla ABD'deki bir bilgisayarda yer alir; ancak bu bir zorunluluk degildir. Örnegin Flashdizayn sitelerinin alan adlarinda tr uzantilari bulunmamakla birlikte, sunuculari Türkiye'dedir. Birkaç ülke kodu sayarsak:
tr Türkiye
uk Ingiltere
ca Kanada
de Almanya
jp Japonya
tw Tayvan
Alan türleri ise o sitenin nasil bir kurulusa ait oldugunu gösterir. Birkaç alan türü sayarsak:
com Ticari kurulus veya sirket
co Ticari kurulus veya sirket (Ingiltere ve Yeni Zelanda'da )
edu Egitim kurumu
gov Devlet kurulusu
mil Askeri kurulus
net Internet hizmeti sunan kurulus
org Kar amaci gütmeyen kurulus