Mefulu mutlak

[Evfacan]

eveeet.......soracagim soru imtahanimda sorulmu$tu ve ben zor da olsa cevap verdim....


Mefulu mutlak:

Tagrifi: Lafzan veya takdiran mefulu mutlak magnasinda olan ve mezkur amilin failinin i$ledigi magnanin ismi dir.

Misal: darabtü darben gibi.....
Sorum: Bu misali 100% anlatamiyorum galiba. Sizden isteyim, benim anlati$ $eklimi okuyup dogru veya yanli$´dir diye yazmaniz´dir. Yanli$ ise de, bizahmet dogrusunu yazabilirmisiniz?

Burada (darben) olan isim, (darabe) olan fiilin lafzen ayni magnaya gelmi$tir. (Darben) olan meful, (Darabe) olan amilin faili olan ( tü )´nün i$lemis oldugu magnanin ismidir.

-----> Dogrumu ???
-----> Yanli$mi ???

CEVAPLARINIZI MERAKLA BEKLIYORUM ARKADA$LAR

[Evfacan]

Bu yaziyi bir kac hafta önce yazmi$tim ve hala da cevap yok  :(

Kimse bilmiyormu yoksa okumuyormu yaw ???  :?  :?

[reis]

yazinizi daha önce okumustum. sanirim forumun kapali kalmasi vs. durumdan dolayi diger arkadaslarinda gözünden kacmis olmali.

وهو اسم مــا    فعـله  فاعـل عامل مزكور لفـظا او تقـديرا بمعـناه  


ve hüve ismü ma fi'lühü faili amili mezkurin lafzan ev tegdiran bima'nahü

(Bu tarih kagidim ile beraber yanimda gelmis avusturyaya. 10 sene icinde gelisen teknoloji ile degismedi ise dogru olmali  :oops: )

Lafzan veya takdiran mefulu mutlak magnasinda olan ve mezkur amilin failinin i$ledigi magnanin ismi dir.

ضربت ضربا

Darabtü Darben

ben dövmekle dövdüm

Fail> (mezkur amil)  ene > ben
Fiil> (mezkur amilinin isi, fiili) darabe > dövdü
meful > darben > dövmek.

meful olan darben, lafazn  fiil olan darebe manasinda oldugu icin burada mefulu mutlak vardir. gibi bisi oluyor galiba  :?

bu acidan sizinki dogru oluyor. acaba takdiran nasil oluyor? Bir örnek verilebilir mi   :?

Bir de bu baslik altinda mefulu mutlaktan hazir baslamisken diger mefullere de göz atilabilir isterseniz

[müteallim]

وهو اسم مــا    فعـله  فاعـل عامل مزكور لفـظا او تقـديرا بمعـناه  

Mef´ulü mutlaki öyle iki kelime ile anlamak mümkün degil.Cünkü mef´ulü mutlak cok degisik suretlerde gelir. Buna ra´men yine üc cümle ile anlatmaya calisalim.

Lafzan veya takdiren zikir olan amilin failinin isledigi isimdir.o isimde amilin manasina gelecek. Yani lafizlari ayri olsada manasi bir olacak.
Mesela.Darabtü darben  .Darben olan isin darebenin manasinadirHem lafzi hemde manasi ayni.Amma   Kaattü cülüsen    Denildigi takdirde  cülüsen olan isim lafzi ayri olsada kaade manasina olmakla amilin manasinadir.Tarifde gecen  Bimagnahü den maksat budur.

mef´ulü mutlak Te´kit , nev´i ,ve adet olmak üzere üc kisimdir.

takdiran olmasina gelince Bazi kere amil hazif olunup o amilin yerine baska bir kelime amil olarak gelir.O da mevsuf hazif olur sifat onun yerine gelir  gibi Asli kademte kudümen hayra makdemin  idi. Kademtü amili kudümen olan masdari ile hazif olunup hayra makdemin olan sifat onun xerine gelmistir. Bunada mecazen me´lü mutlak denir.

Yani burada ögerndigimize göre mef´ulü mutlak iki kisim Ya hakiki me´ulü mutlak veya mecazi mefúlü mutlak.

Genis bilgi icin kafiyeye veya molla camiye müracaat ediniz dahada olmadi ise  bir hoca efendinin önüne diz cökünüz.

H.Z.Allah zihin acikligi versin.

[Evfacan]

Cevaplar icin Allah razi olsun  :gul:

[his_can]

arkaadaşlar dövmekle dövdü manasından bişey anlaşılmaz orda tekid tenkit için nevı için olabilir

[haticcee]

arkadaslar çok karışık anlatılmış biraz örnekler vererek anlatınız...

[müteallim]

arkadaslar çok karışık anlatılmış biraz örnekler vererek anlatınız...

daha iyi anlamak icin hoca önüne oturmali

[gültanem]

darabtü darben
darben kendi manasina yani dövmeklik manasina lafzen mezkür olan amili yani darabe faili olan mütekellimin(tü) isledigi darben ismi manadir o halde darben mefulu mutlaktir...


takdiran olmasi 8.hasiyede yaziyor...

[Garîb]

Mef'ûl-ü Mutlak :(en basit ifadeyle) Fiilden sonra, fiilin manasını kuvvetlendirmek (لِلتَّأْكِيدِ) veya çeşidini bildirmek (لِبَيَانِ النَّوْعِ) veyahut da sayısını bildirmek (لِبَيَانِ العَدَدِ) için  o fiille aynı kökten gelen mensup bir masdardır.

*Fakat maalesef en büyük hata Türkçe'ye tercüme esnasında yapılmaktadır.. Mesela:  ضربت ضرباً

tercüme edilirken  " dövmekle dövdüm" diye çevirilmektedir.... Böyle bir ifade şekli Türkçe'de yoktur.. Bu nasıl bir çeviri ?

Halbuki olması gereken: "Öyle bir dövdüm ki..",  " O biçim dövdüm", "Okkalı bir şekilde dövdüm", "Hakkını vererek dövdüm" gibi ifadelerdir..

Mefulu mutlaklar; genel olarak fiilin manasını te'kid için kullanılırlar., Bazen de nev'i (çeşit) veya adet (sayı) bildirmek  için kullanılırlar..

1) TE'KİD için gelene misal:

كَسَرَ الوَلَدُ الزُّجَاجَ كَسْرًا Çocuk camı, öyle bir kırdı ki!


2) ADET için gelene misal:

أَكَلَ المَرِيضُ أَكْلَةً Hasta bir defa yemek yedi.

3) NEV'İ (Çeşit bildirmek) için olana misal:


فَتَحَ الرَّجُلُ البَابَ فِتْحَةَ اللِّصِّ "Adam, kapıyı, hırsızın açışı gibi (ustalıkla) açtı."



* Bunun dışında istisnai olarak Meful-u mutlağın veya fiilinin hazfedildiği durumlar vardır..
* Bazen de Mefulü mutlaklar, fiilleri ile aynı kökten gelmezler fakat bu durumda manalarının birbirine yakın olması gerekmektedir..

سُرِرْتُ فَرَحًا     "Öyle sevindim ki.."

Mevzu bu kadar basit.. Arapça kolay bir lisandır...  Elbette bir hoca önünde okumak, daha kalıcı öğrenmeyi sağlar. Fakat zaten bu soruları soranlar az çok okumuş insanlar. Mühim olan ezberlemek değil anlayarak, sindirerek öğrenmek.. 
 

[fthclk]

burada eklemek istedigim su ki:     Çocuk camı, öyle bir kırdı ki !كَسَرَ الوَلَدُ الزُّجَاجَ كَسْرًا     
Burada mefulu mutlaka verilen mana da tekid icin olmasi gerekn degil de sanki nevi icin olan mefulu mutlakin manasi var. Yani cocuk cami nasil kirdi diyene öle bir kirdiki .............. diye cevap verilmis gibi olmus.Zannimca tekidi icin olan mefulu mutlakin manasi dilimizde yok gibi.

[brk.gksl]

:  وهو اسم مــا    فعـله  فاعـل عامل مزكور لفـظا او تقـديرا بمعـناه     Amili ile aynı manaya olan ve ibarede lafzan veya takdiran zikr olunan amilin failinin işlemiş olduğu şeyin ismidir.
Bu tarifde 3 şey bulacağız. 1- Amil, 2- fail, 3- İsmi hades. Amilde de 2 şey arayacağız. 1- Amil ile ismi hades aynı manaya olacak, 2- Amil ibarede ya lafzan yada takdiran zikir olunacak
Mesela:  ضربت ضربا  Burada darabe amil, tü fail, darben ise ismi hadestir. (İsmi hades; başkasıyla meydana gelen isim demektir.)  amil ile ismi hades aynı manayadır. Her ikiside dövmek manasınadır. Ve amil ibarede lafzan zikir olunmuştur. Neticede bu “darben” ismi, kendisiyle aynı manayı taşıyan ve ibarede lafzan zikir olunan darebe fiilinin faili olan “tü” (mütekellim) nün işlediği dövme işinin ismi olduğu için mefulü mutlaktır.